Page 33 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

6. ÜNTE: ENERJ DÖNÜÜMLER VE ÇEVRE BLM PARAGRAF TESTİ 1

1 Bütün bes�n z�nc�rler�n�n �lk basamağında üret�c� b�r 3 B�tk�lere yeş�l reng�n� veren klorof�l p�gment�, ışık ışın-
canlı vardır. Çünkü fotosentez yapan canlılar, ışık ener- larını soğurarak fotosentez�n gerçekleşmes�n� sağlar.
j�s�n� kend�ler�n�n ve d�ğer canlıların yaşamlarını devam Ancak klorof�l p�gment�n�n soğurduğu ışık m�ktarı, ışığın
ett�rmek �ç�n kullandığı k�myasal enerj�ye dönüştürür. reng�ne göre değ�ş�r. Klorof�l p�gment� yeş�l renkl� olduğu
Fotosentez, bes�n z�nc�rler�nde b�r basamaktan d�ğer �ç�n yeş�l ışığın büyük b�r kısmını yansıtır. Bu nedenle
basamağa aktarılan enerj�n�n kaynağıdır. Fotosentez yeş�l ışıkta fotosentez hızı düşüktür. Klorof�l p�gment� mor
olmasaydı üret�c� canlılar enerj� �ht�yaçlarını karşılaya- ve kırmızı ışığın büyük b�r kısmını soğurur. Bu nedenle
mazdı. Bu durumda üret�c� canlıları doğrudan veya dolaylı mor ve kırmızı ışığın olduğu ortamlarda fotosentez hızı
yoldan enerj� kaynağı olarak kullanan d�ğer canlılar da daha yüksekt�r.
yaşamlarını devam ett�remezd�.
Bu parçada;
Yukarıdak� parçanın yazılma amacı aşağıdak�lerden I. ortamdak� ışığın ş�ddet�
hang�s�d�r?
II. ortamdak� ışığın reng�
A) Bes�n z�nc�r� hakkında b�lg� vermek
III. b�tk�n�n c�ns�
B) Doğada enerj� üret�m� ve tüket�m� hakkında b�lg� ver-
mek faktörler�nden hang�ler�n�n fotosentez hızına olan
C) Üret�c� canlıların bes�n z�nc�r�ndek� önem�n� bel�rtmek etk�s� açıklanmıştır?
D) Enerj� aktarımında bes�n z�nc�r�n�n rolünü açıklamak A) I ve II B) Yalnız II
C) II ve III D) I, II ve III

2 Daha önceler� b�rçok �nsan, b�tk�ler�n bes�nler�n� toprak- 4 Evlerdek� saksı b�tk�ler� genell�kle balkonda yet�şt�r�l�r. B�t-
tan aldığına �nanıyordu. İlerleyen yıllarda b�l�m �nsanla- k�ler ev�n b�r odasında yet�şt�r�lse dah� bel�rl� aralıklarla
rının yaptığı çalışmalar b�tk�ler�n �ht�yacı olan bes�nler� camlar açılır veya b�tk� balkona çıkarılır. Bu durumun
kend�ler�n�n ürett�ğ�n� �spatladı. Üret�c� canlılar ışık varlı- sebeb� b�tk�ler�n havadak� karbond�oks�d� kullanarak foto-
ğında topraktan aldıkları su �le havadan aldıkları karbon- sentez yapmalarıdır. Üret�c� canlıların bulunduğu ortam-
d�oks�d� kullanarak bes�n (gl�koz) ve oks�jen üret�r. Bu olay dak� karbond�oks�t m�ktarı arttıkça fotosentez hızı bell�
fotosentez olarak adlandırılır. Fotosentez sonucunda ışık b�r sev�yeye kadar artar. Bu sev�yeden sonra ortamdak�
enerj�s�, k�myasal enerj�ye dönüşür. Fotosentez sadece karbond�oks�t m�ktarı artsa dah� fotosentez hızı sab�t kalır.
güneş ışığında değ�l ışık ş�ddet�n�n yeterl� olduğu yapay Yukarıdak� parçadan hareketle aşağıdak� yorumlar-
ışık kaynaklarının varlığında da gerçekleş�r. dan hang�s� yapılab�l�r?

Yukarıdak� parçaya göre aşağıdak�lerden hang�s� A) B�tk�ler�n fotosentez yapab�lmes� �ç�n en öneml� et-
söylenemez?
ken, ortamda bol karbond�oks�t bulunmasıdır.
A) B�tk�ler�n bes�n �ht�yacını karşılamaları �ç�n yalnızca B) Ortamdak� karbond�oks�t m�ktarı ne kadar yüksekse
ışık yeterl� değ�ld�r. fotosentez hızı da o kadar yüksekt�r.
B) Geçm�ştek� bazı yanlış kanılar, b�l�msel çalışmalar C) Evlerde en bol karbond�oks�d�n bulunduğu bölüm
sonucu çürütülmüştür. olan balkonlar, b�tk� yet�şt�rmeye uygundur.
C) B�tk�ler�n yaptığı enerj� üret�m �şlem� aslında b�r enerj� D) Ortamdak� karbond�oks�t m�ktarı fotosentez hızını et-
dönüşümü olarak n�teleneb�l�r. k�leyeb�len değ�şkenlerdend�r.
D) B�tk�ler ortamda su ve karbond�oks�t olsa dah� güneş
ışığı yoksa enerji üretemez.

Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI 33