Page 35 - tyt-tum-dersler-konu

SÖZCÜKTE VE BÖLÜM

SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM 1

SÖZCÜKTE ANLAM ˜ ÖZÜ
Sözcük; insanlar arasında anlaşmayı sağlayan dilin, Parçada hastanelerde hastaların çeşitli enfeksiyonlar-
anlamlı en küçük parçasıdır. dan dolayı hayatını kaybettiği ifade edilmiştir. İlk boşlu-
ğun bulunduğu cümlede bir şeyin gerekenin veya man-
Sözcükler bulundukları cümleye göre değişik anlam ve tığın tersine olarak yapıldığını anlatan karşın ifadesi
görevler kazanır. kullanılmıştır. Buna göre bu cümleden enfeksiyonun
EDİTÖR YAYINEVİ
önlem alınmasına rağmen devam ettiği anlamını çıka-
rabiliriz. Buna göre C, D ve E seçenekleri elenir. İkinci
GERÇEK ANLAM boşluğun olduğu cümlede boşluktan önce tedavi söz-
cüğü bulunmaktadır. “…tedavi bilen…” ifadesi doğru
Bir sözcüğün, söylendiğinde akla gelen ilk anlamıdır. bir kullanım olmayacağından boşluğa “gören” sözcüğü
Buna temel anlam veya sözlük anlamı da denir. getirilmelidir. Metinde boş bırakılan yerlere getirilecek
olan kelimelerin ikisi de gerçek anlamında kullanılmıştır.
Doğru cevap B seçeneğidir.
X ÖRNE
Akşam yatmadan önce çantamı hazırlamayı alışkanlık X ÖRNE SÖR
edindim.
Aşırı (gereğinden fazla) soğuk bölgelerdeki yaşama,
Yolda yürürken arkadaşımla karşılaştım. I
kalın ve katmanlı kürkleri, karda yürümeye uygun (elve-
Ağır paketi taşımakta zorlanıyorum.
II
Elinden düşürdüğü su bardağını kırdı. rişli) toynakları, aldıkları havayı akciğere gitmeden önce
vücut sıcaklığıyla ısıtan burun yapısı gibi bazı özellikle-
Yukarıdaki cümlelerde “çanta” sözcüğü meşin, kumaş riyle uyum sağlamış türlerin en bilinenlerinden biri de
gibi malzemeden yapılan ve içinde bazı şeyler taşımaya ren geyikleridir. Kuzey Amerika, Norveç başta (özellikle)
yarayan kap; “yol” sözcüğü karada insan ve hayvan- III
ların geçmesi için açılan veya kendi kendine oluşmuş olmak üzere Avrupa’nın kuzeyinde ve Rusya’nın kuze-
yürümeye uygun yer; “ağır” sözcüğü tartıda çok çeken; yinde yaşarlar. Kolay evcilleştirildikleri (ehlîleştirildikleri)
“kırmak” eylemi ise sert bir şeyi vurarak parçalara ayır- IV
mak anlamlarında kullanılmıştır. Bu sözcükler, akla ilk için Kuzey Kutbu’na yakın yerlerde yaşayan insanların
gelen anlamlarıyla kullanıldığı için gerçek anlamlıdır. bazı günlük (her gün yaptıkları) işlerinde de kullanılırlar.
V
X ÖRNE SÖR Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisi ayraç
içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamaktadır?
Televizyon ve gazete haberlerinden ölüm nedeni olarak
duyduğumuz hastane enfeksiyonları, yapılan tüm kont- A) V B) IV C) III D) II E) I
rollere ve alınan tüm -------- karşın ülkemizde olduğu gibi
tüm dünyada da bir halk sağlığı problemi olmaya devam ˜ ÖZÜ
ediyor. Gelişmiş ülkelerde yatarak tedavi -------- hasta-
ların ortalama %5’inde hastane enfeksiyonu görülürken Parçada verilen “aşırı” sözcüğü; alışılan veya dayanılabi-
len dereceden çok daha fazla, gereğinden fazla anlam-
bu oran gelişmekte olan ülkelerde %10-15’e çıkabiliyor.
larında olduğundan parantez içinde verilen “gereğinden
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden fazla” ifadesi ile uyuşmaktadır. “uygun” sözcüğü; elve-
hangisi sırasıyla getirilmelidir? rişli, yarar, müsait anlamlarındadır ve “elverişli” ifade-
siyle uyuşmaktadır. “evcilleştirdikleri” ifadesi ise evcil bir
A) tedbirlere - bilen duruma getirmek, ehlîleştirmek anlamında olduğundan
parantez içinde verilen ifadeyle uyuşmaktadır. Son ola-
B) önlemlere - gören rak “günlük” ifadesi de her gün yapılan anlamında oldu-
ğundan parantez içinde verilen ifadeyle uyuşmaktadır.
C) hazırlıklara - alan
Ancak “başta” sözcüğü ve “özellikle” ifadeleri birbirle-
D) gerekliliklere - olan riyle uyuşan sözcükler değildir. Çünkü “başta” ilk olarak
anlamındayken “özellikle” sözcüğü özel olarak anlamın-
E) ihtiyaçlara - geçiren dadır. Doğru cevap C seçeneğidir.