Page 546 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

546
RÜZGÂRLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİL- TÜRKİYE'DE KIYI TİPLERİ
LERİ • Türkiye'de boyuna, enine, ria ve dalmaçya kıyı tipleri
• Kumul Türkiye'de rüzgârın oluşturduğu başlıca yer görülmektedir.
şeklidir. Boyuna Kıyı Tipi
Boyuna Kıyı Tipi
• Türkiye'de rüzgâr erozyonunun etkili olduğu yerler • Girinti ve çıkıntı azdır. Fa-
şunlardır: Güneydoğu Anadolu'nun güneyi, İç Anado- lezler yaygındır. Türkiye'de
lu'da Konya Ovası'nın bir kısmı Karadeniz ve Akdeniz kıyı-
• Rüzgâr erozyonunun etkili olduğu yerlerde bitki örtüsü larının büyük bir bölümünde
cılızdır. görülür. Akdeniz
• Çarşamba, Bafra, Çukurova, Göksu, Sakarya, Küçük
Enine Kıyı Tipi
Menderes deltaları, Kilyos ve Şile kıyı kumullarının Enine Kıyı Tipi
EDİTÖR YAYINLARI
görüldüğü yerlerdir. Patara Plajı'nda çok sayıda kıyı • Dağların kıyıya dik uzandığı
kumulu bulunmaktadır. yerlerde görülür.

TÜRKİYE'DE KIYI ŞEKİLLERİ • Girinti ve çıkıntı fazladır. Ed- Ege Denizi
• Türkiye 8333 kilometrelik bir kıyı şeridine sahiptir. remit ile Kuşadası arası ör-
nek verilebilir.
Orojenez, epirojenik olaylar, volkanizma ve deprem
kıyı şekillerinin oluşumunu etkilemiştir. Ria Kıyı Tipi
Ria Kıyı Tipi
• Falezler daha çok Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında • Akarsu vadilerinin deniz altın-
görülür. da kalmasıyla oluşur. Türki-
• Kapıdağ Yarımadası tomboloya örnektir. Fethiye - ye'de İstanbul ve Çanakkale

Ölüdeniz kıyı okuna örnektir. Boğazları ile Güneybatı Ana- Çanakkale Boğazı
• Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Durusu gölleri la- dolu'da Datça Yarımadası kı-
günlere örnektir. yıları örnektir.

TÜRKİYE'DE EROZYON Dalmaçya Kıyı Tipi
Dalmaçya Kıyı Tipi
• Toprağın bulunduğu yerlerden; yağışlar, sel suları, • Kıyıya paralel uzanan dağla-
rüzgâr ve çığ gibi etkenlerin toprağı taşıması olayına rın çökmesiyle meydana gelir.
erozyon denir. Erozyonun doğal ortamda ortaya çıkış Tükiye'de Fenike - Kaş arası
sebeplerine bakıldığında; iklimin kuraklığı, dengesiz dalmaçya kıyı tipine örnektir. Akdeniz
yağış tarzı ve engebeli arazi yapısı dikkat çekmektedir.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. 2. Boyuna kıyı tipi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
I
III
A) Karadeniz ve Akdeniz’de görülür.
IV B) Ilıman iklim iç kesimlere sokulabilir.
II V
C) Kıyı ile iç kesim arasında ulaşım zordur.

Yukarıdaki alanların hangilerinde falez oluşumu D) Doğal liman bakımından fakirdir.
daha kolaydır? E) Kıyılarda girinti ve çıkıntı azdır.

A) I ve V B) III ve IV C) I ve II
D) II ve V E) I ve IV
Çözüm: Boyuna kıyı tipi ile ilgili verilen bilgilerden "Ilıman
Çözüm: Türkiye'de falezlere dağların kıyıya paralel uzan- iklim iç kesimlere sokulabilir." ifadesi yanlıştır. Boyuna kıyı
dığı yerlerde rastlanır. Haritadaki I ve II numaralı yerlerde tipinde dağlar denize paralel olduğu için ılıman iklim iç ke-
falezlere rastlanabilir. simlere sokulamaz.