Page 60 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
60
60 ŞİİR
» Anlam bir mısrada tamamlanmaz, diğer mısralara taşar.

» Çağrışım ve imge açısından zayıf metinlerdir.
» Karşılıklı konuşmalara ve diyaloglara yer verilebilir.
» Manzumeler ölçülü ve uyaklı metinler olmalarına rağmen şiir değildir. Çünkü ölçülü ve uyaklı
olma özelliği bir metnin şiir kabul edilmesi için tek başına yeterli bir özellik sayılmaz. Ancak zengin
bir hayal dünyası barındıran ve okuyucuda estetik bir zevk uyandıran metinler, ölçülü ve uyaklı
olmasa dahi, şiir olarak nitelendirilebilir.
» Bu bakımdan manzume ile şiir arasında bazı farklar vardır.
EDİTÖR YAYINEVİ
Manzume ile Şiir Arasındaki Farklar
Manzume Şiir
» Olay ya da durum anlatılır. » Olay yer almaz, duygu ve hayal söz

» Anlatılanlar düzyazı şeklinde ifade edilince konusudur.
anlamda bir kayıp yaşanmaz. » Anlatılanları düzyazıya çevirmek müm-
» Anlatma veya gösterme ön plandadır. kün değildir, düzyazıya çevrilen şiirde çok
» Gerçek anlam ve buna bağlı olarak tek anlam- büyük ölçüde anlam kaybı yaşanır.
lılık hâkimdir. » Bireysellik, çağrışım ve estetik zevk ön
» Öğretici yön ağır basar. plandadır. Mecaz anlam ve buna bağlı ola-
rak çok anlamlılık hâkimdir.
» Olay belirli bölümlere uygun olarak anlatılır
(serim-düğüm-çözüm) ve bir sonuca bağlanır. » Sanatsal yön ağır basar. Bölümlere
ayrılmaz ve anlatılanlar bir sonuca bağ-
lanmaz.

ŞİİRDE AHENK UNSURLARI
» Ahenk, bir şiirde seslerin oluşturduğu uyum ve akıcılıktır.
» Şiirde ahengi sağlayan unsurlar ölçü, kafiye (uyak), redif, aliterasyon ve asonanstır.

ÖLÇÜ (VEZİN)

» Şiirde dizelerin hece sayısına veya hecelerin ses değerine göre bir uyum içinde olmasına ölçü
denir.

Hece Ölçüsü:

* Şiirde dizeleri oluşturan sözcüklerin hece sayılarının eşitliğine dayanan ölçüdür. Halk şiirinde kul-
lanılır. En fazla kullanılan hece ölçüsü kalıpları 7’li, 8’li ve 11’li hece kalıplarıdır.
» Ben yürürüm yana yana
Aşk boyadı beni kana
Ne âkilem ne divane
Gel gör beni aşk neyledi (8’li hece ölçüsü)