Page 127 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1395
Rüzgârla iletilen yağmur suyu cepheyi ıslatır,
121
akmasına zaman bulamadan duvar kaplamasında
bulunan delik ve boşluklardan itilerek duvar gövdesini
ıslatır. Bu ıslaklık bazen iç yüzeye kadar ulaşır. Duvar
gövdesine ve derzlere giren su buradaki çözünebilen
tuzları çözerek tuzlu bir su haline gelir. Daha sonra bu
tuzlu sular, kuruma devresinde, iç ve dış tarafa hareket
eder. Kuruma sonunda içerde ince tüy şeklinde tuz
YAPI HASARLARI artıkları oluşur. Bunlara çiçeklenme denir. Dışarıda ise
bu tuzlar beyaz lekeler halinde görülür. Buharlaşmanın
hızlı olmadığı yerlerde veya dış duvar kaplamasının
suyu geçirmediği durumlarda, suda bulunan tuzlar
DATA YAYINLARI
duvar içinde dış kabuğa yakın yerlerde çöker ve şişer,
kaplamanın altında duvarla bağlantısız kabukların
oluşmasına ve dökülmesine neden olur. Böyle oluşan
hasarlara benzer sonuçlar, donma ve kirli hava
etkilerinde de görülür.
Yağmur suyu yapı bünyesine sadece cephenin
düşey dış kısmından girmemektedir. Suyun duvara
girmesi;
• Duvar üzerinde akıntı verilmemiş yatak
çıkıntılarından (kornişlerden)

• Pencere damlalıklarının usulüne uygun
Hasar; bir yapının veya yapı elemanının olmamasından
kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremez hale • Pencere duvar bağlantılarının yanlış
gelmesidir. Bir elemanda hasar, yapının tasarım, düzenlenmesinden de olur.
imalat, montaj ve işletme safhalarının birinde yapılan Duvar gövdesi, yani duvarın taşıyıcı kısmı olan
teknolojik hata nedeniyle ortaya çıkar. Hasar analizi; çekirdek malzemesi, hazır yapı taşlarından ise (tuğla,
bir parçanın veya sistemin hasara uğrama nedenini ve briket vb.) bu durumda su, derz harçlarından nüfuz
hasarın karakterizasyonunu belirlemede kullanılan bir eder, daha sonra içerde ve dışarıda tuzların derz
yöntemdir. Genellikle hasar analizinin yapılmasındaki harçlarının bulunduğu yerlere belirmesiyle sıva
genel amaç benzer hasarın tekrarını önlemektir. üzerinde tuğla ve harç örgüsü belli olur.
Günümüz teknolojisinde hasar analizi ve önlenmesi Pencere boşlukları da duvarın yüzeyi üzerinde
mühendislik dallarının tümünün ilgi alanına girmiştir. bulunan duvarın rijitliği yani dayanıklılığı üzerinde
olumsuz etki yaparlar. Genellikle yığma inşaatlarda
1. Yapıda Hasar Oluşumunun Temel Nedenleri örgü kurallarına uyulmamış veya lento boyu iyi
Temeli atılıp yükselen bir bina, inşaatı sırasında ayarlanmamış duvarlarda, dolu kısım, boşluklu tarafa
başlayarak ömrünü tamamlayıncaya kadar, birçok göre daha fazla döşemeye yük verir. Bu yük farkı
etken tarafından eskitilmeye çalışılır. Zaman bazılarını pencere köşesinde tuğla örgüsü derzlerinden geçen
hızlandırır bazıları ise yapı koruyucuları tarafından kademeli çatlakların oluşmasına yol açar.
karşılanır. Bu etkenlerin karşılanma derecesine göre Aynı çatlak durum farklı nedenlerden dolayı iskelet
yapı uzun ömürlü olur. yapılarında da görülür. Pencere yüzünü yıkayan
Eskimeyi oluşturan dış güçler zaman içinde yağmur suyu, duvar yüzüne göre iyi ayarlanmamış dış
etkilerini belirler ve arttırırlar. Bunlar: denizlik aracılığı ile denizlik kenarını ıslatır. Farklı
• Havalandırma, ısıtma ıslanma sıvada farklı şişmelere neden olur ve pencere
köşesinde sıvada çatlaklar belirir. Duvar bünyesinde
• Malzeme seçimi ve malzeme özellikleri bozulmaların içerde ve dışarıda ıslanmaların bir nedeni
• Buhar diferansiyel direnci ve buhar tutucular. de pencere kasasının (çerçevesinin) iç ve dış
denizliklerinin tam ortasına oturtmaktır. Özellikle ahşap
1.1. Dış Etkenler çalışan bir malzemedir ve hiçbir zaman harç ile birlikte
Güneşin ısıtması, kış mevsiminin soğutması, ortak davranış göstermez, arada mutlaka çatlaklar olur.
sıcaklık etkisini; yağmurlar ıslanma etkisini oluştururlar. Bu çatlaklardan giren su ahşabı çürütür. Duvarın dış
tarafındaki sıva altında toplanarak çiçeklenme, tozuma
1.1.1. Yağış, Su, Kar ve Buz ve dökülmelere, içeride ise duvar dibinde ıslanmalara
Birçok yerlerde bol yağmur alan cephelerin,
yağmur suyunu iç hacime kadar ilettikleri görülmüştür. döşeme tahtalarının ve halılarının çürümesine neden
olur.