Page 25 - tyt-konsensus-felsefe

MS 2. Yüzyıl - 15. Yüzyıl Felsefesi Test - 42

1. Patristik felsefenin ikinci dönemi, özellikle Clement, 3. Orta Çağ felsefesinin teosantrik bir felsefe olduğu ger-
Origenes ve Aziz Agustinus’un felsefeleriyle seçkin- çeği, epistemoloji bakımından da geçerlidir. Buna göre,
leşmiştir. Patristik felsefenin altın çağı olarak bilinen bu Orta Çağ düşüncesinde bilginin konusu her şeyden ön-
dönemin en önemli özelliği, Helenistik felsefeyle Hris- ce Tanrı’dır yani ilahi hakikattir. Burada, insanın Tanrı’yı
tiyanlık arasındaki ciddi yakınlaşma, hatta uzlaşma ve ve ilahi hakikati ne duyular ne de akıl yoluyla bilebile-
etkileşim içine girilmesidir. Yaklaşık 250 yıl süren bu ceği, bunun için insan zihnine yukarıdan gelecek bir
dönemde, Hristiyan Kilise Babaları Yunan felsefesin- ışığa ihtiyaç duyulduğu temeli üzerinde, ilk ve en çok
den, o en kötü eller tarafından kullanıldığı zaman bile başvurulan epistemolojik öğretinin bir tür “aydınlanma
zarar gelmeyeceğini, tam tersine bu felsefenin Hristiyan öğretisi” olması bir rastlantı değildir. Gerçekten de Tanrı,
inancını açıklayıp temellendirme faaliyetinde çok yararlı Orta Çağ'da hem bilginin konusu hem sağladığı ışık dik-
olacağını anlamış ve Hristiyanlığın dogmalarını Yunan kate alındığında, kaynağını ve hem de insani araçların
EDİTÖR YAYINEVİ
düşüncesinin terminoloji ve kavramsal çerçevesiyle ifa- sağladığı delillere biçilecek değerin ölçüsünü oluşturur,
de etmeye başlamışlardır. Bu dönemin en önemli filozo- sınırlarını belirler.
fu olan Hristiyan Orta Çağ felsefesine damgasını vuran Parçaya göre Orta Çağ felsefesinde bilginin kaynağı
Yunan filozofu Aziz Augustinus platonik geleneği başarı ile ilgili hangi yargıya ulaşılabilir?
ile Hristiyanlığın emrinde kullanmıştır.
A) Orta Çağ döneminde bilginin kaynağı Tanrı ve on-
Patristik dönem felsefesi için aşağıdakilerden han- dan gelen ilahi ışıktır.
gisi söylenemez?
B) Orta Çağ döneminde bilginin kaynağı ve temel ko-
A) Felsefe ve Hristiyanlık arasında bir yakınlaşma ol- nusu daha çok akıl olmuştur.
muştur.
C) Orta Çağ felsefesi dini karakterinden dolayı duyusal
B) Kilise babalarının Felsefeye ilgi ve güvenleri artmıştır. bilgileri daha çok önemser.
C) Hristiyanlık adına felsefeden yararlanılmıştır. D) Orta Çağ döneminde bilginin kaynağını düşünürle-
D) Özellikle Platon felsefesinden Hristiyanlığı temel- rin ahlaki yaklaşımları belirler.
lendirmede destek alınmıştır. E) Orta Çağ felsefe kendinden önce üretilen tüm bilgi-
E) Yunan felsefesi ve yöntemleri eleştirilmiş ve dine lere eleştirel olmuş, karşı çıkmıştır.
uygun bulunmamıştır.

2. O, insanın başına gelen bütün mutsuzlukların beden ya 4. O, kimilerine göre İslam düşüncesinin gerçek anlamda
da cisme bağlanmaktan, sözde iyi olduğunu düşündü- ilk filozofu olarak değerlendirilirken, Aristoteles’i Müslü-
ğü maddi şeylere bağlanmaktan kaynaklandığını öne man çevrelere sokma ve onun İslam dünyasındaki oto-
sürer. Çünkü bu maddi iyilere bağlanmak insanın içsel ritesini tesis etme onurunun Kindi’ye ait olduğu söylenir.
dengesine ve gerçek özerkliğine zarar verirken, onu Dahası, Kindi İslam teolojisi veya kelamdan felsefeye
yoldan çıkarıp acı ve üzüntülere sevk eder. Onun bakış geçişte sağlam bir ayak olma işlevini yerine getirirken,
açısından maddi şeylere, gelip geçici iyilere bağlanmak vahyolunan hakikatlere rasyonel yöntemleri tatbik et-
bireyin ruhsal dengesini bozarken, onu söz konusu söz- menin en önemli savunucularından biri olmuş ve bütün
de iyileri kaybetmenin yol açacağı korku, tedirginlik, en- bunları kimi “dindaşlarının tabii muhalefetine” rağmen
dişe ve üzüntülere gark eder. yapmayı başarmıştır.

Kindi’nin ahlak düşüncesine göre mutlu olmanın Parçada Kindi’nin felsefi düşünce ekollerinden han-
önündeki engel aşağıdakilerden hangisidir? gisini daha fazla benimsediği anlatılmaktadır?
A) İnsanın nefsine olan düşmanlığı A) Akılcılık
B) İnsanın elinde olmayan dış nedenler B) Düşüncecilik
C) İnsan ruhundaki doyumsuzluk arzusu C) Maddecilik
D) İnsanın mutluluk verecek olanı bilememesi D) Pragmatizm
E) Bedensel ve maddi hazlara bağlanmak E) Olguculuk

Tanrı’nın Varlığını Kanıtlama Problemi masını, Tanrı’nın var olduğuna kanıt olarak gösterilir.
Hristiyan felsefesinde Tanrı’nın varlığına yönelik kanıtlar ontolojik ve kozmolojik Kozmolojik Kanıtlama
kanıtlama olarak ikiye ayrılır. Aquinalı Thomas tarafından ileri sürülen bu kanıtlama türü her şeyin bir nede-
Ontolojik Kanıtlama ni olduğu fikrine dayanarak evrende var olan bütün varlıkların kendinden önce
Tanrı kavramından çıkar ve mantıksal olarak onu varlığını kanıtlamaya çalışır. gelen bir varlık nedeniyle var olduğunu söyler. Bu varlığın da Tanrı olduğunu
Ontolojik kanıtlama Anselmus tarafından ileri sürülmüştür. Bu kanıtlama yolu, ileri sürer.
daha yetkini düşünülemeyen ve tasarlanamayan Tanrı’nın insan zihninde bulun-
87