Page 73 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ ŞİİR-ŞİİRLE İLGİLİ KAVRAMLAR ] 73

9 ETKİNLİK

Serbest
Gazel Mani Sone Tuyuğ Semai Kaside Destan
Nazım
Halk Şiiri Nazım
Biçimleri
Batı Etkisindeki Türk
Şiiri Nazım Biçimleri
Divan Şiiri Nazım
EDİTÖR YAYINEVİ
Biçimleri
Yukarıdaki nazım biçimlerini ait oldukları şiir geleneğine göre tabloya işaretleyiniz.

Türk edebiyatında dönemlere göre kullanılan nazım biçimleri konusunda bir etkinlik yapan öğ-
retmen, yukarıdaki tabloyu oluşturmuş ve öğrencilerden biri yukarıdaki işaretlemeyi yapmıştır.

Tablodan hareketle aşağıda verilen yorumlardan hangisinin yapılması doğru olur?
A) Gazel, halk şiiri nazım biçimi olduğundan yanlış işaretleme yapılmıştır.
B) Tuyuğ, halk şiiri nazım biçimi olduğu için yapılan işaretleme yanlıştır.
C) Sone, halk şiiri nazım biçimi olduğundan yapılan işaretleme yanlıştır.
D) Tuyuğ, Batı etkisinde gelişen Türk şiirine ait bir nazım şeklidir ve bu yüzden işaretleme
yanlıştır.
E) Tabloda yapılan işaretlemelerde herhangi bir yanlışlık bulunmamaktadır.

10 Akşamüstüne doğru, kış vakti;
Bir hasta odasının penceresinde;
Yalnız bende değil yalnızlık hâli
Deniz de karanlık gökyüzü de;
Bir acayip kuşların hâli.

Cumhuriyet Dönemi’ne ait bu şiirle ilgili olarak;
I. İçinde bulunulan ruh hâli ile doğa arasında bağ kurulmuştur.
II. Standart dile aykırı kullanımlar vardır.
III. Anlatılmak istenenler okuyucuya sezdirilmek istenmiştir.
yargılarından hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

Halk Şiiri Nazım Birimi
Aşık Tarzı Halk Şiiri: Güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt Şiiri oluşturan mısra kümelerine nazım birimi denir. Bir şiir şu
nazım birimlerinden oluşur:
Anonim Halk Şiiri: Ninni, ağıt Mısra (Dize): Ölçülü ve anlamlı, bir satırlık nazım birimidir. Dize,
Dini-Tasavvufi Halk Şiiri: İlahi, nutuk, nefes, deme, şathiye, devriye şiir türündeki metinlerin en küçük nazım birimidir.
Beyit (İkilik): Aynı ölçüde olan, anlamca bir bütünlük oluşturan
Divan Şiiri ve iki dizeden oluşan nazım birimidir. Divan şiirinin nazım birimi
y Tevhit, münacat, naat, mersiye, methiye, fahriye, hicviye beyittir.