Page 78 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 78

78                                             [  ŞİİRDE AHENK UNSURLARI  ]
         13  Bir şarkı tutturur ıslak dudaklar   15
            Bestesi sevgidir, güftesi umut          I.  Senin aşkların gülmez dediler
            Yukarıdaki dizelerle;                      Ağlayıp yaşını silmez dediler

            I.  çınlar uzaklar                         Seni bir kez saran ölmez dediler
            II.  her nağme haykırır                    Gerçek mi efendim, sormaya geldim
                                                       (Yarım uyak)
            III. mevsimler boyunca
            IV. ya sev ya unut                      II.  On altıya karar verdim yaşını
                                                       Yenice sevdaya salmış başını
            numaralanmış parçalar kullanılarak sar-    El yanında yakar gider kaşını
        EDİTÖR YAYINEVİ
            mal uyak düzeni oluşturulmak istenirse
            son  iki  dizenin  sıralanışı  aşağıdakiler-  Tenhalarda gülüşünü sevdiğim
            den hangisi olur?                          (Tam uyak)
            A)  III - I ve II - IV                  III. Niçin kondun a bülbül
            B)  II - IV ve III - I                     Kapımdaki asmaya!
            C)  II - III ve I - IV                     Ben yarimden ayrılmam
            D)  I - IV ve II - III                     Götürseler asmaya
            E)  II - I ve III - IV                     (Cinaslı uyak)
                                                    IV. Veysel sözün bir söz olsun
                                                       Çokça sabır hırs az olsun
                                                       İnce eğir ip düz olsun
                                                       Geçeceksin bu tarladan
                                                       (Zengin uyak)
         14 Aşağıdakilerin  hangisinde  tunç  uyak
            vardır?                                 V.  Uzak bir iklimin ılık havasında
                                                       Güneş, yer, gök, deniz iç içe kaynaşır;
            A)  Berk urup çıktı evimden nâgehân
                                                       Olgun meyvelerle kuşlar fısıldaşır
               Göklere dek nûr ile doldu cihan
            B)  Derdi gördüm ol habîbin ânesi          Bahar manzarası dallar arasında
                                                       (Yarım uyak)
               Bir aceb nûr kim güneş pervânesi
            C)  Bir şey görürüm mezâra benzer       Numaralanmış dizelerin hangisinde ay-
               Baktıkça alır, o yâra benzer         raç içindeki kafiye türü örneklendirilme-
                                                    miştir?
            D)  Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli
                                                    A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V
               Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli
            E)  Biter, Kırşehir’in gülleri biter
               Çağrışır dalında bülbüller öter

         Çapraz Kafiye: Birinci dize ile üçüncü dize, ikinci dize ile dördün-  Örüşük Kafiye: Üç dizeli bentlerde kullanılan kafiye düzenidir.
         cü dizenin kendi aralarında kafiyelenmesine çapraz kafiye denir.   Her üçlükte birinci ve üçüncü dizeler kendi arasında kafiyelidir.
         Bu kafiye abab şeklinde gösterilir.     İkinci üçlükten itibaren her üçlükte birinci ve üçüncü dizeler bir
         Sarmal Kafiye: Birinci dize ile dördüncü dizenin, ikinci dize ile   önceki üçlüğün orta dizesiyle kafiyeli olur. (aba bcb cdc)
         üçüncü dizenin kendi aralarında kafiyelenmesine sarmal kafiye
         denir. Bu kafiye şeması abba şeklinde gösterilir.
   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83