Page 79 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI § 79
79

* Devletin batı kanadını babası İstemi’den sonra idare etmeye başlayan Tardu ülke içindeki karı-
şıklıktan yararlanarak 582 yılında Batı Kök Türk Devleti’nin bağımsızlığını ilan etti.

* Böylece I. Kök Türk Devleti Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldı.

* Doğu Kök Türk Devleti 630 yılında Çin tarafından yıkılırken Batı Kök Türk Devleti ise 630
yılında Çin’e bağlı birçok beyliğe ayrıldı.

II. KÖK TÜRK (KUTLUK) DEVLETI (682 - 742)
EDİTÖR YAYINEVİ

* Birçok Türk beyi 630 yılında Çin hâkimiyetine girdikten sonra Çin’e karşı isyan etti.

* Bu isyanların en önemlisi Çin sarayını basmak isteyen Chie-Shih-Shuai’n (Kürşat) 639 yılında
Çin’e baş kaldırısıdır.
* Kürşat’ın bu ayaklanmasındaki amacı; Çin sarayını basıp veliahdı kaçırarak onu kendi ülkesine
götürmekti.

* Ancak havanın aniden fırtınaya dönmesi ve ırmağın taşıp önlerini kesmesi ayaklanmanın başa-
rısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu.

* Kürşat’ın bu girişiminin ardından bağımsızlık için 648, 679 ve 681 yıllarında üç girişimin daha
yaşanması üzerine Kök Türkler Kutluk önderliğinde başlatılan bağımsızlık hareketiyle 682 yılında
II. Köktürk (Kutluk) Devleti’ni kurdular.

KUTLUK (ILTERIŞ) KAĞAN DÖNEMI
* Kutluk Kağan vezir Tonyukuk’un yardımı ile devleti teşkilatlandırdı.

* Kutluk Kağan “İlteriş” (ülkeyi derleyip toplayan) unvanını, Tonyukuk ise “Apa Tarkan” unvanını
aldı.