Page 74 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 74
74 [ ŞİİR-ŞİİRLE İLGİLİ KAVRAMLAR ]
11
Orhan Veli vezin ve kafiyenin gereksiz olduğunu savunmuş, şiirin dili-
ne büyük önem vermiştir. Özellikle halk diline yönelmiş, halkın konuş-
tuğu kelimeleri şiirinde kullanmıştır. Onun en büyük amacı şiiri süsten
kurtararak soyut şiir yerine, özüne ulaştığı somut bir şiir yazmaktır.
Aşağıda verilenlerden hangisinin Orhan Veli’nin şiir anlayışını yansıttığı söylenemez?
A) Ağlasam sesimi duyar mısınız, B) Bir evin bir köpeği vardı;
Mısralarımda; Kıvır kıvırdı, adı Çinçon’du, öldü.
EDİTÖR YAYINEVİ
Dokunabilir misiniz, Bir de kedisi vardı: Maviş,
Gözyaşlarıma, ellerinizle? Kayboldu.
C) Ölürüz diye üzülüyoruz D) Bedava yaşıyoruz, bedava;
Ne ettik, ne gördük şu fani dünyada Hava bedava, bulut bedava;
Kötülükten gayrı? Dere tepe bedava;
E) Gözü bağlı bir leylak kokusu
Ovadan çeviriyor o küçücük güneşimizi
Gelip sesime yerleşiyor
Sesimin alaca baldıranı
12 Aşağıda verilen şiirlerin hangisinde imgesel bir söyleyişin olduğu söylenemez?
A) Mecnun’u sayıklayan çöle selam B) Bir fikir ki sıcak yarada kezzap
Mecnun’u kucaklayan çöle övgü Bir fikir ki beyin zarında sülük
Çölde gün battığı zaman Selâm, selâm sana haşmetli azap
Mecnun’a selam, Mecnun’a övgü Yandıkça gelişen tılsımlı kütük
C) Başım sükutu öğüten D ) Su başında durmuşuz
Uçsuz bucaksız değirmen Su serin,
İçim muradına ermiş Çınar ulu,
Abasız, postsuz derviş Ben şiir yazıyorum.
E) Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
Unutuşun o tunç kapısını zorlar
Ve ruh atılan oklarla delik deşik
İşte doğduğun eski evdesin birden
Yolunu gözlüyor, lamba ve merdiven
Dörtlük: Aynı ölçüde olan, anlamca bir bütünlük oluşturan ve gibi unsurlar arasında anlamsal ve yapısal bağlantının kurulma-
dört dizeden oluşan nazım birimidir. Halk şiirinin nazım birimi sı sonucu ortaya çıkan düşünce veya iletiye tema denir. Tema,
dörtlüktür. şiirin özünü oluşturur ve çoğunlukla bir duyguya ya da soyut bir
kavrama işaret eder.
Bent: Bir şiiri oluşturan aynı ölçüye sahip üçer, beşer, altışar vb.
mısralık birimlerin her biridir. İmge: Bir şairin dış dünyayı olduğu gibi anlatması beklenemez.
Şiirin Anlam Unsurları Şair benzetme, kişileştirme, mecaz ve söz sanatları yoluyla dü-
şüncelerini alışılmışın dışında, çarpıcı bir şekilde dile getirir. Bu
Tema: Bir şiirde kafiye, nazım birimi, nazım türü, söz sanatları şekilde imgeler oluşturur.