Page 74 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 74

74                                        [  ŞİİR-ŞİİRLE İLGİLİ KAVRAMLAR  ]

         11
                Orhan Veli vezin ve kafiyenin gereksiz olduğunu savunmuş, şiirin dili-
                ne büyük önem vermiştir. Özellikle halk diline yönelmiş, halkın konuş-
                tuğu kelimeleri şiirinde kullanmıştır. Onun en büyük amacı şiiri süsten
                kurtararak soyut şiir yerine, özüne ulaştığı somut bir şiir yazmaktır.


            Aşağıda verilenlerden hangisinin Orhan Veli’nin şiir anlayışını yansıttığı söylenemez?
            A) Ağlasam sesimi duyar mısınız,        B) Bir evin bir köpeği vardı;
              Mısralarımda;                           Kıvır kıvırdı, adı Çinçon’du, öldü.
        EDİTÖR YAYINEVİ
              Dokunabilir misiniz,                    Bir de kedisi vardı: Maviş,
              Gözyaşlarıma, ellerinizle?              Kayboldu.
            C) Ölürüz diye üzülüyoruz               D) Bedava yaşıyoruz, bedava;
              Ne ettik, ne gördük şu fani dünyada     Hava bedava, bulut bedava;
              Kötülükten gayrı?                       Dere tepe bedava;

            E) Gözü bağlı bir leylak kokusu
              Ovadan çeviriyor o küçücük güneşimizi
              Gelip sesime yerleşiyor
              Sesimin alaca baldıranı


         12  Aşağıda verilen şiirlerin hangisinde imgesel bir söyleyişin olduğu söylenemez?

            A) Mecnun’u sayıklayan çöle selam       B) Bir fikir ki sıcak yarada kezzap
              Mecnun’u kucaklayan çöle övgü           Bir fikir ki beyin zarında sülük
              Çölde gün battığı zaman                 Selâm, selâm sana haşmetli azap
              Mecnun’a selam, Mecnun’a övgü           Yandıkça gelişen tılsımlı kütük
            C) Başım sükutu öğüten                  D  )     Su başında durmuşuz
              Uçsuz bucaksız değirmen                 Su serin,
              İçim muradına ermiş                     Çınar ulu,
              Abasız, postsuz derviş                  Ben şiir yazıyorum.
            E) Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
              Unutuşun o tunç kapısını zorlar
              Ve ruh atılan oklarla delik deşik
              İşte doğduğun eski evdesin birden
              Yolunu gözlüyor, lamba ve merdiven


         Dörtlük:  Aynı  ölçüde  olan,  anlamca  bir  bütünlük  oluşturan  ve   gibi unsurlar arasında anlamsal ve yapısal bağlantının kurulma-
         dört dizeden oluşan nazım birimidir. Halk şiirinin nazım birimi   sı sonucu ortaya çıkan düşünce veya iletiye tema denir. Tema,
         dörtlüktür.                             şiirin özünü oluşturur ve çoğunlukla bir duyguya ya da soyut bir
                                                 kavrama işaret eder.
         Bent: Bir şiiri oluşturan aynı ölçüye sahip üçer, beşer, altışar vb.
         mısralık birimlerin her biridir.        İmge: Bir şairin dış dünyayı olduğu gibi anlatması beklenemez.
         Şiirin Anlam Unsurları                  Şair benzetme, kişileştirme, mecaz ve söz sanatları yoluyla dü-
                                                 şüncelerini alışılmışın dışında, çarpıcı bir şekilde dile getirir. Bu
         Tema: Bir şiirde kafiye, nazım birimi, nazım türü, söz sanatları   şekilde imgeler oluşturur.
   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79