Page 52 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
52 52 HİKÂYE

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ * Ömer Seyfettin dışında hikâye alanında

* 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın ilk yılları dönemin önemli sanatçıları arasında Refik
Halit Karay, Ahmet Hikmet Müftüoğlu,
Osmanlı İmparatorluğu için oldukça zor, mil-
let için de acılı, ızdıraplı bir dönemdir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri
Güntekin, Halide Edip Adıvar gösterilebilir.
* Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşları hep Millî Edebiyat Dönemi’nde hikâye türünün
kaybedilmiş, imparatorluğun içindeki azınlık- *

lar isyan hareketlerine başlamışlardır. gelişimini yazarlar kapsamında ele alırsak şu
sonuçlar karşımıza çıkar:
bunu tercih eden yeni bir hikâye ve roman YAYINEVİ
* Hem Müslüman azınlıklar hem de gayrimüs-
limler devleti arkadan vurmuşlardır. Böyle bir
dönemde millî duyguların öne çıktığı, Türk’ün Ömer Seyfettin:
Türk’ten başka dostunun olmadığı düşün- * Dil ve edebiyat görüşleri ile Millî Edebiyat
cesinin vurgulandığı eserler yazılmıştır. Bu Dönemi’nin fikir öncüsü oldu.
eserlerin yazılmasındaki amaç, birlik ve bera- Genç Kalemler dergisini çıkarması ve “Yeni
berliği sağlayıp ülkeyi içinde bulunduğu zor * Lisan” makalesini yazmasıyla Türk edebiyatı-

durumdan kurtarmaya çalışmaktır. nın halka yönelmesini sağladı. Bu yazı aynı
EDİTÖR Ömer * Eserlerinde Türk tarihine, folkloruna, des-
1908’den sonra, konularını genellikle toplum-
zamanda Millî Edebiyat’ın başlangıcı olarak
*
sal meselelerden alan, konuşma dilini ve üslu-
kabul edilir.
anlayışı kendini göstermeye başladı.
tanlarına ve halkın yaşam koşullarına yer
halka
yöneliş,
vererek edebiyat ile toplumu bütünleştirdi.
Hikâyelerdeki
*
Seyfettin’in Genç Kalemler dergisinde yazdığı
Hikâyelerinde realizmin güçlü bir etkisi vardır.
*
“Yeni Lisan” makalesi ile birlikte sade bir dil ve
İnsanı ve toplumu hem olumlu hem de olum-
anlatımla devam etmiştir.
Millî Edebiyat Dönemi’nde Türk hikâyeciliği
*
Toplumun yanlış yönelimlerini, batıl inanç-
Batı düzeyine ulaşmıştır denilebilir. * suz yönleriyle ele aldı.
larını eleştirel bir yaklaşımla ortaya koydu.
* Bu dönem hikâyeciliğini incelediğimizde kar- Bazı hikâyelerinde sosyal hayatın ve siyasî
şımıza çıkan en önemli isim şüphesiz Ömer düşüncelerin tenkidi vardır.
Seyfettin’dir. Millî Edebiyat Dönemi’nde Edebî eserde söz sanatlarının, mecazların,
Ömer Seyfettin’in çocukluk anılarını, Balkan- * süslü anlatımların gereksiz olduğunu savundu.
lardaki Türklere yapılan zulümleri, Türk tari-
hini, Anadolu efsanelerini, Millî Mücadele’yi ve * Hikâyelerinde milliyetçi ve inançlı insan tipini
günlük hayatı konu olarak işlediği hikâyeler ön plana çıkardı.
çok başarılıdır ve Ömer Seyfettin sayesinde * Osmanlı Devleti’nin başarılarını ve zaferle-
Türk edebiyatında olay hikâyeciliği oldukça rini öyküleştirerek okuyucuda millî gururu ve
fazla yol katetmiştir. bilinci uyandırmaya çalıştı.