Page 130 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1439
vurgulamakta yarar vardır. Prefabrike betonarme bir
124
yapı ile geleneksel betonarme yapılar arasındaki tek
önemli fark: birinin önceden fabrikada parça parça
yapılması, sonunda parçaların şantiyede birleştirilmesi;
diğerinin ise ham maddelerin şantiyeye getirilerek
budara mamul hale getirilmesi olayıdır. Bunun dışında
ikisi de betonarme yapıdır. Aslında bu anlamda, bütün
yapılar "prefabrik yani ön üretimli veya ön yapımlı"dır
PREFABRİKE denilebilir. Çünkü inşaatlarımızda kullandığımız birçok
BETONARME YAPILAR malzeme gibi camlar fabrikada, tuğlalar farikada, karo-
fayans fabrikada üretilmektedir. Kapı ve pencere
marangozhanede yine önceden yapılmaktadır. Daha
DATA YAYINLARI
birçok yarı mamul elemanlar iş akışına göre şantiyeye
getirilerek yerinde takılmaktadır. Ancak bu böyle
olmakla birlikte, günümüzde binada prefabrikasyon,
binanın taşıyıcı sistemi ve duvarların bitmişe yakın bir
biçimde, belki sadece son kat boyası atılmamış olarak
fabrikada hazırlanması, daha sonra şantiyede
montajlarının yapılması şeklinde anlaşılmaktadır.

1. Prefabrike Yapım Sistemlerinin
Sınıflandırılması
Prefabrik yapım yöntemleri hakkında, çeşitli
kuramcı ve uygulamacılar tarafından değişik
sınıflamalar yapmışlardır. Yapılan bir araştırmaya göre,
bugün uygulanan 600 kadar prefabrikasyon sistemi
tespit edilmiştir. Fakat uygulama bu kadar çeşitli
olmasına rağmen sistemler bazı ana gruplara ayırmak
mümkündür. Buna göre;
İmalatın Yapıldığı Yer Bakımından;
• Şantiye üretimi (üstü açık veya örtülü),
• Fabrika üretimi (sabit veya hareketli bant üretimi).

Bileşenlerin Ağırlık ve Boyutları Açısından;
• Bileşen ağırlığı  500 kg ise ağır,
• Bileşen ağırlığı= 30-500 kg ise orta ağırlıkta,
Bina yapım yöntemleri; geleneksel, rasyonel, • Bileşen ağırlığı  30 kg ise hafif prefabrikasyon söz
prefabrike ve endüstriyel olmak üzere dört ana gruba konusu olmaktadır.
ayırmak ve bu çerçeve içerisinde incelemek
mümkündür. Endüstrileşmenin ana amacı çık sayıda Boyutları Açısından;
kaliteli ve ekonomik üretimdir. Dolayısıyla • 1.5 m 'ye kadar olan küçük boy,
2
endüstrileşmiş bir yapı ürününün ortaya çıkarılmasında • 2-5 m arasında kalanlar orta boy,
2
değişik teknolojik yapım yöntemleri uygulanabilir. • 5 m 'den büyük yüzeyliler ise büyük boy.
2
Bir yapıyı oluşturan belli başlı parçaların yapı
öğelerin, tümünün ya da bir bölümünün daha önce Taşıyıcı Sistemlerin Kuruluş Şekline Göre;
üretimlikte işlenerek yapım alanına getirilmesini ve • Doğrusal bileşenli iskelet sistemler,
orada birleştirilerek binanın kurulmasını öngören yapım • Yüzeysel taşıyıcılarla kurulan sistemler (panel
yöntemine "prefabrikasyon" denilmektedir. Hazır sistemler),
ürünlerin üretim adımını isleyen, bu ürünlerin bir bütün
içinde ve rasyonel gerçekleştirme süreci kapsamında • Taşıyıcı hücrelerden oluşan sistemler,
birleştirilmesine "endüstrileşmiş yapı" denilmektedir. • Karma sistemler (panel+iskelet, hücre+panel,
Prefabrike ile endüstriyel yapımlar arasındaki fark, hücre+iskelet) dir.
yapım yöntemi açısından değil de "yapı sistemi"nin Yukarıdaki sınıflandırmalar arasında
endüstriyel yapım olmasıdır. prefabrikasyona en iyi uyanı ağır, orta ve hafif
Prefabrike betonarme yapılar hakkında çok değişik prefabrikasyon şekline yapılan sınıflandırmadır. Hafif
tanımlar yapılmıştır. Ancak genelde şu noktayı prefabrikasyon en çok geçici yapılarda uygulanan bir