Page 11 - 10-sinif-cografya-odn

DOĞAL SİSTEMLER 17
TÜRKİYE’DE İÇ KUVVETLER
TÜRKIYE’DE DEPREMLER

EDİTÖR YAYINEVİ

ˇ Fay hatları yer kabuğunun zayıf ve hareketli halindeki bölgeleridir.
ˇ Volkanik sahalar, genç kıvrım dağları ve deprem alanlarının uzanışı fay hatlarıyla ha-
reketlilik gösterir.
ˇ Türkiye’nin Arabistan, Afrika ve Avusturya levhaları arasında sıkışması depremlerin
yaşanmasına neden olur.
ˇ Türkiye’de deprem alanları beş bölgeye ayrılmaktadır.
ˇ Birinci derece deprem alanları fay hatları çevresidir. En yıkıcı depremler bu hat boyunca
görülmektedir.
ˇ Beşinci derece deprem kuşakları deprem bakımından en az tehlikeli yerlerdir.
ˇ Tuz Gölü’nün güneyi ve Anamur Burnu arasındaki bölge beşinci derece deprem ala-
nıdır.
ˇ Türkiye’de karstik bölgelerde çökme depremlerin alanı çok dardır. Bu depremler yer altı
mağaralarının tavanlarının çökmesiyle gerçekleşir.

TÜRKIYE’DE EPIROJENEZ
ˇ Ülkemiz Senozoik’in Tersiyer Dönemi’nde (III. jeolojik zaman) toptan yükselmeye uğra-
mış, Anadolu Yarımadası halen yükselmektedir.

ˇ Akdeniz, Karadeniz, Çukurova ve Ergene Havzası çökmektedir.

TÜRKIYE’DE OROJENEZ
ˇ Gondwana ve Laurasia karalarının birbirine yaklaşması sonucunda aradaki Tethys tor-
tullanma alanı sıkışarak su yüzeyine çıkmıştır.
ˇ Sıkışmanın devam etmesiyle kıvrılan tabakalar Kuzey Anadolu ve Toros Dağlarını mey-
dana getirmiştir.
ˇ Sıkışan katmanların bir kısmı sert yapıda olduğundan kıvrılamamış, belirgin hatlar bo-
yunca kırılmıştır.
ˇ Kırılma sonucu yer kabuğu fay hatları boyunca bloklar halinde yükselmiş ya da çök-
müştür.
ˇ Yükselen kısımlar dağları oluşturmuştur.