Page 41 - tyt-tum-dersler-konu

CÜMLE ÇEŞİTLERİ BÖLÜM
8

CÜMLE ÇEŞİTLERİ X ÖRNE SÖR
Cümleler; yüklemin türüne, yerine, anlamına, oluştu- Aşağıdaki dizelerden hangisinin yüklemi ad soylu bir
rulma biçimine göre değişik adlar alır. Bunlar: sözcüktür?
A) Ben köy öğretmeniyim, bir bahçıvanım.
1. Yüklemin Türüne Göre Cümleler
EDİTÖR YAYINEVİ
B) Bütün köy çocuklarını getirin buraya!
2. Yüklemin Yerine Göre Cümleler
C) Yalnızlıktan açarlar kimse bilmez onları.
3. Anlamına Göre Cümleler D) Son bir ders vereceğim onlara.
E) Kır ve dağ çiçeklerini istiyorum.
4. Yapısına Göre Cümleler
˜ ÖZÜ
YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER B, C, D ve E seçeneklerinin yüklemi olan “getirin, açar-
lar, bilmez, vereceğim, istiyorum” sözcükleri eylem
Bu cümleler, yüklemlerin sözcük türüne göre ikiye ayrılır:
olduğundan fiil cümlesidir. A seçeneğinin yüklemi olan
Eylem Cümlesi: Yüklemi çekimli eylem olan cümlelerdir. “köy öğretmeniyim” ve “bir bahçıvanım” sözleri ise
ad soylu sözcük olduğundan isim cümlesidir. Doğru
X ÖRNE
cevap A seçeneğidir.
Sabahtan akşama kadar çalıştım.
Yardımlarından dolayı teşekkür ederim. YÜKLEMİN YERİNE GÖRE CÜMLELER
Cümleler, yüklemin cümledeki yerine göre ikiye ayrılır:
Aynı yeri gezmemize rağmen karşılaşmadık.
Kurallı Cümle: Yüklemi cümlenin sonunda bulunan
Ad Cümlesi: Yüklemi ad veya ad soylu olan cümlelerdir. cümlelerdir.

X ÖRNE X ÖRNE
Sınıfının en başarılı öğrencisiydi. Saatlerdir oracıkta bekliyordu.
Bugün hava çok soğuktu. En sevdiğim kuş muhabbet kuşudur.
Dersi dinlemeyenler onlardı. Ankara’nın en sakin semtinde oturuyor.
Devrik Cümle: Yüklemi cümlenin sonunda bulunmayan
X ÖRNE SÖR
cümlelerdir. Bu tür cümleler daha çok şiirlerde kullanılır.
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yükleminin türüne
X ÖRNE
göre ötekilerden farklıdır?
Bekledim yolunu gurbetin ıssız yollarında.
A) Gönül kimi severse güzel odur.
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden.
B) Göz görür, gönül ister.
Bin yıldızlı gök yaptım gözlerinden.
C) Akacak kan damarda durmaz.
X ÖRNE SÖR
D) Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez. Aşağıdaki dizelerden hangisi yüklemin yerine göre

E) İşten artmaz, dişten artar. kurallı bir cümledir?
˜ ÖZÜ A) Bahar erdi, güller açtı burada.
B, C, D ve E seçeneklerinde yüklem olan sözcükler B) Bahar çiçek çiçek gelince güzel!
“ister, görür, durmaz, bilmez, artar” fiil olduğundan C) Gözlerim yollarda geçti kaç bahar!
cümleler fiil cümlesi; A seçeneğinin yüklemi olan “odur”
sözcüğü ise isimdir. Dolayısıyla bu cümle isim cümlesi- D) Ömrümüzün son demi sonbahardır artık!
dir. Doğru cevap A seçeneğidir. E) Bir ilkbahar sabahı güneşle uyandın mı hiç?