Page 22 - tyt-konsensus-felsefe

MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Felsefesi Test - 36

5. Platon, kimilerine göre felsefenin bütün tartışma başlık- 7. Varlık veya madde bölünebilir. Böylece karşımıza bir
larını açmış, kimilerine göre ise kendinden önceki düşü- varlıklar veya tözler çokluğunun çıkması mümkün olur.
nürlerin (özellikle Herakleitos, Parmenides, Protagoras Ama bu onun sonsuza kadar bölünmesinin mümkün
ve Sokrates) fikirlerini sentezlemiştir. Platon’un felsefe olması gerektiği anlamına gelmez. Çünkü bir şeyin
tarihinin ilk sistemli filozofu olması; siyasetten sanata, matematiksel olarak bir büyüklüğünün veya uzamının
dinden eğitime bütün alanlarda kendi felsefesi içinde olması, dolayısıyla matematiksel olarak bölünebilme-
tutarlı ve bütünlükçü görüşler ortaya koymasındandır. sinin mümkün olmasıyla, fiziksel olarak bölünmesinin
Platon, yalnız yaşadığı dönem boyunca değil tüm za- mümkün olması başka başka şeylerdir. Kısaca, madde-
manların en önemli filozoflarından biri olarak kabul edil- nin bölünmesinin sonsuza kadar gitmesi böylece onun
mektedir. ortadan kalkması gerekmez. Çünkü bu bölünmenin fi-
ziksel olarak bir sınırı vardır ve burada karşımıza artık
EDİTÖR YAYINEVİ
Parçada Platon felsefesinin hangi yönü vurgulan-
maktadır? bölünemeyecek olan parçalar, yani atomlar çıkar.
Demokritos’un parçada verilen düşüncelerine göre
A) Diğer düşünürlerin düşüncelerinden de yararlanan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
bütüncül ve tutarlı bir yapısının olması
B) Bir konuya odaklanmış ve o alanda derinleşmiş, uz- A) Varlıkların özünde bölünemeyen atomlar vardır.
manlaşmış bir yapısının olması B) Varlıklar için sonsuz bir bölme işlemi söz konusu
C) Dini ve mitolojik düşüncelerin tutarsızlığına ilişkin olamaz.
ciddi eleştiriler getirmiş olması C) Bir varlığın sürekli daha küçük parçalara bölünmesi
D) Felsefesini yalnızca insan mutluluğunu irdeleyen sonsuzluk fikrini oluşturur.
ahlak ve siyaset alanlarıyla sınırlandırması D) Matematiksel bölünme ile fiziksel bölünme aynı an-
E) Her düşünürün düşüncesinin doğru olduğunu be- lama gelmez.
lirtmesi, doğrunun kişiye ve şartlara göre değiştiğini E) Bütün bölünmeler en küçük atomlar ulaşılmasıyla
savunması son bulur.

6. Protagoras'tan bize kalmış olan en ünlü cümlesi hiç
şüphesiz onun “Hakikat veya Kesin Kanıtlar” adını taşı-
yan eserinde mevcut olduğu söylenen "İnsan her şeyin
ölçüsüdür." cümlesidir. Bu tek cümle İlk Çağ'dan bu ya-
na ve haklı olarak sayısız inceleme ve yorumun konusu 8. Aristoteles'in bilimsel önem ve değeri birçok şeyden
olmuştur. Tam olarak ifade etmemiz gerekirse Protago- ileri gelmektedir. Aristoteles ilk olarak Yunan dünyası-
ras şöyle demektedir: "Bütün şeylerin ölçüsü insandır, nın bilimsel çalışmalar alanında o zamana kadar elde
var olanların var olmalarının ve var olmayanların var etmiş olduğu sonuçları derleyip toplayarak sınıflandır-
olmamalarının." Bu cümlenin hemen arkasından gelen mış, Yunan bilimini özellikle biyoloji alanında kendisinin
bir başka cümle Protagoras'ın bu cümlesiyle ne demek yaptığı önemli katkılarla zenginleştirmiş ve onun fark-
istediğini nispeten açıklığa kavuşturmaktadır: "Herhangi lı alanlarının her biri üzerine ayrı birer eser, inceleme
bir şey bana nasıl görünüyorsa benim için öyledir, sana kaleme almıştır. Kısaca Aristoteles'in araştırma konusu
nasıl görünüyorsa senin için de öyle… Üşüyen için rüz- yapmadığı, ele almadığı hiçbir bilimsel konu veya varlık
gâr soğuktur, üşümeyen için ise soğuk değildir" olgu alanı yoktur.
Protagoras bu parçada doğru bilginin ölçüsü olarak Parçada Aristoteles’in düşünce tarihine hangi katkı-
aşağıdakilerden hangisini kabul etmektedir? sı anlatılmaktadır?
A) Bilimsel temelleri A) Bilimsel alana katkısı
B) İnsan öznelliğini B) Felsefi alana katkısı
C) Otoritelere uygunluğu C) Siyaset alanına katkısı
D) Nesnesine uygunluğu D) Teknoloji alanına katkısı
E) Bilimsel nesnelliği E) Ahlak alanına katkısı

76