Page 54 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 54
¦ §
54 HİKÂYE
54
FİİLİMSİLER » Şiir yazma ve yazdığı şiirleri insanlara
okuma en büyük tutkusuydu.
* Fiilimsiler, fiil kök ya da gövdelerine getirilen » Nasihat vermeyi çok seviyordu.
fiilimsi ekleriyle (isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-
fiil) türetilen sözcüklerdir. » Annemin bir gülüşü ömre bedeldir.
» Duruşundan belliydi sporcu olduğu.
* Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere fiilimsiler » Her sabah yaptığımız yürüyüşler sağlığımız
fiilden türeyen sözcüklerdir ve dolayısıyla da açısından çok önemlidir.
fiilimsi ekleri fiilden isim yapan ekler kapsa-
EDİTÖR YAYINEVİ
mındadır. » Onunla bir dakika konuşmak için neler ver-
mezdim ki?
* Bu ekler fiillere gelerek fiillerin isim, sıfat » Sınavı kazandığımı öğrenince haykırmak ve
veya zarf görevinde kullanılmasını sağlar. ağlamak istedim.
* Fiilimsiler fiilden türeyen ancak fiillerin
bütün özelliklerini gösteremeyen sözcüklerdir.
NOTOT
N
* Bu sözcükler fiillerin aldığı kip ve şahıs ekle- Bazı sözcükler isim-fiil ekleriyle türetilmele-
rini alamamalarına karşın olumsuzluk ekini rine rağmen fiilimsi olma özelliğini yitirerek
(-ma, -maz) alabilirler. herhangi bir nesnenin ya da kavramın kalıcı
adı olabilirler. Bu sözcüklere olumsuzluk eki
* Ayrıca fiilimsiler cümlelerde yan cümle oluş- getirilemez.
turur.
» Şehrin işlek caddelerinden birinde çakmak
* Bir cümlede kaç tane fiilimsi varsa o kadar satarak hayatını devam ettirmeye çalışı-
da yan cümle olduğunu unutmayalım. yordu.
* Fiilimsiler görev bakımından isim-fiil, sıfat- » Hem çocukların hem de yetişkinlerin en
fiil ve zarf-fiil olmak üzere üç alt başlıkta sevdiği yiyeceklerden biri de dondurmadır.
incelenir: » Kavurmayı fazla kaçırınca rahatsızlandı.
İsim-fiil (Ad eylem): Sıfat-fiil (Ortaç):
* İsim-fiiller, fiillere getirilen “-ma, -ış, -mak” * Sıfat-fiiller, fiil kök ya da gövdelerine geti-
ekleriyle oluşturulan fiilimsilerdir. rilen “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş”
* Fiil kök veya gövdesine getirilen bu ekler fiil- ekleriyle oluşturulan fiilimsilerdir.
leri isimleştirir. * Sıfat-fiil ekleri fiilleri sıfat veya adlaşmış
* Dolayısıyla isim-fiiller, isim çekim eklerini ala- sıfat hâline getirir.
bilirler ve ek fiille birlikte kullanılarak cümlede » Kitap okuyan insanları görünce daha ses-
yüklem olabilirler. siz oldu.
» Hayatında yeni bir sayfa açmayı planlı- » Yıkılası gurbet bir türlü yakamı bırakmıyor.
yordu. » Bitmez tükenmez yollar var önümüzde.