Page 48 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

TÜRKIYE’DE NÜFUS VE
BÖLÜM 4
YERLEŞME

TÜRKIYE’DE NÜFUS

NÜFUS VE NÜFUS SAYIMI
• Nüfus, sınırları belli bir alanda, belli bir zamanda bulunan • 2000 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam 67 mil-

insan sayısıdır. Nüfus sayımları; nüfusun genel özelliklerinin yon 844 bin kişinin yaşadığı Türkiye’de, 2007 yılı sonu itiba-
ortaya çıkarılması ve geleceğe yönelik planlamaların daha rıyla nüfus 70,5 milyona ulaşmıştır. 2020’de 83 milyon 614
sağlıklı şekilde yürütülmesi için yapılmaktadır. bin 362 kişi oldu.
DATA YAYINLARI
• Modern anlamda nüfus sayımları ilk olarak İskandinav ülkele- • 1940 - 1945 yılları arası ülkemiz nüfus artış hızının en düşük
rinde yapılmıştır. Osmanlı Devleti’nde ise ilk nüfus sayımı II. seviyede olduğu dönemdir. Bu durumun nedeni 2. Dünya
Mahmut Dönemi’nde (1831) asker ve vergi yükümlülüklerini Savaşı’nın çıkması sonucu erkeklerin silah altına alınmasıdır.
belirlemeye yönelik yapılmıştır. • 1955 - 1960 yılları arası nüfus artış hızının en fazla olduğu
• Cumhuriyet Dönemi’nde ilk nüfus sayımı 1927 yılında, ikincisi dönemdir. Bu durum sağlık hizmetlerinin yaygınlaşmaya baş-
ise 1935’te yapılmıştır. lamasının ve salgın hastalıkların önlenmesinin bir sonucudur.
• Ülkemizde nüfus sayımları periyodik olarak 1935 yılında baş- • 1985 yılından itibaren Türkiye’de nüfus artış hızı sürekli ola-
lamıştır. Bundan sonra her 5 yılda bir sayım yapılmıştır. 1990 rak azalmıştır.
yılındaki nüfus sayımından sonra on yılda bir yapılması kararı • Bu azalışta; şehirleşme, aile planlaması, kadının iş hayatına
alınmış fakat seçimlerin öne alınması sonucunda seçmen girmesi, sanayileşme, eğitimin yaygınlaşması gibi nedenler
kütüklerinin düzenlenmesi için 1997’de zorunlu olarak nüfus etkili olmuştur.
sayımı yapılmıştır. • Ülkemizin nüfus artışında yıllara göre düzenlilik yoktur. Son
• 2007 ve sonrasında Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne yıllarda nüfus artış hızında bir azalma olsa da, ülkemizde top-
göre her yıl nüfus sayımı yapılmaktadır. lam nüfus sürekli artmıştır.

 N
NOTOT

• Günümüzde adrese dayalı nüfus sayımı yapılmaktadır. (De jure)

Türkiye Nüfusunun Genel Özellikleri Nüfus Miktarı Nüfus Artış Hızı
• Kıyılarda nüfus fazla, iç kesimlerde seyrektir. Nüfus Miktarı Nüfus Artış
• Türkiye genç nüfuslu bir ülkedir. Nüfusumuzun üçte (Milyon Kişi) Hızı (‰)
ikisi 35 yaşın altındaki gençlerden ve çocuklardan 90 45
oluşmaktadır. 80 40
• Türkiye’de çalışan nüfusun büyük kısmı hizmet sek- 70 35
töründedir. 60 30
• Genellikle kış mevsiminin ılık geçtiği yerlerde nüfus 50 25
yoğundur.
• Nüfusunun okuryazarlık oranı sürekli yükselmektedir. 40 20
• Türkiye nüfusu giderek artmaktadır. 30 15
• Türkiye’nin nüfus artış hızı son yıllarda azalmasına 20 10
rağmen hâlen nüfus artış hızında Avrupa ülkelerinin 10 5
önünde yer almaktadır.
0 0
1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2010 2020
 N
NOTOT

• Bir ülkenin nüfus dağılışı genel olarak iklim ve yer şekillerine bağlı ise o ülke gelişmemiş; nüfus dağılışı, iklim ve yer şekille-
rinden bağımsız ise o ülke gelişmiş bir ülkedir.

600