Page 16 - 2025 Sağlık Bakanlığı Tıbbi Sekreter Konu Anlatımlı

8.
HALKLA ILIŞKILER

ÜNİTE

DATA YAYINLARI

● Halkla ilişkiler; özel veya tüzel kişiliklerin belirtilmiş ● Türkiye’de çağdaş anlamda ilk halkla ilişkiler uygula-
kitlelerle dürüst ve sağlam bağlar kurup geliştirerek masını başlatan birim Devlet Planlama Teşkilatı’dır.
onları olumlu inanç ve eylemlere yöneltmesi, tepki- ● Türkiye’de halkla ilişkiler mesleğinin gerçek anlamda
leri değerlendirerek tutumuna yön vermesi, böylece uygulandığı ilk birim, 1960 yılında kurulan Devlet
karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler sürdürme yolundaki Planlama Teşkilatı (DPT) bünyesindeki “Yayın ve
planlı çabaları kapsayan bir yöneticilik sanatıdır.
Temsil Şubesi”dir.
● Diğer bir ifadeyle halkla ilişkiler, özel veya kamusal ● Türkiye’nin modern halkla ilişkiler kavramıyla tanış-
kurum ve kuruluşları veya kamu oyu önüne çıkmış ması İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiştir.
bireylerin, ilişkide olduğu veya olabileceği çevrelerin
sevgi, anlayış, güven ve desteğini elde etmek ve ● ABD ile yakınlaşmamız sonucunda ilk defa kamu
bunu sürdürmek için sürekli olarak yerine getirilmesi kurumlarında halkla ilişkilerle görevli bölümler oluş-
gereken bir yönetim işlevidir. turulmuştur. Bunlar, basın bürosu, basın müşavir-
liği, tanıtma şubesi, enformasyon şubesi gibi farklı
Halkla İlişkiler Kavramının Dünya’da ve Türki- adlarla anılmıştır.
ye’deki Gelişimi
● 1962 Yılında hazırlanan Merkezi Hükümet Teşkilatı
● Halkla ilişkiler uygulamasının ana vatanı Amerika Araştırma Projesi (MEHTAP) Raporu’nda, “devlet
Birleşik Devletleri’dir. Halkla ilişkiler deyimi ilk kez kuruluşlarının her kademesindeki çalışmalarda ve
ABD Başkanı Thomas Jefferson’ın 1807 yılında kararların alınmasında, halkla yakın temas sağlan-
Kongreye gönderdiği mesajda kullanılmıştır. masının” zorunluluğu dile getirilip, Türk kamu yöne-
● Halkla ilişkilerin gerçek öncüsü 1900’lü yıllar başında timinde çeşitli kademelerdeki her kurumun, kendi
gazeteci Ivy Ledbetter Lee olmuştur. yapısına uygun biçimde halkla ilişkiler ve dinleme
teknikleri kurması önerilmiştir.
● 1940’dan sonra ABD’den Kanada’ya geçen halkla
ilişkiler kavramı daha sonra hızla gelişerek 1950’li ● IPRA - Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği: IPRA,
yıllarda Fransa, İngiltere, Hollanda ve diğer Avrupa bugün tüm dünyada yüze yakın ülkeden bine yakın
ülkelerine yayılmaya başlamıştır. Halkla ilişkiler uzmanının üye olduğu Uluslararası
Halkla ilişkiler Derneğidir (International Public
● Halkla ilişkiler tarihine geçen ilk planlı etkinliği
Edward L. Bernays yapmıştır. Relations Association: Uluslararası Halkla ilişkiler
Derneği). Temelleri, 1949 Kasım ayında Londra’daki
● 1948 yılında İngiltere’de Halkla İlişkiler Enstitüsü iki Hollandalı ve dört İngiliz Halkla ilişkiler uzmanı
adında bir meslek örgütü kurulmuş, bir benzeri 1950 tarafından atıldı. 1950 yılı Mart ayında Fransa,
yılında, Batı Almanya’da 1959 yılında kurulmuştur. Norveç ve ABD’li Halkla ilişkiler uzmanlarının katı-
● Türkiye’de halkla ilişkiler çalışmaları ilk kez devlet lımlarıyla ilk toplantı Hollanda’da yapıldı. IPRA’nin
kuruluşlarında kendini göstermiştir. 6 Nisan 1920’de gerçek anlamda uluslararası bir dernek olarak kuru-
Anadolu Ajans kurulmuş; tanıtımı Atatürk tarafından lusu, Mayıs 1955 yılı Mayıs ayında IPRA Konseyi’nin
yapılmıştır. seçimiyle gerçekleşti. IPRA’nin 12 Mayıs 1965’te
Atina’da gerçekleştirilen toplantısında kabul edilen
● 1919’da İrade-i Milliye Gazetesi yayınlanmış ve Atina Bildirisi, dünyada halkla ilişkiler mesleğinin
1920’de Atatürk öncülüğünde Basın Yayın ve ilk yazılı anayasasıdır. Birleşmiş Milletler tarafından
Enformasyon Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Sivil Toplum Örgütü (NGO) olarak kabul edilen
● Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda, “halkın hiz- IPRA, UNESCO tarafından uygulanan programlara
metlere gönüllü katılma isteğinin teşvik edileceği ve da katiliyor. Merkezi İngilterede bulunan IPRA, yılda
değerlendirileceği, kamu kurumları ile halkın temas iki defa toplanan dokuz kisilik Yönetim Kurulu ve 68
ve işbirliğinin gelişmesi ve daha verimli duruma geti- kisilik Konsey tarafından yönetiliyor.
rilmesinin sağlanacağı” ifade edilmiştir.