Page 49 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ HİKÂYE § 49
49

* Beyit sayısında sınırlama yoktur. Divan ede- * Hikâye Türünün Özellikleri:
biyatının en uzun nazım şeklidir.
* Divan şiirinde beş mesnevinin bir araya gel- * Hikâyelerde yaşanmış ya da yaşanma ihti-
mali bulunan olaylar anlatılır.
mesiyle oluşan eserlere “hamse” denir. Ali Şîr
Nevai, Fuzulî, Taşlıcalı Yahya hamse sahibi * Hikâyelerde konu çoğunlukla tarihten ya da
şairlerden bazılarıdır. günlük hayattan alınır.

* Klâsik halk hikâyeleri, destansı konular, aşk * Ömer Seyfettin hikâyelerinde tarihî olaylar,
hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konular
işlenir. Sait Faik Abasıyanık hikâyelerinde ise günlük
EDİTÖR YAYINEVİ
* Oldukça uzun bir edebî tür olduğundan her yaşamdan olaylar hikâye edilmiştir.
beyit kendi arasında (aa, bb, cc, dd...) kafi-
Hikâyede konu sınırlaması yoktur.
yelenir. Bu özellik, şairlere yazma kolaylığı *
sağlar. * Hikâyelerde kahraman sayısı sınırlıdır.
* Olaya dayandığı için beyitler arasında konu Hikâyenin başındaki kahramanlar sonuna
kadar hikâyede yer alır.
birliği gözetilir. Bunun yanında mesneviler
aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır. * Genellikle metnin ortasında ya da sonunda
* Türk edebiyatında yazılmış ünlü mesneviler ve olaya yeni kahramanlar dâhil edilmez.
yazarları şunlardır:
» Kutadgu Bilig → Yusuf Has Hacip * Olay sayısı da sınırlıdır. Okurun, dinleyicinin
» İskendername → Ahmedî kafasını karıştıracak karmaşık olaylara yer
» Harname, Hüsrev ü Şirin → Şeyhî verilmez.
» Leyla ile Mecnun → Fuzulî * Çoğunlukla anlatı bir veya birkaç olay çevre-
» Mevlîd (Vesiletü’n Necat) → Süleyman sinde döner.
Çelebi Hikâyelerde mekân ve zaman betimlemesi
» Risaletü’n Nushiye → Yunus Emre * kısa tutulur.
» Mesnevi → Mevlana
» Hüsn ü Aşk → Şeyh Galip * Hikâyeleri diğer türlerden ayıran önemli özel-
» Hayrabad, Hayriyye → Nâbî liklerden biri de betimlemelerin yüzeysel olu-
» Mantıku’t Tayr → Gülşehri şudur.

MODERN HİKÂYE * Hikâyelerde romanlar gibi derin iç ve dış tas-
virler yapılmaz. Hikâyelerin kısalığı kaç sayfa
* Modern anlamda hikâye; yaşanmış ya da olduğuyla değil, anlatımdaki olay ve kahra-
yaşanabilir bir olayın kişi, yer ve zaman man sayısı ile ölçülür.
unsurlarıyla birlikte anlatıldığı edebî metin
türüdür. * Olayların anlatılışında, romanda uygulanan

* Bu metinlerde çok karmaşık olmayan bir ola- yöntemler uygulanır.
yın nesir şeklinde anlatımı söz konusudur. Bu * Romanda olduğu gibi hikâye türünde de en
anlatım yapılırken de mekân, zaman ve kişi çok öyküleyici ve betimleyici anlatım türlerine
unsurlarından yararlanılır. başvurulur.