Page 28 - tyt-konsensus-felsefe

15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi Test - 51

7. Galileo’nun amprik çalışmalarında bulduğu değişen
5, 6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız. güneş düşüncesi hangi düşüncenin yanlış olduğu-
nu ispatlar?
A) Dünya merkezli dinamik evren
Galileo, kendisi için bir teleskop yaptı. Gökyüzü gözlem-
lerine başladığı ilk birkaç gece içinde, eski kozmolojiyi, B) Dinamik kaotik evren
dingin evren tablosunu yerle bir etmeye yetecek kadar C) Ay üstü evren düşüncesi
çok veri topladı. Ayın pürüzsüz değil de çukur ve dağlarla D) Güneş merkezli statik evren
kaplı bir küre olduğunu gördü ve buradan ayın da dün- E) Yer üstü evren düşüncesi
yayla aynı türden maddeden oluştuğu sonucunu çıkarttı.
Venüs gezegeninin de tıpkı ay gibi evreleri olduğunu, Sa-
türn gezegeninin ise üç parçaya bölünmüş bulunduğunu
gördü. Hepsinden önemlisi Jüpiter’in uydularını veya 8. Kaynağında doğuluların bulunduğu birtakım icatların
daha doğrusu Jüpiter’in çevresinde daireler çizen üç Batı’ya girişinin Rönesans üzerinde yoğun bir etki yaptı-
tane yıldız bulunduğunu tespit etti. Bütün bu gözlemleri, ğı kabul edilir. Bu alanda birincisi hiç kuşku yok ki barut
helyosantrik hipotezle tam bir uyuşma içindeydi. Dahası olup, o bir yandan yeni bir iktisadi sistemin yavaş yavaş
güneş lekelerinin varlığını gözlemledi. Değişen güneş doğuşuna, diğer yandan da feodal düzenin devasa sur
lekelerinin varlığı, güneşin değişme halindeki maddeden ve duvarlarının yıkılışına işaret eder. İkinci büyük icat
oluştuğunu gösterir ki bu da Aristotelesçi kozmolojiye olan pusula, bu yeni yeni filizlenen iktisadi sistemin te-
ters düşen bir olgudur. Kısacası Galileo’nun teleskop mel aktörleri olan kentsoyluların, yeni ticaret yollarının
yardımıyla yaptığı gözlemler Kopernik’in helyosantrik
hipotezinin ampirik olarak doğrulanmasını temin etmiş- keşfine duyulan ihtiyacı yansıtacak şekilde 15. yüzyılda
tir. Özellikle de Venüs’ün evrelerini gözlemlemesi, bu gerçekleşen keşif seyahatlerine gönderme yapar. Ger-
evrelerin Batlamyus’un yer merkezli sistemi tarafından çekten de Avrupalıların 15. yüzyılda Amerika’yı keşfet-
açıklanabilir olmaması nedeniyle, güneş merkezli siste- meleri ve Çin ile Japonya’ya yaptıkları ilk seyahatler
min yer merkezli sistem karşısındaki üstünlüğünü gözler yeni dillerin, kültürlerin ve dinlerin farkına varılması su-
önüne sermiştir. EDİTÖR YAYINEVİ
retiyle ufukların genişlemesine yol açarken, aynı anda
sömürgecilik, kölelik ve Hristiyan olmayanların hakları
benzeri konuların siyaset felsefesinin konuları arasına
5. Parçada ortaya çıkan bilimsel gelişmelerin öncelikli dahil edilmesiyle sonuçlanmıştır. Yine denizcilik, ticaret
sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
ve bankacılık alanında kaydedilen gelişmelerin mate-
A) Gerekli teknolojik araç-gerecin üretilmesi matik çalışmalarıyla bilimsel çalışmaları önemli ölçüde
B) Konuya ilişkin bilimsel merak etkilediği söylenebilir.
C) Gerekli bilimsel ön bilgi Parçada Rönesans düşünce ve kültürünün oluşma-
D) Bilim adamları arasında dayanışma sında hangi faktörün etkisi anlatılmaktadır?
E) Bilimsel bilgiden beklenen fayda A) Batı Orta Çağ felsefesinin ortaya koyduğu güçlü dü-
şünsel birikim
6. Galileo’nun çalışmaları kendinden önceki hangi bi- B) Diğer toplumların bilgi ve birikimlerinden yararlanma
limsel çalışmaları destekler niteliktedir? ve onlarla olan etkileşim
C) Savaşlar neticesinde ganimet olarak gelen kitapla-
A) Güneş merkezli evren teorisi
rın okunup değerlendirilmesi
B) Dünya merkezli evren teorisi
D) Sömürge toplumlarından getirilen düşünürlerin dü-
C) Statik evren teorisi şünsel katkısı
D) Ay üstü merkezli evren teorisi E) Toplumun önde gelen sınıflarının farklı düşünce fa-
E) Kaotik evren teorisi aliyetlerini desteklemeleri

• 15 - 17. yüzyıl felsefesini, MS 2 - 15. yüzyıl felsefesinin devamı olarak gör- 15. YÜZYIL - 17. YÜZYIL FELSEFESİNİN AYIRICI NİTELİKLERİ
mek yanlıştır. Çünkü 15 - 17. yüzyıl felsefesi daha çok MS 2 - 15. yüzyıl Skolastik Düşünce İle Modern Düşüncenin Temel Farkları
felsefesini reddetmektedir. Skolastik Düşünce:
• 15 - 17. yüzyıl felsefesinde akıl giderek inançtan bağımsızlaşmış ve bu döne- • Felsefenin konusu dindir.
min karakterini oluşturmuştur. • Teoloji, felsefeye egemendir.
• 15 - 17. yüzyıl felsefesi, MS 2 - 15. yüzyıl felsefesinin düşünsel yapısından • Doğa din ve akıl ile açıklanabilir.
kopuşun başladığı dönem olsa da hala MS 2 - 15 yüzyılın izlerini taşımaktadır. • Hayatın tüm unsurları dine bağlıdır.
• Değişimin ilk izleri sanat alanında görülmüştür. Yaşanan tüm bu gelişimler ve • Birey geri plandadır.
değişimler bu dönemin felsefesinin oluşmasını sağlamıştır. • Biliim Tanrı’nın yarattığını anlamak için önemlidir.

106