Page 30 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 2 5. ÜNTE : BAST MAKNELER

5 Eğ�k düzlemler, her zaman kuvvetten kazanç, yoldan 7 Yükler� bel�rl� b�r yüksekl�ğe çıkarmanın zor olduğu
�se kayıp sağlayan s�stemlerd�r. Eğ�k düzlemlerde yükün durumlarda rampa düzenekler� yardımıyla daha az b�r
hareket ett�r�ld�ğ� yola eğ�k düzlem�n boyu den�r. Eğ�k düz- kuvvet uygulanarak c�s�mler �sten�len yüksekl�ğe çıkarı-
lem�n tabanının, yükün çıkarılab�leceğ� en üst noktasına lab�l�r. (I) C�s�mler� bell� b�r yüksekl�ğe çıkarmak �ç�n oluş-
olan d�k uzaklığına �se eğ�k düzlem�n yüksekl�ğ� adı ver�- turulan rampa düzenekler�ne eğ�k düzlem adı ver�l�r. (II)
l�r ve “h” �le göster�l�r. Yüksekl�k sab�t kalmak şartı �le eğ�k Eğ�k düzlemde kuvvet kazancı sağlanmasının neden�,
düzlem�n boyu artarsa eğ�m azalır, böylece kuvvet kazancı yoldan kayıp yaşanmasıdır. (III) Araçların dağın üst kısım-
artar. Eğ�k düzlem�n boyu sab�t tutulur ve yüksekl�k artırılır larına çıkab�lmes� �ç�n yapılan yollar da b�r eğ�k düzlem-
�se eğ�m artacağı �ç�n kuvvet kazancı azalacaktır. d�r. (IV) Yol, dağın etekler�nde dolambaçlı hâle get�r�le-
Parçaya göre aşağıdak� durumlardan hang�s�nde rek uzatılır. Böylece araçlar, daha az kuvvet harcayarak
aynı ağırlıktak� torbaları taşırken sağlanan kuvvet dağın üst kısımlarına daha kolay çıkab�l�r.
kazancı d�ğerler�ne göre fazladır? Yukarıdak� parçanın anlam akışını sağlamak �ç�n
A) Yerden 2 m yüksektek� pencereye yaslanan 8 m numaralanmış cümleler�n hang�s�nden sonra “Eğ�k
uzunluğundak� düzlem kullanımı düzlemler kuvvet kazancı sağlamak �ç�n gel�şt�r�len s�s-
B) Yerden 3 m yüksektek� pencereye yaslanan 4 m temlerd�r.” cümles� get�r�lmel�d�r?
uzunluğundak� düzlem kullanımı A) I B) II C) III D) IV
C) Yerden 3 m yüksektek� pencereye yaslanan 8 m
uzunluğundak� düzlem kullanımı
D) Yerden 2 m yüksektek� pencereye yaslanan 4 m
uzunluğundak� düzlem kullanımı

8 V�da; masa, dolap vb. eşyaların tahta veya metal kısım-
larının b�rb�r�ne tutturulmasında kullanılır.
6 V�da; kuvvet�n yönünü değ�şt�r�r, büyüklüğünü azaltır.
I. Eğ�k düzlem kullanılarak �şten ve enerj�den kazanç V�da uygulanan kuvvet�n yönüne göre temas ett�ğ� c�s-
sağlanamaz ancak �ş� yapmada kolaylık sağlanır. m�n �ç�nde hareket eder.
V�da, tornav�da �le döndürülür.
II. Pek� ya MÖ 2500’lü yıllarda �nşa ed�lmeye başlanan
eşs�z mühend�sl�k har�kası p�ram�tler�n de rampa kul- Kasnaklar, motorlu araçlarda hareket�n aracın d�ğer
lanılarak yapılmış olab�leceğ�n� h�ç düşündünüz mü? kısımlarına aktarılmasında d�şl� çarklarla b�rl�kte görev
III. B�rçok b�l�m �nsanı, p�ram�tler�n yapımı sırasında yapar.
kullanılan ve kütles� ortalama 2,5 ton olan kayaların Kasnaklar bağlanma şek�ller�ne göre aynı yönde döne-
taşınması �ç�n eğ�k düzlem rampalarının kullanıldığı b�leceğ� g�b� zıt yönde de döneb�l�r.
görüşünde uzlaştığından böyle düşünüyorsanız hak- Hareket�n hızını artırmak ve dönme yönünü değ�şt�r-
sız değ�ls�n�z. mek �ç�n kullanılırlar.
IV. Ağır yükler� yerden bell� b�r yüksekl�ğe çıkarmak zor Kurmalı saat ve oyuncaklardan araba motorlarına
olduğu zaman eğ�k düzlem (rampa) kullanılarak yükün kadar b�rçok araç gerec�n yapısında d�şl� çark bulunur.
ağırlığından daha küçük b�r kuvvetle �sten�len yüksek- D�şl� çarklar hem kuvvet�n hem hareket�n aktarılma-
l�ğe çıkarılması sağlanır. sında kullanılır.
V. Eğ�ml� yamaçlara yapılan v�rajlı yolların bu sayede Hareket�n yönünü ve hızını değ�şt�reb�len, gerekt�ğ�nde
yolu daha rahat geçmey� sağladığını pek çoğunuz kuvvetten kazanç sağlayan düzeneklerd�r.
b�l�rs�n�z.
Yukarıdak� met�nlerde anlatılan bas�t mak�neler�n
Numaralanmış cümlelerden anlamlı b�r paragraf hang� özell�ğ� ortaktır?
oluşturulmak �sten�rse sıralama aşağıdak�lerden A) Kuvvet kazancı sağlama
hang�s�ndek� g�b� olur? B) Kullanımı �ç�n başka b�r mak�neye �ht�yaç duyma

A) I – V – IV – II – III B) II – III – I – IV – V C) İşten kayıp enerj�den kazanç sağlanır.
C) III – II – V – I – IV D) IV – I – V – II – III D) B�rden çok parçalı mak�neler�n �ç�nde yer alma

30 Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI