Page 17 - ayt-konsensus-edebiyat

Divan Edebiyatı Test - 23
1. Nev-bahâr oldu gelin azm-i gülistan idelim 3. Aşk; vefa azığının tuzu, gönülden anlayanlar için ha-

Açalım gonca-i kalbi gül-i handan idelim zırlanmış bir bahçedir. Aşk; hakikat göğüne yıldız, can
ordusuna mehterdir. Aşk, öylesine kudretli ve hızlı sa-
Komayup lâle gibi elden eyâğı bir dem vaşan bir sultandır ki sancağını çekip de yürüdüğünde
Mest olup gönce sıfat çâk-i giribân idelim varlık ile yokluğu birbiriyle çarpıştırır; aşk öylesine de-
lifişek bir kargaşa adamıdır ki ayak bastığı yeri çorak-
Günümüz Türkçesiyle: laştırıp kavgaya salar. Aşk pak bir cevherdir, onu araz
İlkbahar geldi, gelin gül bahçesine gidelim, sanmayın; aşk bir can rahatlığıdır, hastalık anlamayın.
Kalbin goncasını açalım, gülen bir gül hâline getirelim. Aşk bir kuştur ki halkın ayıplaması onun kanadı; aşk bir
talihtir ki dünya zilleti onun açık bahtı sayılır.
gel! Yüz kere eğer tövbeni kırsan yine gel!” dizeleriyle, YAYINEVİ
Lâle gibi bir an olsun kadehi elden bırakmayalım,
Sarhoş olup gonca gibi yakamızı yırtalım. Süslü nesir örneği olan bu parça, aşağıdaki divan
sanatçılarından hangisine ait olabilir?
Bu dizelerden hareketle divan şairi Baki ile ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Süleyman Çelebi
B) Evliya Çelebi
A) Aruz ölçüsü kullandığı
C) Sinan Paşa
B) Söz sanatlarından yararlandığı
D) Necati Bey
C) Ahenk unsurlarından yararlandığı
E) Sehi Bey
D) Dinî ve tasavvufi içeriğe önem verdiği
E) Arapça ve Farsça kelimelere yer verdiği

2. Yazdığı en büyük eser olan Mesnevi sayısız dile çevrile-
EDİTÖR
rek dünyanın her yerinde okunmuş ve insanların beğe- 4. 13. yüzyıl sonlarıyla 14. yüzyıl başlarında Kırşehir’de
nisini kazanmıştır. “Gel gel, yine gel, ne olursan ol yine yaşamış bir şeyh ve şairdir. Yunus Emre gibi, Anadolu
Tekke edebiyatının önde gelen isimlerindendir. Özenil-
insanları dil, din, ırk, mezhep ayrımı gözetmeden kar- miş bir üslupla yazan ve öğretici olmaktan çok lirik ni-
deş olmaya, barışa ve hoşgörüye çağıran bir aşk insa- telikler gösteren şair, sanat değeri bakımından çağının
nıdır. 13. yüzyılda yaşamış olmasına rağmen eserleri önde gelenlerindendir. Tasavvufi konuları usta bir tarzda
ve düşünceleri çağları aşmış; merhameti ve karşılıksız yazmıştır. En önemli eseri Feridüddin-i Attar’dan çevir-
olan insan sevgisiyle sadece İslam âlemini değil, diğer diği Mantıku’t-Tayr adlı mesnevisidir. Şair, bu eserini en
dinlerdeki insanları da kendine hayran bırakmıştır. Ona çok Mevlana’dan ve başka kaynaklardan aldığı kıssala-
göre ölüm, sevgiliye yani Allah’a kavuşma günüdür. rı katarak zenginleştirip yeniden yazmış gibidir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
hangisidir? gisi getirilmelidir?

A) Yunus Emre A) Gülşehri
B) Sultan Veled B) Yunus Emre
C) Hoca Dehhani C) Sultan Veled
D) Hacı Bektaş-ı Veli D) Kadı Burhaneddin
E) Mevlana Celalettin Rumî E) Süleyman Çelebi

Tasavvuf Akımı • Süslü, sanatlı, soyut ve sembolik bir anlatım vardır.
• 12. yüzyılda Ahmet Yesevi ile başlamıştır. • Hindistan’da ortaya çıkmıştır.
• Vahdet-i vücut anlayışı vardır. (Varlık tektir ve o da Allah’tır; Allah’ın dışındaki bü- • En önemli temsilcisi 18. yüzyılda Şeyh Galip’tir.
tün varlıklar O’nun tecellileridir, yani yansımasıdır.) Hikemî (Hakimane) Şiir
• En önemli temsilcisi Mevlana Celaleddin-i Rumi’dir. • Düşünceye ağırlık veren, okura yol gösteren şiirlerdir. • İnsanın, evrenin, hayatın
Sebk-i Hindî (Hint Tarzı) anlaşılması amaçlanır. • Anlatım kısa ve özlüdür.
• Şiirde hayal gücünden yaralanılmıştır. • En önemli temsilcisi 17. yüzyılda Nabi’dir. • “Nabi Ekolü” olarak da bilinir.
• Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü, ağır bir dil kullanılmıştır.
49