Page 20 - 2025 Sağlık Bakanlığı Tıbbi Sekreter Konu Anlatımlı

GÜZEL KONUŞMA VE 12.

DIKSIYON ÜNİTE

DATA YAYINLARI

Dil ve Diksiyon ● İyi bir konuşmacı, amacına uygun yönde ve mantıki
bir akış içinde düşünme yeteneğini geliştirir. Alanına
● Latince’de “dictio” ve “distus” sözcüklerinden yönelik yeterli bilgi birikimine sahip olsa da bunu
Fransızca’ya “diction” olarak geçmiş olan bu kelime, düzenli bir biçimde aktarmayı bilmeyen konuşmacı
Fransızca’dan da dilimize söylendiği gibi “diksiyon” başarılı olamaz.
olarak alınmıştır. Bu kelimenin Latince anlamı “söz
söylerken sözcüklerin seçilip düzenlenerek düşün- ● İyi bir konuşmacı, hem kendi yeteneklerini hem de
celeri kolaylıkla anlatma tarzı”dır. karşısındaki kişinin yani dinleyicinin yeteneklerini
ve ilgi alanlarını bilir. Özellikle farklı düşüncelere
● Herhangi bir dili konuşmak yalnızca dil hakkında sahipse bu görüşlerini yumuşatmak için “bana öyle
birtakım temel bilgilere sahip olmak, dilin kelime geliyor ki, bana kalırsa, benim düşünceme göre” şek-
kadrosunu öğrenmek ve iletişim kurmaktan ibaret linde hitaplarda bulunabilir.
değildir. Dilin doğru ve güzel kullanılması da önem-
lidir. Dilin seslerini doğru telaffuz edebilmek ve keli- ● İyi bir konuşmacı dinleyicisini yakından tanır. Neleri,
meleri doğru seçerek yerinde kullanabilmek de ayrı nasıl ve ne ölçüde söylemesi gerektiğini bilir.
bir sanattır. ● İyi bir konuşmacı konuşmada kişiliğin önemini bilir.
● Kuşkusuz konuşmayı oluşturan ses, dilin doğma- Konuşmacı ne derecede çekici bir kişiliğe sahipse
sında temel elemandır. İnsan düşünce, duygu ve düşüncelerini ve duygularını dinleyicileriyle pay-
coşkularını kendi vücudunda bulunan ses yardımıyla laşma, onları bu doğrultuda etkileme gücü de oranda
söze dönüştürerek başkalarına anlatabilir. artar.

Diksiyon Kuralları ● İyi bir konuşmacı, konuşma eylemini oluşturan
fiziksel ögelerin önemini bilir. Sesin tonları ve dalga-
● Sesleri doğru boğumlamak
lanmaları, jestler, hareketler, duruşlar, yüz anlatımları
● Hece ve kelime vurgusuna dikkat etmek konuşma eylemini oluşturan ögelerdir. Dinleyicileri
etkilemek için bu ögelerin ustaca kullanılması gerekir.
● Uzun ve kısa heceleri doğru söylemek
● İyi bir konuşmacı, kendisinin titiz bir eleştiricisidir.
● İşitilebilir bir sesle konuşmak
Konuşmacı, kendi konuşmasını inceleyerek başa-
● Sesi, kelimelerin anlam değerlerine göre kullanmak rılı ve başarısız olduğu yönleri tespit eder. Bunların
nedenlerini araştırıp neleri yapması ya da yapma-
● Yerinde ve doğru tonlama yapmak
ması gerektiğini saptayarak işinde daha verimli bir
● Jest ve mimiklere dikkat etmek yola gidebilir.
Konuşma ● İyi bir konuşmacı, ahlaksal sorumluluklarının bulun-

● En kısa tanımı ile konuşma; duygu, düşünce ve dilek- duğunu hatırdan çıkarmaz. İnsani etkinliğin hemen
leri görsel, işitsel ögeler aracılığı ile karşımızdakine hemen her alanında benimsenen dürüstlük, doğruluk
iletmektir, açıklamaktır, dışa vurmaktır. konusundaki kurallar konuşma eylemi için de aynı
ölçüde geçerlidir.
● Konuşma, sadece birtakım sözcükleri ses aracılığı
ile başkalarının kulaklarına iletme olmadığı gibi din- Üslup
leme de sadece işitmek demek değildir. Konuşmacı düşüncelerini, duygularını ve bilgilerini karşı
İyi Bir Konuşmacının Özellikleri tarafa aktarırken “üslup” adı verilen değişik yollar kul-
lanmaktadır. Üç tür üslup vardır. Bunlar:
● İyi bir konuşmacı, gözlem gücünü geliştirmiştir
(Çevresine duyarlı olması gerekir.). Duyuları uyanık, Sade üslup: Konuşmacının doğal ve açık anlatım özel-
canlı ve gerçek dünya ile sıkı sıkıya ilişkili olduğu için liği kullanmasıdır. Bu üslupta kolay ve anlaşılır bir tarz
konuşması anlamca zengindir. esastır. Kolay ve pratik öğretmek, eğlendirmek bu
üslubun özellikleri arasında yer almaktadır.
● İyi bir konuşmacı, seçtiği konuşma alanlarında geniş
bir bilgi birikiminin desteğinden yararlanır. Yüksek üslup: Konuşmacının düşünce ve duygularını
aktarırken çok yüksek, sanatlı ve görkemli bir üslup