Page 77 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 77

[  ŞİİRDE AHENK UNSURLARI  ]                                             77

         10 Aşağıda verilen şiir parçalarından han-  12
            gisinin kafiye örgüsü diğerlerinden fark-  İçimde damla damla bir korku birikiyor;
            lıdır?                                     Sanıyorum, her sokak başını kesmiş
                                                       devler...
            A)  İnsanlığa dürüst davran                Üstüme camlarını, hep simsiyah,
               İnsan küçük büyük evran                 dikiyor;
               İnsanlara hakça davran               1  Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.
               Koltuk sana bâki değil                  1.......(  )
            B)  Topraktandır cümle beden               2......(  )
               Nefsini öldür ölmeden                   3......(  )
        EDİTÖR YAYINEVİ
               Böyle emretmiş Yaradan                  4......(  )
               Sen kalemsin ben uç muyum?
            C)  Karnın yardım kazmayınan belinen       Ben de duman olsam senin yerine,
               Yüzün yırttım tırnağınan elinen         Dağılsam dağların şu mahşerine;
               Yine beni karşıladı gülünen             Güzelin saçına ve gözlerine
               Benim sâdık yârim kara topraktır        Ben girsem, ben dolsam yayla dumanı!
            D)  Bu topraklar ecdâdımın ocağı        2  1.......(  )
               Evim köyüm hep bu yurdun bucağı         2......(  )
               İşte vatan! İşte Tanrı kucağı!          3......(  )
               Ata yurdun evlât bulmaz, giderim.       4......(  )
            E)  Kalbim bir çiçektir, gündüzler ölgün
               Gelin, gelin, onu açın geceler
               Beni yâd edermiş gibi bütün gün      Görselde verilen şiirlerin kafiye örgüsü
               Ötün kulağımda çın çın geceler       aşağıdakilerin hangisi gibi olur?

                                                    A)   a   a          B)   a   a
                                                        b    a              a    a
                                                       1   2              1    2
                                                        a    a              a    b
                                                        b    b              x    b


                                                    C)   a   a          D)   a   a
                                                         a   a              a    a
                                                       1    2             1    2
                                                         a   b              x    a
                                                         b   b              b    a
         11  Aşağıda verilenlerden hangisi bir şiirde
            ahengi sağlayan unsurlar arasında gös-  E)
            terilemez?                                   a   a
                                                         a
                                                             b
                                                       1   2
            A) Asonans    B) Redif    C) Kafiye          a   a
                                                         a   b
                 D) Tema     E) Aliterasyon
         Redif: Dize sonlarında yazılışları, görevleri ve anlamları aynı   KAFİYE ŞEMASI (KAFİYE ÖRGÜSÜ)
         olan ek, sözcük ya da sözcük gruplarına redif denir.  Düz Kafiye: Üç farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır.
         Aliterasyon: Bir şiirde ahenk yaratmak amacıyla aynı ünsüz har-    y Bir dörtlükte ya da beyitte bütün dizeler birbiriyle kafiyeli
                                                  olabilir. (aaaa) / (aa)
         fin yinelenmesine aliterasyon denir.
                                                    y İlk üç dize kafiyeli olabilir. (aaab)
         Asonans:  Şiirde  ahenk  yaratmak  amacıyla  aynı  ünlü  seslerin     y Birinci  dizeyle  ikinci  dize,  üçüncü  dizeyle  dördüncü  dize
         tekrarına asonans denir.                 kafiyeli olabilir. (aabb)
   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82