Page 29 - tyt-tum-dersler-konu
P. 29

BÖLÜM

                     5                       ÇEMBER VE DAİRE








                             ÇEMBER                         Ɖ   Eşit uzunluktaki kirişlerin
                                                              çemberden ayırdığı yaylar       S      B
                                                              ve daire parçaları ve alanları
                                                              eşittir.                  A
                  r      r        Düzlemde sabit bir noktadan                           C       O
              A              B
                     O            eşit  uzaklıkta  olan  noktala-     |AB| = |CD| ise |AB| = |CD|
                              EDİTÖR YAYINEVİ
                                  rın geometrik yerine çember                                 S      D
                                  denir.
            Ɖ   O noktası çemberin merkezi                  Ɖ   Paralel kirişler arasında           B
                                                              kalan yaylar eşittir.
            Ɖ   |OA| = |OB| = r yarıçap                                                A


            Ɖ   |AB| = 2r çap                                  [AB] // [CD]  ⇒  |AC| = |DB|     O      D
                                                                                         C
            KİRİŞ
                                                            Ɖ   Çemberin iç bölgesindeki bir noktadan geçen en kısa
            Çember üzerindeki iki farklı noktayı birleştiren doğru par-  kiriş bu noktadan geçen çapa dik olan kiriştir.
            çasına kiriş denir.
                                                  D         Ɖ   [OP] ^ [AB] ise              P     B
            Ɖ   En uzun kiriş çaptır.  C    kiriş  kiriş  B     P  noktasından  geçen  en   A  O
                                                              kısa kiriş [AB]’dir.
                                              O
                                      A                        |AP| = |PB|’dir.


                                                            TEĞET
            Ɖ   Çemberin merkezinden
              kirişe indirilen dikme, kirişi   O            Çemberin  dışındaki  bir  noktadan  değip  geçen  doğruya
              ve kirişin yaylarını iki eşit                 teğet denir.
              parçaya böler.           A       H     B
                                                            Şekildeki d doğrusu K noktasında çembere teğettir.
                                              F
                                                            Ɖ   Teğet, değme noktasında
                                                              yarıçapa diktir.
                                                     B                                          O
            Ɖ   Merkeze eşit uzaklıkta olan                   d ^ [OK]
              kirişlerin uzunlukları birbi-  A                                        d
              rine eşittir.            C        O
                                                                                             K
                                                     D


                                                            Ɖ   Çemberin dış bölge-
            Ɖ   Bir çemberde merkeze yakın    H      B        sindeki bir noktadan           A
                                                              çembere  iki  teğet
              olan kiriş uzak olan kirişten                                                    r
              daha büyüktür.            A       O             çizilebilir.  Bu  teğet
                                                              parçaların  uzunluk-
               |OH| < |OK| ise                                ları eşittir.      P               O
                                        C
               |AB| > |CD| olur.             K                                                  r
                                                   D           |PA| = |PB|
                                                                                             B
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34