Page 13 - tyt-konsensus-felsefe

Ahlak Felsefesi Test - 17

1. Platon’a göre en yüksek iyiye ulaşma görevini yerine 3. Toplumsal yaşamda zengin bir kültür birikimine sahip
getiren insan erdemli insandır. Ruh parçalardan oluşur olarak mutlu yaşamak istiyorsak “tüm insanları bir tek
ve bu parçalar arasındaki uyum da erdem sayesinde kalıba göre yaşatmak mutluluktur” anlayışından vazge-
gerçekleşir. Platon bu erdemleri bilgelik, cesaret, öl- çirmek gerekir. Öyle olsaydı, Tanrı birçok farklı kişilik ve
çülülük, adalet olarak sıralar. Platon ahlakı, ruhun bu davranış yaratacağına tüm özellikleri aynı tek bir varlık
yapısına bağlı olarak, idealara ulaşma esası üzerine yaratırdı. O halde Tanrı’nın şanına yakışmayanı, bu in-
kurulmuştur. sanlığa layık görenler kendilerinden utanmalıdır.

Parçada Platon’un aşağıdaki hangi felsefe sorusu- Yukarıdaki yaklaşımda aşağıdaki yargılardan hangi-
na verdiği cevap yer almaktadır? si eleştirilmektedir?
EDİTÖR YAYINEVİ
A) Ahlaki eylemin kaynağında akıl mı, vicdan mı vardır? A) Evrensel bir ahlâk yasasını
B) En yüksek iyiye nasıl ulaşılabilir? B) İnsanlar davranışlarını özgürce belirlemelidir.
C) İnsan eylemlerinde özgür müdür? C) Mutluluk için bir ahlâk yasası zorunludur.
D) İnsan kötü eylemlerde bulunarak da mutlu olunabilir D) Her insan kendi kişilik yapısına göre davranır.
mi? E) Her insanın temel hakları, bir yasaya kurban edilme-
E) Sorumlulukla özgürlük arasında nasıl bir ilişki vardır? melidir.

2. Ahlakın önemli ilkelerinden biri de erdemli davranmak
kadar yapılan bu iyi davranışları da saklayabilmektir.
4. - Bakunin’e göre insan üzerindeki tüm kısıtlamalar kal-
Çünkü saklamadan ulu orta gösterilen, paylaşılan her
dırılmalı, otoritesiz bir toplum düzeni kurulmalıdır.
iyiliğin derecesi düşer ve bu davranışlara bir şaibe bula-
şır. Bu davranışların erdemden mi yoksa toplumdan bir - Stirner ise, kendisinin yönelmesi gereken bir gerçek
beklenti ile mi yapıldığı birbirine karışır. Bazı bireylerin olmadığını, nasıl ki bitki ve hayvana düşen bir ödev
başka insanların ve kameraların yönünde sergiledikle- bulunmuyorsa insana düşen bir ödevin de olamayaca-
ri iyilikleri kameralar olmadan yapmadıkları, hatta tersi ğını savunmuştur.
davranışlarda bulunabildikleri gözlenmektedir. Dolayı- Yukarıda görüşleri verilen düşünürlerin ortak özelli-
sıyla gerçek erdemlilik hem iyilik yapmak hem de bu ği aşağıdakilerden hangisidir?
iyilikleri başka hiçbir şeye alet olmaması için saklaya-
bilmektir. A) Ahlak yasalarının iyi niyete dayanması gerektiğini
söylemeleri
Parçada anlatılanlar aşağıdakilerin hangisi ile ilişki- B) Kuralsız bir toplumda anarşinin ve karmaşanın yaşa-
lendirilebilir?
nacağını öne sürmeleri
A) Sağ elinin verdiğini sol elin bilmesin. C) Ahlak kurallarının evrensel olduğunu savunmaları

B) Düşenin dostu olmaz. D) Mutluluğun çileli bir yaşam sürmekle gerçekleşece-
C) Yaptığın iyilikler zamanla görevin olur. ğini savunmaları
D) Balık vermektense balık tutmayı öğret. E) Uyulması gereken bir ahlak yasasının varlığını red-
E) Eden bulur. detmeleri

AHLAK FELSEFESİ sidir. Özgürlük, iyi veya kötüyü kendi iradesiyle seçebilmesidir.
Ahlak ve Ahlak Felsefesi (Etik): Ahlak (moral), birey ve toplum tarafından be- Sorumluluk: Bir insanın kendi özgür iradesiyle bilerek ve isteyerek yaptığı ey-
nimsenmiş, insan yaşamına yön veren kurallardır. Ahlak ve etik farklı kavramlar- lemlerin sonuçlarına katlanabilmesi ve sonuçlarını üstlenebilmesidir.
dır. Etik, ahlakı felsefi açıdan inceleyen felsefi disiplindir. Ahlakın ne olduğunu, Erdem: İradenin ahlaki açıdan iyi ve değerli davranışlara yönelmesidir. Mesela;
ahlaki davranışın nasıl oluştuğunu, iyi ve kötü davranışların nedenini inceler. bilgelik, cesaret.
Ahlak Felsefesinin Temel Kavramları Vicdan: Bir insanın eylemler karşısında sahip olduğu iç duygu ve bilinçtir (ses-
İyi: Bireyin yapması gereken, ahlakça değerli olan davranışlardır. tir). Bir çeşit iç mahkemedir.
Kötü: Bireyin yapmaması gereken davranışlardır. Ahlak yasası: İnsanların nasıl davranacağını belirleyen genel kurallardır.
Özgürlük: Bir insanın kendi iradesiyle istediğini yapabilmesi ve karar alabilme- Mutluluk: İnsanın, yaptığı davranışları sonunda duyacağı iç (ruh) huzurudur.
Ödev: Bir davranışı ahlak yasasına uyarak yapma zorunluluğudur.
37