Page 54 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 26 GÖRSEL OKUMA

5 Birbiriyle olan ilgilerine göre düzenlenerek yazılmış şey- 7 Bir olayın çeşitli durumlarını göstermeye veya birkaç
lerin hepsine tablo denir. Her tablo satırlardan ve sütun- şey arasında karşılaştırma yapmaya yarayan çizgilerden
lardan oluşur. Tablolardaki yatay alanlara satır, dikey oluşmuş biçime grafik denir. Grafiklerin birden fazla türü
alanlara sütun denir. Satır ve sütunların birleştiği yerler vardır. Örneğin birden fazla veri arasında karşılaştırma
de iki bilginin birbiriyle ilişkisini ya da bu ilişkinin sonu- yapılmak istenen durumlarda kullanımı en etkili olan gra-
cunda ortaya çıkan bir özelliği bildirir. Tabloların neyi fik “sütun grafiği”dir. Sütun grafiklerinde gösterilen değer-
bildirdiği, üzerlerine düşülen notlarla -bunlar genellikle ler arasında yorum yaparken sütunların boyu dikkate alı-
tablonun ismi olarak verilir- ya da altına verilen açıkla- nır. Birden fazla verinin artış-azalış durumları hakkında
malarla anlaşılır. En az iki kavramın birbiriyle ilgili olduğu yorum yapabilme imkânı sağlayan grafikler de “çizgi gra-
her durumda tablolardan yararlanılabilir. Örneğin bir fikleri”dir. Çizgi grafikleri, yatay ve düşey eksenlerdeki
manavdaki farklı sebzelerin kg fiyatlarını gösteren bir değerlerin işaretlenmesi ve işaretlenen bu noktaların
tablo olabileceği gibi; bir kütüphanedeki kitapların yazar, birleştirilmesiyle çizgiler oluşturulması ilkesine dayanır.
tür, basım yılı, yayınevi, raf numarası gibi özelliklerini gös- Bir bütünün içindeki parçaların oransal dağılımı üzerine
teren tablolar da vardır. yorum yapabilmeyi sağlayan grafikler ise “daire grafiği”

Yukarıdaki parçaya göre tablolarla ilgili aşağıdakiler- olarak adlandırılır. Bu grafikler “pasta grafiği” olarak da
den hangisi söylenemez? bilinir.
Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi hak-
A) Günlük hayata dair birçok alanda tablolardan yarar-
lanılabilir. kında bir bilgi verilmemiştir?
B) Tabloları oluşturan bileşenlerin kesiştiği alanlar, bir A) Grafiklerin hangi durumlarda kullanılabileceğine
niteliği bildirir. B) Bir grafiği farklı türde bir grafiğe dönüştürürken dik-
C) Tablolar, bildirdikleri özelliklere göre isimlendirilir. kat edilmesi gerekenlere
D) Tablo yapmak için aralarında benzerlik olan iki kav- C) Verilerin oransal dağılımını gösteren grafiğin farklı
ram seçilmelidir, aralarında farklılık olan kavramlar isimlerine
tablolaştırılamaz. D) Farklı türlerde grafiklerin temel işlevlerine

6 Bir şeyi tanıtmak için hazırlanan kitapçıklara broşür
denir. Broşürler kişiler, kurumlar, kuruluşlar veya ürün-
ler hakkında genel bilgiler içerir. Tanıtılacak şeyle ilgili
ilginç ya da önemli özellikleri ön plana çıkarır. Açıklayıcı, 8 Hayatın her alanında bulunan görseller; anlatımı somut-
bilgilendirici, tanıtıcı niteliktedir. Broşürlerin sayfa sayısı laştırmaya, günlük hayatı düzenlemeye yarar. Örneğin bir
mümkün olduğunca azdır. Broşürlerde mutlaka resim, eşyayı, yeri, işleyişi, kavramı ya da durumu resmetme
grafik ya da şema gibi görsel unsurlar yer alır. Gerekli yoluyla temsil eden semboller olan piktogramlar; tüm
durumlarda detaylı adres bilgilerine yer verilir. Broşür- dünyada aynı anlama gelir ve sözlü dille daha uzun anla-
lerde çarpıcı sloganlara yer verilir, uzun yazılar broşürde tılacak kavramları tek bir görselle ifade eder. Özellikle
tercih edilmez. kamusal alanlarda sıklıkla karşılaştığımız piktogramlar,
Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden bu alanlarda uymamız gereken kuralları yazısız biçimde
hangisidir? ifade eder. Örneğin bir parkta bulunan bir kutunun üze-
rinde birbirini takip eden üçgen biçiminde bükülmüş
A) Broşürlerin hangi alanlarda kullanılabileceği hakkın- okları gördüğümüzde, bu kutunun geri dönüştürülebile-
da bilgi vermek cek malzemelerin toplandığı yer olduğunu anlarız.
B) Bir medya aracı olarak broşürlerin kullanımının yay- Yukarıdaki parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin
gınlaşması için okuru ikna etmek yanıtı yoktur?
C) Broşürlerin temel özellikleri hakkında okura bilgi ver-
mek A) Piktogramları yorumlarken nelere dikkat etmeliyiz?
B) Piktogramlarla nerelerde karşılaşabiliriz?
D) Broşürlerin, topluma kazandırılmak istenen davranış-
ların içselleştirilebilmesi adına önemli bir yayın oldu- C) Piktogramlar ne işe yarar?
ğunu vurgulamak D) Piktogram nedir?

MARKAJ YAYINLARI
54 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe