Page 22 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

22 [ DİLİN KULLANIMINDAN DOĞAN TÜRLERİ ]

TEST 5 3 Aynı meslek veya topluluktaki insanların or-
tak dilden ayrı olarak kullandıkları özel dil
DİLİN KULLANIMINDAN DOĞAN TÜRLERİ veya söz dağarcığıdır.
1 Argo ile sıklıkla karıştırılan ve birbirleriyle Aşağıdaki parçaların hangisinde yukarı-
bağlantılı olan jargon, Eski Fransızcada on daki tanıma örnek verilebilecek bir kul-
ikinci ve on üçüncü yüzyıllarda ortaya çık- lanım vardır?
mıştır. Hem argo hem de jargon iki özel dil A) Konak, çamurlu ve bozuk bir yolun sa-
çeşididir. Jargon ve argo arasındaki temel ğında kurulmuştu. Her yandan seller
fark; jargon, belirli bir faaliyet, meslek, grup akıyor, erler sırayla yerlerine geliyorlar,
E) Dataya erişilmesi için ağdan personel YAYINEVİ
ya da olayla ilgili olarak kullanılan termino-
loji iken; argo, konuşmacının şivesinde veya çadırlar kuruluyor, kazanlar indiriliyor,
dilinde standart olarak kabul edilmeyen ötede beride ateşler parlıyordu.
gayriresmi kelime ve ifadelerin kullanımıdır. B) Sən ölməlisən! Mən mənəviyyatımda

Verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki- bir ideal olaraq yaradıb, gizlədiyim mi-
lerden hangisi bir jargon örneği olmaz? ni-mini bir məxluqu qara torpaqlarda
sürünəcək qədər rəzil olan, bu həşərat
A) Bugün ameliyattan çıkan hasta eks oldu.
içində görmək istəmirəm.
B) Yıl boyu çalışmayan öğrenciler ŞÖK’e
kaldı. C) Ve bayan Granger zokayı yuttu. “Kim
diyor köpek, köpek demektir diye? Sen
EDİTÖR D) Şimdi Akmanlar bunların öcünü gimden
C) Üst katlarındaki kiracı zokayı yuttu.
diyorsun Nicholas. Sen, ben ve bu sınıf-
D) Tonsilit, bademciklerden birinin iltihap-
taki, bu okuldaki, bu ilçedeki ve bu ülke-
lanmasıdır.
deki herkes...”
yararlansın.
alacak? Gendinden biç. Favrikada pat-
ron mayıstere çıkışır. Mayıster hıncını
formenden alır. Formen ona gızar ge-
2
I. Viyli sukta edemirem.
lir seni haşlar. Sen ona gızarsan gidip
evde garıya çemkirirsin.
II. Işıladıda göleg göleg gan oldu.
III. Men onu adam bilirdim.
Oysa yaklaşan bir dalgalanma var. Ben
IV. Kızcağzı bazı uyanıklar keklemiş. E) Piyasa ekranlarını hiç takip etmiyor.
(Yukarıdaki ifadeler Türkçe yazılmıştır.) yatırımcı portföyünü geliştirmek için bir

Aşağıdakilerden hangisi bu cümleler- fırsat olarak görüyorum bu durumu. Ya-
den herhangi biriyle eşleştirilemez? zılacak bir akreditifle önce müşteri sayı-
mızı artırır, sonra da kasaların doluşunu
A) Lehçe B) Şive C) Ağız keyifle izleriz. Ne dersiniz?
D) Standart dil E) Argo

Ağız Argo
Bir şive içinde mevcut olan ve söyleyiş farklılıklarına dayanan Toplumun belirli bir çevresinin kullandığı ya da aynı sosyal or-
küçük kollara, bir memleketin çeşitli bölge ve şehirlerinin ke- tamda bulunan insanların, konuşma dilinden ayrı olarak benim-
limeleri söyleyiş bakımından birbirinden ayrı konuşmalarına seyip kullandıkları, herkesçe anlaşılmayan, kendilerine özgü ke-
“ağız” denir. Türkiye Türkçesinin “Trabzon ağzı, Elazığ ağzı, lime ve deyimlerin yer aldığı özel dildir. Argonun kaba ve küfürlü
Malatya ağzı, Kayseri ağzı” gibi çeşitli kolları vardır. Bu kollar- bir dil olarak algılanması yanlıştır.
dan biri olan “İstanbul ağzı” aynı zamanda yazı dilimiz olarak Atmasyon → asılsız, uydur- Uyutmak → aldatmak, kan-
kabul edilmiştir. ma, yalan söz dırmak