Page 38 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 3 6. ÜNTE: ENERJ DÖNÜÜMLER VE ÇEVRE BLM

5 Atmosferdek� karbond�oks�t m�ktarı; yanma olayı, oks�jenl� 7 (I) Ozon, havadak� m�ktarı az olan gazlardan b�r� olma-
solunum, ayrıştırıcıların canlı atıklarını ve ölü organ�zma- sına rağmen varlığı Dünya �ç�n çok öneml� olan b�r gazdır.
ları ayrıştırması sonucu artar. Fotosentez, atmosferdek� (II) Çünkü atmosferdek� ozon tabakası, uzaydan gelen
karbond�oks�t m�ktarını azaltır. Eğer karbon ve oks�jen pek çok zararlı ışına karşı b�r kalkan görev� görmekted�r.
döngüsü olmasaydı atmosferdek� karbond�oks�t fazlalı- (III) Ayrıca bu durum atmosferdek� hava olaylarının seyr�-
ğından canlılığın sonu gel�rd�. Tam ters� yan� atmosferdek� n�n, kuvvet�n�n, sıklığının ve oluş şekl�n�n değ�şmes�ne de
karbond�oks�t m�ktarı az olsaydı üret�c� canlılar fotosen- yol açmaktadır. (IV) Günümüzün en büyük sorunlarından
tez yapamayacaktı. Bu durumda önce üret�c� canlıların b�r� de bu tabakanın seyrelmes�d�r.
ardından da doğrudan veya dolaylı olarak üret�c� canlı- Parçadak� numaralanmış cümleler�n hang�s�nden
larla beslenen tüket�c� canlıların yaşamı sona erecekt�. sonra “Ozon m�ktarında ve dağılımında yaşanan değ�ş-
B�r süre sonra ayrıştırıcı canlılar da bes�n bulamayacak meler, Güneş’ten gelen zararlı ışınların yeryüzüne kadar
ve yeryüzünde yaşam olmayacaktı.
ulaşmasına neden olmaktadır.” cümles� get�r�leb�l�r?
Yukarıdak� parçayı en �y� özetleyen cümle aşağıdak�- A) I B) II C) III D) IV
lerden hang�s�d�r?
A) Atmosferdek� karbond�oks�t ve oks�jen m�ktarı b�r
denge hâl�nded�r.
B) Hem oks�jen�n hem de karbond�oks�d�n canlı hayatı
�ç�n önem� büyüktür.
C) Doğal süreçler sonucu atmosferdek� karbond�oks�t
m�ktarı artıp azalab�l�r.

D) Canlılığın devamı �ç�n gerekl� olan oks�jen ve karbon-
d�oks�t varlığı, madde döngüsüne bağlıdır.

8 Der� kanser�ne yakalanmanın nedenler�nden b�r�, çok
fazla güneş ışığına maruz kalmaktır. Kanser de ozon
tabakasının tahr�batıyla artan UV ışınların etk�s�yle olu-
şab�lmekted�r. Ultrav�yole ışınlarına maruz kalmak, �nsan-
ların bağışıklık s�stem�n� zayıfl atmaktadır. Bu da �nsan
vücudunu sıtma g�b� enfeks�yon hastalıklarına karşı çok
6 Ozon (O ) üç adet oks�jen atomundan oluşan b�r gazdır. daha hassas hâle get�rmekted�r. UV ışınların canlılara
3
Ozon tabakası, ozon gazından oluşan ve yeryüzünden verd�ğ� zararlardan b�r� de b�tk�ler�n gel�şme ve büyüme-
10–50 km arası yüksekl�kte bulunan, değ�şken kalınlıkta ler�n� devam ett�reb�lmek �ç�n gereks�n�m duyduğu foto-
b�r tabakadır. Bu tabakanın görev�, ultrav�yole (UV) ışınla- sentez üzer�nded�r. UV ışınları, fotosentez�n durmasına
rına karşı canlıları korumaktır. Ozon tabakası, yeryüzüne veya yavaşlamasına sebep olur. B�tk�ler, ozon tabaka-
ulaşan ultrav�yole ışınları �ç�n b�r f�ltre görev� görür. sının �ncelmes�yle hastalıklara, böceklere ve kuraklığa
karşı hassas hâle gel�r.
Bu parçadan ozon �le �lg�l�;
I. Dünya’da tabaka hâl�nde bulunduğu konum Bu parçada UV ışınlar �le �lg�l� olarak aşağıdak�lerden
hang�s�ne değ�n�lmem�şt�r?
II. Canlılar �ç�n önem�
A) Kanser hastalığına yol açan etmenler�n başında gel-
III. Gazın oluşturduğu tabakanın ortalama kalınlığı
d�ğ�ne
yukarıdak�lerden hang�ler� hakkında b�lg� sah�b� olu- B) Vücut d�renc� üzer�ndek� olumsuz etk�s�ne
nab�l�r?
C) B�tk�ler üzer�ndek� etk�s�ne
A) Yalnız II B) Yalnız III D) Ozon tabakasının tahr�batı sonucu m�ktarının artış
C) I ve II D) I ve III gösterd�ğ�ne

MARKAJ YAYINLARI
38 Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri