Page 43 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 43

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ
          BÖLÜM 10
                                                           POLİTİKALARI




              ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ                        •  Atatürk  Dönemi  Türk  dış  politikası,  gelişmeler  ve  mevcut
                         POLİTİKASI                            olayların  gidişatına  göre  1923-1932  dönemi  ve  1932-1939
                                                               dönemi olmak üzere iki bölümde incelenir.

       TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İLKELERİ
       •  Hukuk gücüne dayanır.                              1923-1932 ARASI TÜRK DIŞ POLİTİKASI
       •  Akılcı esaslar içerir.                             •  Bu dönemde Musul, Suriye sınırı, borçlar ve nüfus mübade-
       •  Bağımsızdır.                                         lesi sorunlarıyla uğraşılmıştır.
               DATA YAYINLARI
       •  Ulusal güce dayanır.                               •  Lozan’dan geriye kalan sorunların çözülmesi ve alınan karar-
       •  Gerçekçi politikalar izler.                          ların uygulanmasına yönelik oldu.
       •  Maceracı değil, aktiftir.                          •  Komşu devletlerle iyi ilişkiler kurmak, meydana gelen pürüz-
                                                               leri barışçı yollarla çözmek amaçlandı.
       •  Yurtta barış, Dünyada barış ilkesini benimser.     •  Büyük devletlerle olan ilişkileri normalleştirmek amaçlandı.

       TÜRK DIŞ POLİTİKASININ HEDEFLEDİĞİ
       AMAÇLAR
       •  Öncelikle  milli  gücümüze  dayanmak  ve  bağımsızlığımızı   Musul Meselesi (1926)
         üstün tutmak
       •  Milli sınırlar içinde kalmak
       •  Gerçekçi ve barışçı olmak                          Süreç
       •  Uluslararası ilişkilerde eşitliğe dayanan ilişkiler kurmak  •  Lozan Barış Konferansı’nda Türkiye - Irak sınır sorunu görü-
                                                               şülürken  Türk  Heyeti  halkının  büyük  çoğunluğu  Türk  olan
       •  Başka devletlerin iç işlerine karışmamak             bölgenin Türkiye’ye bırakılması gerektiğini savunmuş, Irak’ı
       •  Milli politikayı yürütürken iç teşkilatı dikkate almak  mandası altında bulunduran İngiltere ise Musul’un Irak sınır-
       •  Başka devletleri kendi iç işlerine karıştırmamak     ları içerisinde kalmasını ısrarla istemiştir. Lozan’da halledile-
       •  Başka devletlerin politika ve yönetim sistemlerinden etkilen-  meyen konu konferans sonrasına bırakılmıştır.
         memek                                               •  Heyetler uyuşmazlığı gidermek amacı ile Lozan sonrası ilk
       •  Bilim ve teknolojiyi rehber kabul etmek              kez Mayıs 1924’de İstanbul’da Haliç Konferansı’nda bir araya
                                                               geldiler.  İngiltere,  Hakkari’nin  de  Irak’a  dahil  olmasını  iste-
                                                               yince sorun çözülemedi.
          Örnek Soru
       Yen� Türk devlet�n�n,                                 •  Türkiye  bu  gelişme  üzerine  sorunu  Milletler  Cemiyeti’ne
                                                               taşıdı  (Ayrıca  Türkiye  bölgede  halk  oylaması  yapılmasını
       I.  bağımsızlık                                         istemiştir ve bu isteğini cemiyete bildirmiştir.
       II.  barışseverlik                                    •  Milletler Cemiyeti Geçici Brüksel Hattı adıyla bir rapor hazır-
       III. devletçilik                                        ladı. Bu rapor İngiltere’yi haklı görünce Türkiye sorunu Lahey
       �lkeler�nden hang�ler�n� uluslararası �l�şk�lerde temel aldığı   Adalet Komisyonuna taşıdı.
       savunulab�l�r?                                        •  Lahey  Adalet  Komisyonu  da  Geçici  Brüksel  Hattı’nı  kabul
       A) Yalnız I           B) Yalnız II          C) I ve II  edince Türkiye savaş kararı almak zorunda kaldı.
                  D) II ve III        E) I, II ve III        •  Türkiye bu sorunda yalnız kalmamak için 17 Aralık 1925’de
                                                               SSCB ile dostluk ve tarafsızlık antlaşmasını yeniledi. (Savaş
                                                               sırasında Rusya’nın desteğini alabilmek amacı ile yapılmış-
         Çözüm                                                tır.)
       Devletçilik ülke içerisinde devletin ekonomiye hakim olması ve   •  Türk ordusu Musul’da savaş için hazırlıklara başladığı sırada
       halkın refah seviyesinin yükseltilmesini amaçlayan ekonomik bir   bölgede  Şeyh  Sait  Ayaklanması  ve  Nasturi  İsyanı  çıkınca
       sistemdir. I ve II. öncüller ise uluslar arası ilişkilerde temel alınan   Türkiye İngiltere ile barış yapmak zorunda kaldı.
       prensiplerdir.
                                                   Cevap C


        528
   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48