Page 18 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 4. ünite: MADDe Ve enDüStRi

5 Günümüzde kullandığımız periyodik sistemin altında yer 7 Periyodik sistemde, elementlerin artan atom numara-
alan iki sıra hâlindeki elementleri, Glenn Seaborg (Gilen larına göre düzenlendiğini ifade etmiştik. Nötr hâldeki
Siborg) düzenlemiş ve Moseley’in ana hatlarını belirlediği atomların son yörüngesindeki (katman) elektron dizili-
periyodik cetvele son şeklini vermiştir. Bugün bildiğimiz mine bakılarak A grubundaki element atomların periyodik
anlamda ilk periyodik sistemi oluşturan bilim insanları sistemdeki yeri belirlenebilir. Buna göre nötr hâldeki bir
Alman Lothar Meyer (Loter Maya) ve sonrasında Rus element atomunun elektron dağılımındaki katman sayısı,
Dimitri İvanoviç Mendeleyev’dir. Mendeleyev’in 1869 o elementin periyot numarasını, son katmanındaki elekt-
yılında önerdiği periyodik sistemde bazı elementlerin ron sayısı (değerlik elektron sayısı) ise (helyum elementi
yerinin, günümüzdeki periyodik sisteme göre bulunması hariç) o elementin grup numarasını verir.
gereken yerden farklı olduğu anlaşılmıştır. 1913 yılında Yukarıdaki parçadan hareketle aşağıdakilerden han-
ise Henry Moseley (Henri Mozeli), elementlerin doğru gisi söylenemez?
atom numaralarını tespit etmiş ve elementleri artan atom
numaralarına göre sınıflandırarak ilk kapsamlı periyodik A) Parçada A grubundaki atomların periyodik sistemde-
tablonun oluşmasını sağlamıştır. ki yerinin nasıl belirleneceği söylenmiştir.

Yukarıdaki parçaya göre günümüzdeki periyodik B) Parçada helyum elementinin hangi grupta yer aldığı
sistemin oluşmasında etkili olan bilim adamları sıra- söylenmemiştir.
sıyla aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? C) Periyodik cetvelde aynı grupta yer alan elementlerin
neredeyse tamamının değerlik elektron sayısı eşittir.
A) Seaborg – Moseley – Meyer – Mendeleyev
D) Bir elementin elektronları üç katman hâlinde dizilmiş-
B) Meyer – Mendeleyev – Moseley – Seaborg se söz konusu element üçüncü gruptadır.
C) Moseley – Meyer – Mendeleyev – Seaborg
D) Meyer – Mendeleyev – Seaborg – Moseley

6 Periyodik tablo, artan atom numaralarına göre sıralan-
dığında benzer fiziksel ve kimyasal özellikler periyodik 8 Periyodik tablo incelendiğinde bu tablonun sol tarafında
olarak tekrarlanmıştır. Periyodik tablodaki yatay sıralara daha çok metaller, sağında ise ametaller bulunmak-
periyot, düşey sütunlara ise grup adı verilir. Periyodik tadır. Yarımetaller ise metaller ile ametaller arasındaki
tablo, 7 periyottan ve 8 tane A, 10 tane B olmak üzere 18 bölümde yer almaktadır. Periyodik tablonun en sağında
gruptan oluşmaktadır. Bugün birçok bilim insanı tarafın- ise soygazlar yer almaktadır. Soygazlar karakteristik
dan kabul edilen ve günümüzde kullanılan periyodik sis- olarak ametallere çok benzer olsalar da aslında farklıdır-
tem incelenecek olursa alt alta gelen elementlerin genel- lar. Periyodik tablodan çıkartılabilecek başka bir sonuç,
likle kimyasal özelliklerinin birbirine benzediği görülür. metal olarak sınıflandırılan elementlerin sayısının diğer-
Örneğin aynı grupta yer alan berilyum, magnezyum ve lerine göre çok daha fazla olmasıdır. Ancak elementlerin
kalsiyum elementlerinin üçü de benzer kimyasal özellik doğada bulunma oranları incelenecek olursa ametallerin
göstermektedir. doğada daha fazla olduğu görülür. Yani ametaller periyo-

Yukarıdaki parçadan hareketle aşağıdaki çıkarımlar- dik tabloda sayıca az olmakla beraber doğada daha fazla
dan hangisi yapılabilir? bulunmaktadır.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
A) B adını taşıyan 10 sütunun her birindeki elementler,
kendi içinde benzer kimyasal özellikler gösterir. yoktur?
B) Periyodik cetvelde alt alta bulunan alüminyum ve gal- A) Periyodik cetvelde en çok hangi elementler bulunur?
yum elementlerinin fiziksel özellikleri benzerdir. B) Periyodik cetvelin en sağında bulunan elementlere
C) Periyodik tabloda yan yana sıralanmış 8 elementin ne ad verilir?
oluşturduğu birlik A sırasıdır. C) Doğada en çok bulunan metaller hangileridir?
D) Aynı periyotta yer alan elementler hem fiziksel hem D) Yarı metaller, periyodik cetvelin neresinde bulunur-
de kimyasal olarak birbirlerine benzer. lar?

18 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI