Page 536 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 536

536
        II. Jeolojik Zaman: II. jeolojik zamanda Türkiye
        Tetis Denizi'nin bulunduğu alanda yer almaktaydı.                   Avrasya
                                                                             Levhası
        III. Jeolojik Zaman: Bu zamanda Kuzey Anadolu
        Dağları ile Toroslar meydana gelmiştir. Ülkemiz-
        deki petrol ve bor yatakları oluşmuştur. Ege Deni-
        zi ve Marmara Denizi oluşmuştur. Türkiye arazisi               Anadolu
        bugünkü görünümünü almıştır.                                   Levhası
        TÜRKİYE'DE TEKTONİK OLAYLAR                                                 Arabistan
        •   Kuzeyde Avrasya, güneyde Afrika ve Arap lev-                             Levhası

           haları Anadolu'yu çevrelemiştir. Afrika ve Arap   Afrika                         0    200
       EDİTÖR YAYINLARI
           levhaları Anadolu'yu sıkıştırmaktadır. Bu ne-   Levhası              Levha Hareket Yönü  km
           denle deprem sıklıkla görülür.
        Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF): Saros Körfezi'nden (Marmara) başlayıp Marmara Denizi, Bolu, Düzce, Tosya (Kas-
        tamonu); Suluova, Merzifon (Amasya), Erba, Niksar (Tokat) ve Erzincan üzerinden Van Gölü'ne kadar devam etmek-
        tedir.
        Batı Anadolu Fay Hattı (BAF): Kıyı Ege ile Güney Marmara'yı içine alır. Balıkesir, Kütahya, Eskişehir, Manisa, İzmir,
        Aydın, Denizli ve Muğla illerini kapsar.

        Güneydoğu Anadolu Fay Hattı (GAF): Hatay (Amik Ovası)'ndan başlar; Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Ela-
        zığ ve Bingöl'ü kapsar.
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR

        1.  I�  Pangea kıtasının oluşumu                 3.  Türkiye arazisi, yer kabuğunun çok hareketli olduğu
           II�  Taş kömürü yataklarının oluşumu            alanlardan biridir. Afrika Levhası yılda 9 mm, Arabis-
           III�  Kara bitkilerinin ortaya çıkışı           tan Levhası ise yılda 19 mm hızla Avrasya Levhası’na
           IV. Appalaş, Ural ve İskandinav kıvrım dağlarının  olu-  doğru ilerlemektedir. Bu levhalar Anadolu karasını
              şumu                                         sıkıştırmaktadır. Arabistan Levhası Doğu Anadolu’yu
           V.  Linyit, petrol ve bor yataklarının oluşumu  sürekli  yükseltmektedir.  Levhalar  arasında  sıkışan
                                                           Türkiye  arazisinde  enerji  birikmektedir,  biriken  bu
           Yukarıdaki olaylardan hangisi farklı bir jeolojik   enerji  depremlerle  açığa  çıkmaktadır.  Ülkemizdeki
           dönemde oluşmuştur?                             deprem alanları faylara paralel olarak üç kuşak hâ-
           A) V      B) IV     C) III    D) II     E) I    linde uzanmaktadır. Ülkemizdeki en uzun fay hattını
                                                           Kuzey Anadolu Fay Hattı oluşturmaktadır.
        Çözüm: Verilen  öncüllerden  I,  II,  III  ve  IV  ifadelerdeki   Sadece yukarıdaki paragraf dikkate alındığında;
        olaylar I. jeolojik zamanda (Paleozoik) gerçekleşmiştir. V.
        jeolojik ifadedeki olay ise III. jeolojik zamanda (Senozo-  I�  Türkiye’yi üç levha sıkıştırmaktadır.
        yik) gerçekleşmiştir.                              II�  Ülkemizde yıkıcı depremlerin yarıdan fazlası Ku-
                                                              zey Anadolu Fay Hattı üzerinden gerçekleşmek-
        2.  Aşağıdakilerden hangisi günümüze daha yakın       tedir.
           bir zamanda oluşmuştur?                         III�  Türkiye arazilerinin yarısından fazlası I. derece-
                                                              den deprem bölgesidir.
           A)  Zonguldak’taki taş kömürü yatakları
           B)  Trakya’daki Yıldız Dağları                  yorumlarından hangileri yapılamaz?
           C)  Toros Dağları                               A) I ve II       B) II ve III     C) Yalnız III
           D)  Balıkesir’de bor yatakları                           D) I ve III     E) I, II ve III
           E)  Çanakkale Boğazı

        Çözüm: Verilen  seçeneklerde  günümüze  en  yakın  za-  Çözüm: Verilen bilgilerden yola çıkarak II. ve III. öncüller-
        manda oluşan Çanakkale Boğazı'dır. Senozoyik'te oluş-  deki yorumlar yapılamaz. Bu ifadelere ait bilgiler parag-
        muştur.                                          rafta verilmemiştir.
   531   532   533   534   535   536   537   538   539   540   541