Page 148 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI
P. 148
CEE: BORDO KİTAP 1689
bir demiryolunun aynı düzeyde birbirlerini kesmesi
istenmediği zaman, birbirlerinden tepe, sırt, akarsu,
boğaz vb. doğal engellerle ayrılmış şehir semtlerinin
birleştirilmesi amacıyla tünel yapılır.
Genel olarak tünel sınıflandırması şöyledir.
142 • Trafik Tünelleri
o Demiryolu Tünelleri
o Otoyol Ve Yol Bağlantıları
TÜNELLER o Yaya Tünelleri
o Deniz Tünlleri
o Metro Tünelleri
• Taşıma Tünelleri
DATA YAYINLARI
o Hidroelektrik Santral Tünelleri
o Su Temini Tünelleri
o Kamu Hizmeti Kanal
o Kanalizasyon Tünelleri
o Endüstriyel Taşıma
• Maden Tünelleri
o Giriş ve Ana Tünelleri
o Keşif Tünelleri
o İşletme Tünelleri Galeri
o Servis Tünelleri
o Drenaj ve İmdat Tünelleri
Tünel yapılmasını gerektiren hususlardan bazıları
şunlardır;
• Eğimi sınırlı olan güzergâhta, dağlık arazide yer
yüzünden aşılamayan sırt ve tepelerin geçilmesi
amacıyla,
• Güzergâhın bir kısmında tünel inşası ile önemli bir
kısalma meydana gelecek ve tünel için gereken
masraf bu kısalmadan elde edilecek ekonomi ile
karşılanabilecekse veya tünelden geçirilmesi
halinde maliyet artsa bile bu artış işletme
giderlerinde elde edilecek ekonomi ile
Demiryolu, karayolu, yaya yolu, kanal vb. gibi bir karşılanabilecekse,
taşın yolunun bir kısmının yer yüzünden geçirilmesinin • Güzergâhın bir kısmının önemli toprak kaymaları,
teknik bakımdan imkânsız olduğu ya da ekonomik kaya yuvarlanmaları veya çığlardan korunması
bakımdan uygun bulunmadığı yerlerde bu kısmın yer gerektiriyorsa,
altından geçirilmesi için uygulanan sanat yapılarına • Demiryolunda olduğu gibi, büyük yarıçaplı kurpların
"tünel" denir. uygulandığı güzergâhlarda dar bir vadinin veya
Tüneller gömülü yapılar olup, zemin/kaya ortamı ile sırtın dönülmesi sırasında büyük dolgu, yarma
birlikte hareket etmeleri ve deprem yer hareketinin veya köprü ve viyadüklerin çıkmasının istenmediği
büyüklüğünün yüzeyden itibaren derinliğe bağlı olarak veya uygun görülmediği durumlarda,
azalması nedeniyle deprem sırasında yerüstü • Demiryollarında, dağlık arazide, yükseklik
yapılarına göre daha iyi davranış göstermektedirler. kazanmak düşüncesiyle,
Tünellerin deprem sırasında hasar görmelerinin • Gerek askeri bakımdan gerekse üzerindeki trafiği
ana nedenleri şunlardır: aksatmamak için akarsuların veya boğaz teşkil
• Depremden dolayı oluşan sarsıntı, eden deniz sularının altından geçilmek
• Tüneli aktif bir fayın kesmesi, istenildiğinde,
• Özellikle portal bölgelerinde heyelan ve zemin • İnşaası ve bakımı fazla masraflı olan kendini
sıvılaşmasıdır. tutamayan zeminlerdeki büyük yarmalardan
Yer üstü istimlaklarının çok pahalı olduğu yerlerde kurtulmak amacıyla,
yolların genişletilmesi veya yeni yolların açılması • Akedük, kolektör, isale, irtibat ve derivasyon
olanağının bulunmadığı durumlarda veya kütle halinde galerileri gibi su getirme yapılarının bir kısmı olarak
büyük ölçüde insan taşınımı gerektiği zaman metro veya pis ve temiz suların isalesi ile elektrik ve
inşası için, trafiği çok yoğun olan yolların veya bir yolla telefon kabloları, gaz boruları vs. değişik tesislerin