Page 42 - tyt-tum-dersler-konu

300 ANLATIM BOZUKLUKLARI

X ÖRNE SÖR X ÖRNE
Ne kadar hasta olduysa da hiç bitkin düşmedi ama Öğle üzeri biraz konuşulup kütüphaneye geçtik.
direnci yerindeydi. Film seyrettikten sonra biraz konuşuldu.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han- Bütün sözlere kulak vermişse de hiçbir şey anlaşıla-
gisinden kaynaklanmaktadır?
mamış.
A) Yüklemin eksikliğinden
B) Cümleciklerin ortak özneli olmasından
Noktalama İşaretlerinin Eksikliği
C) Yanlış ilgeç kullanılmasından
D) Gereksiz yere bağlaç kullanılmasından Noktalama işaretleri, cümlelerdeki anlamın belirgin bir
şekilde ifade edilmesi için kullanılır. Noktalama işareti-
EDİTÖR YAYINEVİ
E) “da” yerine “ama” bağlacı kullanılmasından nin kullanılmaması anlamın başka yönlere kaymasına
Türkçe ˜ ÖZÜ neden olabilir. Bu durum en çok virgül işaretinin eksikli-

Öncül cümle incelendiğinde “ama” bağlacının gereksiz ğinden kaynaklanmaktadır.
olduğu anlaşılacaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.
X ÖRNE SÖR
X ÖRNE
Oraya gidersen Etnografya ya da Kurtuluş Savaşı müze- İhtiyar adamın nereye gideceğini hemen tahmin etmişti.
lerini gezmelisin.
Bu cümleden iki anlam çıkarılabilir: “O” yani üçüncü
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han-
gisinden kaynaklanmaktadır? tekil kişi, ihtiyar bir adamın nereye gittiğini tahmin etmiş
(Bu durumda özne “O”dur.)
A) Yanlış bağlaç kullanılmasından
İhtiyar bir kişi, adamın nereye gittiğini tahmin etmiş ola-
B) Koşul cümlesi olmasından bilir. (Bu durumda özne “İhtiyar”dır.)
C) Nesnenin yanlış yerde bulunmasından Bu cümleyi dile getiren anlatıcı “ihtiyar” sözcüğünü
D) Yüklemin gereklilik kipinde olmasından özne olarak kullanmışsa anlam karışıklığını önlemek için
bu sözcükten sonra mutlaka virgül getirmelidir.)
E) İsim tamlamasının gereksiz kullanılmasından
˜ ÖZÜ
X ÖRNE SÖR
Öncül cümleye baktığımızda “ya da” bağlacının değil
“ve” bağlacının kullanılmasının doğru olduğunu görürüz. Aşağıda verilen anlatım bozukluklarından hangisi
Doğru cevap A seçeneğidir. noktalama eksikliğinden kaynaklanmamaktadır?
A) Kadın şoförü şöyle bir süzdü.
Çatı Uyuşmazlığı
B) Misafir odasına doğru yürüdü.
Birleşik cümlelerde görülen bir anlatım bozukluğudur. Bu
cümlelerde temel cümlenin etken olup yan cümleciğin C) Genç sürücüye bir şeyler söyledi.
etken olmaması ya da temel cümlenin edilgen olup yan D) Yabancı dükkândaki eşyaları beğenmedi.
cümlenin edilgen olmamasından kaynaklanan bir anla-
tım bozukluğu söz konusudur. E) Son derste belgisiz ve sayı sıfatlarını öğrendik.

X ÖRNE
˜ ÖZÜ
Ödevler yapıldıktan sonra bir kenarda çay içtiler. A’ da “Kadın şoförü...” B’de “Misafir odasına...” C’de
Bu cümlede temel cümlenin yüklemi olan “içtiler” söz- “Genç sürücüye...” D’de “Yabancı dükkândaki...”
cüğü etken, yan cümlecikteki “yapıldıktan” sözcüğü ifadelerinde virgül eksikliğinden kaynaklanan anlatım
edilgen olduğundan anlatım bozukluğu oluşturmuştur. bozukluğu vardır. Ancak E’de tamlama yanlışlığı vardır.
Cümle “Ödevleri yaptıktan sonra bir kenarda çay Cümlenin doğrusu; “Son derste belgisiz sıfatları ve
içtiler.” şeklinde ya da “Ödevler yapıldıktan sonra bir sayı sıfatlarını öğrendik.” şeklinde olmalıdır. Doğru
kenarda çay içildi.” şeklinde düzeltilebilir. cevap E seçeneğidir.