Page 62 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 62

¦ §
            62                                                                     ŞİİR
            62
             KAFİYE (UYAK)

          *  Dizelerin sonunda yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı kelimelerin, eklerin
            oluşturduğu ses benzerliğine kafiye (uyak) denir.



             KAFİYE ÇEŞİTLERİ

          Yarım Kafiye: Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki tek ses benzerliğine yarım kafiye denir.

          EDİTÖR YAYINEVİ
               » Ve deniz aynı deniz          » Erkenden çağırır, ya deniz ya bahçe
               O gülüşten eser yok yalnız     Her yerde tükenmez kahkaha, eğlence



          Tam Kafiye: Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki iki ses benzerliğine tam kafiye denir.

               » Söğüt giz fısıldar sayıklar meşe     » Yansın o yıldızlar, bitinceye kadar
               Ayık düş görür her bucak, her köşe     En derin uykular, en tatlı uykular



          Zengin Kafiye: Dize sonlarında bulunan sözcüklerdeki üç veya daha fazla ses benzerliğine zengin kafiye
          denir.

               » Can bedenden ayrılacak               » Etmedim ahd ü âmanı
               Tütmez baca yanmaz ocak                Geçti mihnetin zamanı
               Selam olsun kucak kucak                Yitirdim kaşı kemanı
               Dostlar beni hatırlasın...             Gözüm yaşı çağlar şimdi




          Tunç Kafiye: Dize sonundaki bir sözcüğün tüm seslerinin başka bir dize sonunda bulunan bir sözcük içinde
          yer almasıdır. Tunç kafiye en az üç sesten oluşur.


               » Dalgın duyuyor rüzgârın ahengini dal dal      » Tara da zülfünü gerdana bırak
               Baktım, süzülüp geçti açıktan iki sandal     Görüşmek isterim yollarım ırak



          Cinaslı Kafiye: Dize sonlarında yazılışları aynı, anlamları farklı olan sözcükler cinaslı kafiye oluşturur.


               » Niçin kondun a bülbül                » Bilmem ki yaz mı gelmiş
               Kapımdaki asmaya                       Niçin açmış gül erken
               Ben yarimden vazgeçmem                 Aklımı kayıp ettim
               Götürseler asmaya                      Nazlı yarim gülerken
   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67