Page 41 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 41
7. ÜNTE: ELEKTRK YÜKLER VE ELEKTRK ENERJS PARAGRAF TESTİ 1
1 Maddeler� oluşturan en küçük yapılardan b�r� atomdur. 3 C�s�mler�n genell�kle yüzey�nde b�r�ken yük m�ktarı elekt-
Atomların yapısında bulunan yükler proton, elektron ve r�ksel yük olarak tanımlanır. (I) B�l�nen �k� çeş�t elektr�k-
nötrondur. Atom çek�rdeğ�n�n çevres�nde (–) yüklü elekt- sel yük vardır. (II) Bunlar, poz�t�f ve negat�f yüklerd�r. (III)
ronlar, atom çek�rdeğ�n�n �çer�s�nde �se (+) yüklü proton- Elektr�klenme olayının teknoloj�de kullanılmasının temel
lar ve yüksüz nötronlar bulunur. Elektronlar katmanlarda mantığı, yükler�n b�rb�rler�ne uyguladığı �tme ve çekme
sürekl� hareket hâl�nded�r. Dışarıdan b�r etk� oluşması kuvvetler�d�r. (IV) Bu yükler tıpkı mıknatısta olduğu g�b�
hâl�nde (–) yükler serbest hâle geçer ve madde �çer�- b�rb�rler�ne b�r kuvvet uygular.
s�nde hareket eder. Serbest hâle geçen elektronlar, bazı Bu parçadak� numaralanmış cümlelerden hang�s�
durumlarda başka maddelere de geçeb�l�r. Sonuç ola- anlatımın akışını bozmuştur?
rak maddelerde yük farklılığı ortaya çıkar. Elektronların
oluşturduğu bu yük farklılığı sonucu oluşan yük geç�şler�, A) I B) II C) III D) IV
elektr�klenmeye sebep olmaktadır.
Yukarıdak� parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n
cevabı yoktur?
A) Elektron adı ver�len yükler, atomda nerede konum-
lanmıştır?
B) Maddelerde yük farklılığı nasıl oluşur?
C) Atomun çek�rdeğ�nde bulunan yükler nasıl adlandı- 4 C�s�mler sah�p oldukları elektr�k yükler� bakımından farklı
rılır? sınıfl andırılab�l�r. Bulundurdukları (–) yük m�ktarı, (+) yük
D) Elektronların başka maddeler arasında hareket� han- m�ktarına eş�t olan c�s�mlere nötr c�s�m adı ver�l�r. Nötr
g� durumlarda mümkün değ�ld�r? c�s�mler yüksüz c�s�m değ�ld�r. Nötr c�s�mler b�rb�rler�ne
�tme veya çekme kuvvet� uygulamadıkları �ç�n b�rb�rler�n�
hareket ett�rmez. (–) yük m�ktarı, (+) yük m�ktarından fazla
olan c�s�mlere negat�f yüklü c�s�mler adı ver�l�r. Negat�f
yüklü c�s�mler, c�s�mler�n (–) yük alması sonucu oluşur.
2 Yıldırım olayı elektr�klenmen�n doğa olaylarındak� en Negat�f yüklü c�s�mler b�rb�rler�ne �tme kuvvet� uygular-
güzel örnekler�nden b�r�d�r. Bulutların b�rb�r�ne sürtünmes� ken poz�t�f yüklü ve nötr c�s�mlere çekme kuvvet� uygular.
sonucu bulutlarda b�r�ken yük, havanın özel durumlarda (–) yük m�ktarı, (+) yük m�ktarından az olan c�s�mlere �se
�letken hâle geçeb�lmes� sonucu aktarılab�l�r. Ş�mşek, �k� poz�t�f yüklü c�s�mler den�r. Poz�t�f yüklü c�s�mler, c�s�m-
bulut arasındak� yük aktarımıdır. Bulut �le yeryüzü arasın- ler�n (–) yük kaybetmeler� sonucu oluşur. Poz�t�f yüklü
dak� yük aktarımı �se yıldırım olarak adlandırılır. Bulutların c�s�mler de b�rb�rler�ne �tme kuvvet� uygularken negat�f
genell�kle alt kısımları (–) yük �le yüklenm�ş olur. (–) yüklü yüklü ve nötr c�s�mlere çekme kuvvet� uygular.
bulutlar �le (+) yüklü durumda olan yeryüzü arasındak� yük Bu parçaya göre;
geç�ş� sonucu yıldırımlar oluşmaktadır. Yıldırımlarda yük I. (−) ve (+) yük m�ktarı eş�t olan c�s�mlerle, bu yükler�n
geç�ş� çoğunlukla buluttan yeryüzüne doğrudur.
sayıca eş�t olmadığı c�s�mler arasında çekme kuvvet�
Bu parçadan hareketle; vardır.
I. Ş�mşek ve yıldırımın oluşab�lmes� havanın �letken II. B�r c�sm�n başka b�r c�sme �tme kuvvet� uygulaması
olmasına bağlıdır. �ç�n c�s�mlerden b�r�n�n mutlaka (+) yüklü olması gere-
II. Ş�mşekler ve yıldırımlar bulutların b�rb�r�ne sürtünmes� k�r.
sonucu oluşur. III. Aynı yüklü �k� c�sm�n, b�rb�r�ne herhang� b�r kuvvet
III. Bulutların (−) yüklü alt kısımlarıyla (+) yüklü üst kısım- uygulayab�lmes� olası değ�ld�r.
ları arasında gerçekleşen elektr�klenmeye ş�mşek IV. Farklı yüklü �k� c�s�m arasında her da�m çekme kuvvet�
den�r. görülür.
çıkarımlarından hang�ler� yapılamaz? yukarıdak�lerden hang�ler� söyleneb�l�r?
A) Yalnız I B) Yalnız III A) I ve II B) I ve IV
C) I ve II D) II ve III C) II ve III D) III ve IV
Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI 41