Page 190 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

190
MESNEVILER
• Mesnevi; bir olay ya da olaylar dizisinin zaman, mekân, kişi unsurlarıyla birlikte şiir şeklinde aktarıldığı edebî türdür.

Divan edebiyatı daha çok şiire dayalı bir edebiyat olduğu için bu edebiyat kapsamında hikâye ve roman türünün
yerini mesneviler tutmuştur.

Mesnevilerin şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
• Mesnevi, İran (Fars) edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş bir türdür.
• Nazım birimi olarak beyit (iki mısradan oluşan nazım birimi) kullanılır. Beyit sayısında sınırlama yoktur.
• Oldukça uzun bir edebî tür olduğundan her beyit kendi arasında (aa, bb, cc, dd...) kafiyelenir.

• Divan şiirinde beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşan eserlere “hamse” denir.
EDİTÖR YAYINLARI
• Klâsik halk hikâyeleri, destansı konular, aşk hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konular işlenir.
• Aruz ölçüsünün kısa kalıplarıyla yazılır.

{ Türk edebiyatında yazılmış bazı ünlü mesneviler ve yazarları şunlardır:
• Kutadgu Bilig → Yusuf Has Hacip • İskendername → Ahmedî

• Harname → Şeyhî • Leyla ile Mecnun → Fuzûlî

• Mevlîd (Vesiletü’n Necat) → Süleyman Çelebi • Risaletü’n Nushiye → Yunus Emre
• Mesnevi → Mevlana • Hüsn ü Aşk → Şeyh Galip

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. I. Divan edebiyatında roman ve hikâyenin yerini tu- 2. Mesnevi nazım şekliyle ilgili aşağıdakilerden han-
tan mesneviler düzyazı şeklinde oluşturulan me- gisi söylenemez?
tinlerdir. A) İran edebiyatından Türk edebiyatına geçen bir

II. Halk hikâyelerinde nazım ve nesir bölümler bulun- türdür.
maktadır. B) Beyit sınırlaması yoktur ve aruzun kısa kalıplarıyla

III. Halk hikâyelerinin döşeme bölümünde hikâyedeki yazılır.
asıl olay anlatılır. C) Her beyit kendi arasında kafiyelidir.

Yukarıda verilen ifadelerden hangilerinde bir bilgi D) Divan şiirinde beş mesneviden oluşan eserlere
yanlışı söz konusudur? cönk adı verilmiştir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Aşk hikâyeleri, savaşlar, dini ve felsefi konular sık-
ça ele alınmıştır.
D) I ve III E) II ve III

Çözüm: Mesneviler divan edebiyatında uzun bir olayın Çözüm: Divan şiirinde beş mesneviden oluşan eserlere
şiir şeklinde anlatıldığı nazım şekli olduğundan I. ifade; hamse adı verilir. Cönk, halk şiirinde âşıkların şiirlerini
halk hikâyelerinin döşeme bölümünde zaman, mekân, topladıkları defterlere verilen isimdir.
kişi tanıtıldığından III. ifade yanlıştır.