Page 83 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI § 83
83

* Ancak kağan hiçbir zaman kutsal varlık yani Eski Mısır Medeniyeti’nde olduğu gibi tanrı-kral
sayılmamıştır.

* Netice olarak gücün meşruiyet kaynağı ilahidir. Tanrı, Türk kağa-
nına kut vererek hükümdarlık gücü ve yetkisi bahşetmiştir.

* Türklerde kağan olabilmek için Gök Tanrı tarafından kut verilmiş
bir aileye mensup olmak gerekirdi. Bu aileler belli olup Hunlar'da
Tu-ku, Kök Türkler'de Aşina ve Uygurlar'da Yağlakâr ailesidir.

EDİTÖR YAYINEVİ
* Kut, kan yoluyla geçtiği için bütün hanedan üyeleri kağan olma
hakkına ve yetkisine sahipti.
* Kağan olmak için aynı zamanda adil, yetenekli, ilim sahibi, asil ve cesur olmak gerekirdi.

* Töreye göre kağan kurultayda seçilir ve bu seçimlere halk da katılırdı.
* Kağan seçilirken hanedanın üyesi devlet teşkilatının başı hem de toplumun lideri durumundaydı.

* Kağan iç ve dış siyaseti düzenler, savaşa katılırdı.

* Ayrıca fetihler yapar, savaşa ve barışa karar verir, halkın ihtiyaçlarını karşılar, devlet teşkila-
tının her kademesindeki görevlileri tayin eder veya onları görevden alırdı.

* Kağan ülkeyi idare eder, töre koyabilir ve gerektiğinde yargılama da yapabilirdi.

* Türk devletlerinde hükümdarlara; şanyü, tanhu, han, yabgu, ilteber, idikut, erkin ve kağan gibi
unvanlar verilmiştir.

* Hunlardan itibaren Türklerde taht, davul, otağ, kotuz, tuğ ve yay gibi bazı hükümdarlık sembol-
leri görülmeye başlandı.

GÜCÜN MADDI KAYNAKLARI

COĞRAFI YAPI

* Orta Asya; Gobi, Taklamakan, Karakum gibi çöllerden ve geniş bozkırlardan oluşur.
* Bu coğrafi bölgedeki bozkırların kışı çok soğuk ve kar fırtınalı, yazı ise genellikle sıcak ve kuraktır.

* Bozkırın bu sert yapısı bölgede yaşayan toplulukları etkilemiş ve toplumlarda konargöçer hayat
tarzının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

* Bu coğrafyada yetişen insanlar güçlü, dayanıklı ve savaş kabiliyeti gelişmiş toplumlar oluştur-
muştur.

TOPRAK VE KONARGÖÇERLIK

* Konar - göçerler atı kullanarak zorlu koşulların üstesinden geldiler.