Page 93 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 93
93

RÜZGÂR ÇEŞİTLERİ * Ilıman okya nus ikliminin oluşmasına neden

SÜREKLİ RÜZGÂRLAR olurlar.
* Türkiye’de etkili olan sürekli rüzgârlardır.
90° Termik YB
Kutup Rüzgarları
60° DAB
Batı Rüzgarları
30° DYB Kutup Rüzgârları:
Alize Rüzgarları
0° TAB
Alize Rüzgarları * 90° TYB alanlarından 60° DAB alanlarına
EDİTÖR YAYINEVİ
30° DYB doğru esen rüzgârlardır.
Batı Rüzgarları
60° DAB * Batı rüzgarlarıyla karşılaştıklarında cephe
Kutup Rüzgarları
90° Termik YB yağışı oluşturabilirler.

* Sürekli basınç merkezleri arasında esen * Estikçe ısınan rüzgârlardır. Bu rüzgârlar kuru
ve soğuktur.
rüzgârlar yıl boyunca etkili olur.
* Kutup rüzgârları, doğudan estiği için doğu
* Bu rüzgârlar, yeryüzünde alizeler, batı ve rüzgârları olarak da tanınır.
kutup rüzgârları olmak üzere üç ana kuşak
oluşturmaktadır.

MEVSİMLİK (DEVİRLİ) RÜZGÂRLAR
Alizeler:
* Yılın bir yarısında belirli bir yönden, diğer yarı-
* 30° DYB alanlarından Ekvator’daki TAB ala- sında ise tam tersi yönden esen rüzgârlardır.
nına doğru esen rüzgârlardır.
* Yıl içinde yaklaşık altı aylık sürelerle yön
* Rüzgârlar arasında en düzenli ve sürekli ese- değiştiren bu rüzgârlara devirli rüzgârlar da
nidir. denir.

* Kıtaların doğu kesimlerine yağış bırakırlar. * Bu tip rüzgârlar, kara ve denizlerin mevsim-
lere göre farklı ısınma özelliklerinden doğar.
* Ticaret rüzgârları olarak bilinirler. Geniş bir kara parçası olan Asya kıtası, onun

* Okyanus akıntılarının oluşumunu sağlarlar. * güney ve güneydoğusunda yer alan Hint
* Ters alizeler 30° enlemlerde kuraklığa neden Okyanusu ile Büyük Okyanus bu tip termik
olurlar. (çöl) basınç sistemlerinin gelişmesine en uygun
bölgelerdir.
Batı Rüzgârları:
* Burada görülen mevsimlik rüzgârlara muson
* 30° DYB alanlarından 60° DAB alanları adı verilmektedir.
arasında eser. Muson rüzgârları, Güney ve Güneydoğu Asya
*
* Orta Kuşak’ta karaların batısına yağış bıra- kıyıları, Avustralya kıyıları ve Afrika’nın Gine
kır. Körfezi kıyılarında görülür.