Page 10 - 9. SINIF MATEMATİK PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

4. ünİte: üçGenler PARAGRAF TESTİ 1

1 Müslüman Türk dünyasının matematik ve geometriye 3
katkıları oldukça büyüktür. Bunların başında Özbekis- I� Atatürk’ün Osmanlıca bilimsel terimlerin Türkçeleşti-
tanlı Harezmi gelmektedir. Harezmi cebir konularını ilk rilmesine de önemli katkıları olmuştur.
defa “Kitab’ül Muhtasar fi Hesab’il Cebri Mukabele” adlı
eserinde sistematik bir şekilde ortaya koymuş ve Batı’nın II� Atatürk’ün geometri kitabı, 1936-37 kış aylarında
bilmediği sıfır rakamını bu eserinde kullanmıştır. Mate- bizzat kendisinin yazdığı ve geometri öğretiminde yol
matikte yeni bir dal olan analitik geometri ile ilgili bilgiler gösterici olarak tasarlanan 44 sayfalık bir geometri
de bu eserinde yer almıştır. Ömer Hayyam’ın “Cebir” adlı kitabıdır.
eserinde de analitik geometriye ait bilgilere rastlıyoruz. III� Bir devlet adamının vatanseverliğini, milletine karşı
Ebul Vefa, bir yandan trigonometriye yeni özdeşlikler duyduğu engin sorumluluk duygusunu, saygı ve sev-
kazandırırken bir yandan da geometride düzgün yedigen gisini bu geometri kitabında okuyup bulabilirsiniz.
ile düzgün dokuzgenin çizimlerinin yapılması ile ilgili yeni Numaralandırılmış metinlerin “giriş-gelişme-sonuç”
GİRİŞ YAYINLARI
metodlar göstermiştir. Gıyaseddin Cemşid, pi sayısının şeklinde sıralanmış hali aşağıdakilerin hangisinde
değerini virgülden sonra 9. basamağına kadar hesapla- doğru verilmiştir?
mayı başarmıştır. Trigonometrik buluşları oldukça meş-
hurdur. Bunlardan birisi “sin3A=sinA+4sin3A” şeklindeki A) I - II - III B) II - I - III
formüldür. Bir de hesap makinesi icat etmiştir. C) II - III - I D) III - I - II

Bu parçadan aşağıdaki yönergelerden hangisinin E) III - II - I
cevabına ulaşılamaz?

A) Müslüman Türk dünyasının matematik ve geometriye
katkılarına örnek veriniz.
B) Harezmi, Batı’nın bilmediği sıfır rakamını hangi ese-
rinde kullandığını yazınız.
C) Ömer Hayyam’ın analitik geometriyle ilgili bilgi verdi-
ği bir eserine örnek veriniz.
D) Ebul Vefa’nın geometri çalışmalarını özetleyiniz.
E) İlk hesap makinesini bulan bilim adamını yazınız.
4 Bisikletlerde bir kadro geometrisi vardır ve ilk bakışta iki
üçgenin birleşmesinden oluştuğu görülmektedir. Bunun
sebebi bisiklet süren kişinin ağırlığı, ayakta pedal çevirip
çevirmemesi, bir virajda yatıp yatmaması, zeminin düz
olup olmaması durumlarında üzerine yüklenen tüm kuv-
2 Üçgenler, mimarlık ve mühendislik için en önemli geo- vetlere en dayanıklı şeklin üçgen olmasıdır. Yine örnek
metrik şekillerden birisidir. Bunun nedeni üçgenlerin olarak bowling oyununda bir top atılarak labutlar devril-
dikdörtgen ve karelere oranla daha dayanıklı olması ve meye çalışılır ve devrilmesi gereken labutların dizilimi
şekilleri nedeniyle kolay deforme olmamasıdır. Mısır ve üçgen biçimindedir. Ayrıca üçgen levhalar trafik kuralları
dünyanın birçok bölgesinde yapılan piramitlerin günü- ve yollar hakkında bilgi verir. Tehlikeli viraj, yol çalışması,
müze kadar dayanması bu sayededir. Üçgenler sadece sollama işaretleri buna dâhildir. Tehlikeli durumlar üçgen
mimarlık ve mühendislikte değil spor dallarında da sık levhalarla gösterilmektedir.
karşılaşılan şekillerdir.
Bu parça dil ve anlatım yönünden değerlendirildi-
Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir? ğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Mimari şekiller konuma göre farklılaşabilir. A) Öznel ifadelerle olaylar anlatılmaya çalışılmıştır.
B) Geometri ve mimari etkileşim halindedir. B) Destekleyici ve açıklayıcı ifadeler kullanılmıştır.
C) Tüm dallarda en çok kulanılan şekil üçgendir. C) Örnekler verilerek akılda kalıcılık sağlanmıştır.
D) Mimaride üçgenler ön plana çıkan geometrik şekil- D) Karşılaştırma yapılarak konu net bir şekilde anlatıl-
lerdendir. mıştır.
E) Üçgen mimari, diğer şekiller gibi dayanıklıdır. E) Bir konu açıklama tekniğiyle anlatılmıştır.

Giriş Yayınları / 9. Sınıf matematik 27