Page 26 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 4. ÜNTE: MADDE VE ENDÜSTR

5 Maddey� oluşturan tanec�kler�n k�net�k ve potans�yel ener- 7 Öz ısı, b�r madden�n 1 gramının sıcaklığını 1 °C değ�şt�r-
j�ler� vardır. Bu enerj�ler�n toplamı o madden�n �ç enerj�s� mek �ç�n gerekl� olan ısı m�ktarıdır. Öz ısı, maddeler �ç�n
olarak adlandırılır. Sıcaklıkları farklı �k� madde b�rb�r�ne ayırt ed�c� b�r özell�kt�r. (I) Madde m�ktarına bağlı olma-
temas ett�ğ�nde sıcaklığı fazla maddeden sıcaklığı az yıp madden�n c�ns�ne bağlıdır. B�r�m� �se cal/g°C ya da J/
olan maddeye �ç enerj�n�n b�r kısmı aktarılır. Bu aktarım g°C’tur. (II) Uluslararası b�r�m s�stem�nde (SI) öz ısı b�r�m�
�k� madden�n sıcaklıkları eş�tlenene kadar devam eder. J/g°C olarak kabul ed�lmekted�r. (III) Zeyt�nyağının öz
İç enerj�n�n sıcaklıkları farklı olan maddeler arasında ısısı (1,964 J/g°C), suyun öz ısısından (4,18 J/g°C) küçük
aktarılan bu kısmına ısı enerj�s� den�r. Isı, b�r enerj� türü olduğu �ç�n bu sıvılara özdeş ısıtıcılar �le eş�t ısı ver�ld�-
olup doğrudan ölçülemez. Ancak alınan ya da ver�len ısı, ğ�nde zeyt�nyağının sıcaklığı suyun sıcaklığına göre daha
kalor�metre kabı �le hesaplanab�l�r. B�r�m� �se kalor� (cal) fazla yüksel�r. (IV) Yan� suyun 1 gramının sıcaklığını 1
ya da Joule’dür (J). °C artırmak �ç�n suya ver�lmes� gereken ısı 4,18 J �ken
zeyt�nyağın 1 gramının sıcaklığını 1 °C artırmak �ç�n zey-
Bu parçadan hareketle;
t�nyağına ver�lmes� gereken ısı 1,964 J’dür.
I. Isı veren madden�n sıcaklığı azalır, ısı alan madden�n
sıcaklığı artar. Yukarıdak� parça �k� paragrafa ayrılmak �sten�rse
numaralanmış cümlelerden hang�s� �k�nc� paragrafın
II. Isı geç�ş� sıcak maddeden soğuk maddeye doğru olur. �lk cümles� olur?
III. Maddeler�n sah�p olduğu �ç enerj�ler b�rb�rler� arasında A) I B) II C) III D) IV
aktarılamaz.

IV. Kalor�metre kabıyla yapılan ölçümlerde sonuç; “cal”,
“J” veya “°C” b�r�mler�yle �fade ed�l�r.

yukarıdak� yargılardan hang�ler�ne ulaşılamaz?
A) I ve II B) I ve IV
C) II ve III D) III ve IV

8 (I) B�r madden�n sıcaklığını değ�şt�rmek �ç�n gerekl� olan
ısı; o madden�n kütles�ne, öz ısısına (c�ns) ve sıcaklık
değ�ş�m�ne bağlıdır. (II) Farklı m�ktarlardak� özdeş sıvı-
ların sıcaklık değ�ş�mler�n�n eş�t olab�lmes� �ç�n m�ktarı
6 Bazen ısı �le sıcaklık kavramları karıştırılarak b�rb�rler�n�n fazla olan sıvıya daha uzun süre ısı vermek gerekmekte-
yer�ne kullanılmaktadır. Günlük hayatta ‟Yarın ısı 17 °C d�r. (III) Bunun neden�, m�ktarı daha fazla olan madden�n
olacak.”, ‟İnsanların vücut ısısı 36,5 °C’d�r.”, ‟Kar yağdı, ısıyı daha fazla tanec�ğe paylaştırmasıdır. (IV) İlk sıcak-
ısı düştü.” şekl�nde cümlelere denk gelm�ş olab�l�rs�n�z. Isı lıkları farklı, eş�t kütlel� ve aynı c�ns sıvılara özdeş ısıtıcılar
ve sıcaklık aynı kavramlar g�b� düşünülerek b�rb�rler�n�n �le eş�t sürelerde ısı verd�ğ�n�zde sıvılarda hâl değ�ş�m�
yer�ne kullanılsa da aslında farklı kavramlardır. Sıcaklık, gözlemlenm�yor �se �lk sıcaklığı fazla olan sıvının son
maddeler�n molekül başına düşen ortalama hareket ener- sıcaklığı da fazla olacaktır. (V) Buna rağmen bu sıvıların
j�ler�n�n b�r gösterges�d�r. Sıcaklık b�r enerj� türü değ�ld�r sıcaklık değ�ş�mler� eş�t olur.
ve sıcaklık termometre �le ölçülür. B�r�m� Celc�us’tur (Sel- Yukarıdak� parçadan hareketle aşağıdak� yorumlardan
s�yus). ‟°C” şekl�nde göster�l�r. Yukarıdak� �fadeler�n doğru hang�s� yapılamaz?
kullanımı �se şu şek�lde olmalıdır: ‟Yarın sıcaklık 17 °C
olacak.”, ‟İnsanların vücut sıcaklığı 36,5 °C’d�r.”, ‟Kar A) I. cümle, parçanın d�ğer cümleler�n� kapsayıcı n�te-
yağdı, sıcaklık düştü.” l�kted�r.
Yukarıdak� parçada aşağıdak�lerden hang�s�ne değ�- B) III. cümle, II. cümlede anlatılan durumun gerekçes�-
n�lmem�şt�r? d�r.
C) V. cümle, IV. cümleyle çel�şen b�r durumdan bahset-
A) Isının tanımına mekted�r.
B) Sıcaklığın tanımına D) Kütlen�n artması, yüksek b�r sıcaklığa ulaşmak �ç�n
C) Sıcaklığı ölçmede kullanılan araca madden�n daha fazla ısıya �ht�yaç duyması anlamına
D) Sıcaklığın b�r�m�ne gel�r.

26 Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI