Page 80 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ §
80
80 İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI
* Çin üzerine yaptığı 46 sefer ile bu ülkenin tehlike olmaktan çıkmasını sağladı.

* İlteriş’in ölümü üzerine tahta kardeşi Kapgan Kağan geçti.

KAPGAN KAĞAN DÖNEMI (692-716)
* Türk boylarının çoğunun Kök Türk hâkimiyetine girmesiyle Türk birliği büyük ölçüde sağlandı.

* Kök Türk Devleti eski sınırlarına ulaştı.

* EDİTÖR YAYINEVİ
* Kapgan Kağan’ın askeri alandaki başarılarına rağmen, ülke idaresinde sert bir tutum sergilemesi
devlete karşı çıkan isyanların sayısını artırdı.
* Kapgan Kağan, bir isyanın bastırılması sırasında öldürüldü.

* Kapgan Kağan’dan sonra yerine oğlu İnel tahta çıktı. Ancak İnel’in kağanlığı yetersiz bulu-
nunca yerine İlteriş’in oğlu Bilge kağanlığa, Kültigin ise komutanlığa getirildi.

BILGE KAĞAN DÖNEMI (716-734)
* Bilge Kağan ilk iş olarak ülkesinde çıkan iç ayaklanmaları bastırdı.

* Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk’un desteğiyle; devlete karşı yapılan ayaklanmaları bas-
tırarak; Oğuzları, Karlukları, Uygurları ve Türgişleri egemenlik altına aldı.

* Bilge Kağan Dönemi’nde II. Kök Türk Devleti en parlak zamanını yaşadı.
* Çin’in düşmanca tavırlarından dolayı bu devlet üzerindeki baskısını artırdı.

* Çin üzerine düzenlediği seferlerle güçlenip devlet otoritesini sağlamlaştırdı.
* Ancak Çin ile savaşmanın ülkeye yarar sağlamayacağını düşündüğü için Çinlilerle barış yaptı.

II. Kök Türk Devleti Dönemi’nde; Bilge Kağan, Kül Tiğin
ve Tonyukuk adına yazıtlar dikildi.
* Bu yazıtlar, Türk tarihinin ilk yazılı belgelerinden olup,
önemli kültür miraslarıdır.

* 727 yılında Tonyukuk’un, 731 yılında Kül Tigin’in ve 734
yılında Bilge Kağan’ın ölümünden sonra ülkede karışıklık
çıktı.

* Bilge Kağan’ın ölümünden sonra yönetime gelenler
başarılı olamadığı için hanedan üyeleri arasında anlaş-
mazlıklar çıktı.

* Uygurlar, Basmiller ve Karluklar birleşerek II. Kök
Türk Devleti’ne son verdiler (742).