Page 53 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
52 52 DOĞAL SİSTEMLER

2. Kırmızı Topraklar (Terra Rossalar) İNTRAZONAL TOPRAKLAR

* Kırmızı renkli Akdeniz toprağı (terra rossa), * Türkiye’de görülen toprak türlerinden biri de
Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde görü- dar alanlı, iklimden çok çevredeki ana kaya-
lür. Yaygın olarak Akdeniz, Ege ve Güney nın özelliğine göre biçimlenmiş intrazonal top-
Marmara ile Güneydoğu Anadolu’nun batı raklardır. Bu topraklar killi, kalkerli ve kumlu
kesimlerinde rastlanır. Bünyesindeki demir topraklar olarak farklı özellikler gösterirler.
oksitten dolayı rengi kırmızımsıdır.
3. Kahverengi Bozkır Toprakları 1. Vertisoller
EDİTÖR YAYINEVİ
* Kahverengi bozkır toprağı, yıllık yağışın 400 * Vertisoller, özellikle Tersiyer’e ait göl taban-
mm’ den az ve yıllık ortalama sıcaklığın 8°C larındaki tortul depolar üzerinde oluşmuştur.
ile 12°C civarında olduğu iç bölgelerdeki boz- Vertisollere daha çok Trakya’da (Ergene Hav-
kır bitki örtüsü altında oluşan toprak çeşidi- zası), Bursa-Karacabey, Muş ve Konya hav-
dir. Organik madde yönünden fakir toprak- zalarında rastlanır. Bu yörede vertisollere
lardır. İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve kara kepir denir. Vertisoller üzerinde bitki
Doğu Anadolu’da bu tür topraklar yaygındır.
örtüsü cılız, verim düşüktür. Dönen veya taş
Bu topraklar, tahıl tarımına ve küçükbaş hay- doğuran topraklar da denir.
vancılığa elverişlidir.

4. Kestane Rengi Bozkır Toprağı 2. Rendzinalar
* Kestane renkli bozkır toprakları, yıllık yağışın Rendzinalar; killi, kireçli ve yumuşak kireç
400-600 mm arasında olduğu bozkır alanla- *

rında oluşur. Bu topraklar, İç Anadolu ve Doğu taşı üzerinde oluşan topraklardır.
Anadolu ile İç Batı Anadolu’da yaygındır. Bu * İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Ege’de bu tür
topraklarda yüksek boylu otlara, bazı yerlerde topraklara rastlanır. Bu tür topraklarda
de meşe ormanlarına rastlanır. Humus yönün- daha çok tahıl yetiştirilir.
den zengin ve verimli olan bu toprakların yaygın
olduğu alanlarda daha çok tahıl tarımı yapılır.
N
5. Çernezyomlar NOTOT
y Çorak (tuzlu alkoli) topraklara iç bölge-
* Kara topraklar (Çernezyomlar), özellikle lerde ve akarsu deltalarının bataklık kesim-
Erzurum-Kars platolarında ve Doğu Karade-
niz Dağları’nda çayır bitki örtüsü altında olu- lerinde rastlanır. Toprağın içindeki su,
şan toprak çeşididir. Bu topraklar, ot veri- buharlaşmadan dolayı yukarı doğru hare-
minin yüksek olmasından dolayı hayvancılık ket eder. Sular buharlaşınca tuzlar top-
için çok elverişlidir. Ancak Erzurum-Kars ve rağın yüzeyinde ya da yüzeye yakın yer-
Ardahan platolarında sıcaklık düşük olduğun- lerde çökelir. Özellikle kapalı havzalarda ve
dan tarım fazla gelişmemiştir. eski göl tabanlarında görülen bu topraklar,
fazla oranda tuz içerdiğinden tarıma elve-
6. Podzol Toprak
rişli değildir. Tuz Gölü çevresi tuzlu toprak-
* Batı Karadeniz dağlarının yüksek kesimle- larla kaplıdır.
rinde görülür.