Page 87 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 87
87

» Dünya’nın şeklinden dolayı Ekvator’dan kutuplara doğru sıcaklık azalmaktadır.

» En yüksek sıcaklıklar Kuzey Yarım Küre’de dönenceler çevresinde, karaların iç kısımlarındadır.
» Nem açığının fazla olması bu durumun oluşmasında etkilidir. Alçak enlemlerde karalar, yüksek
enlemlerde denizler daha sıcaktır.
» Çünkü karalar alçak enlemlerde daha fazla sıcaklık almakta, yüksek enlemlerde ise daha
fazla sıcaklık kaybetmektedir. Genel olarak, Kuzey Yarım Küre’nin sıcaklık ortalamaları Güney
Yarım Küre’den fazladır.
» Çünkü Kuzey Yarım Küre’deki karaların oranı Güney Yarım Küre’den daha fazladır.
EDİTÖR YAYINEVİ
» Bu nedenle termik Ekvator daha çok Kuzey Yarım Küre’den geçmektedir.
» Termik Ekvator, meridyenlerin en sıcak noktalarının birleştirilmesiyle elde edilir ve Dünya’nın
en sıcak yerlerinden uzandığı varsayılır.

» Termik Ekvator ortalama olarak 8° Ekvator’un kuzeyinden geçer.
» Güney Yarım Küre’de izoterm eğrileri daha düzgün uzanırken, Kuzey Yarım Küre’de daha fazla
sapma gerçekleşir.
» Bu durum Güney Yarım Küre’de denizlerin çok daha fazla alan kaplamasından ileri gelir.

b. Ocak Ayı Ortalama Sıcaklık Dağılışı:

* Ocak ayında, Kuzey Yarım Küre’de
kış, Güney Yarım Küre’de yaz şart-
ları hâkim olduğundan, en yüksek
sıcaklıklar Güney Yarım Küre’de
Oğlak Dönencesi çevresinde görü-
lür.
* Kuzey Yarım Küre’de 25°C’den
daha yüksek sıcaklık değerleri
görülmez.

* Sibirya, Grönland Adası ve Kanada’nın kuzeyi dünyanın en soğuk yerleridir.
* Kuzey Yarım Küre’de 0° ve 10° eğrileri Atlas Okyanusu ve Büyük Okyanus üzerinde kuzeye,
Asya ve Kuzey Amerika üzerinde ise güneye doğru çıkıntı yapmaktadır.

* Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya’nın iç kesimleri en yüksek sıcaklık değerlerine
sahiptir.

* Güney Yarım Küre’de deniz ve okyanuslar daha geniş alan kapladığı için 0° ve 10° eğrileri Kuzey
Yarım Küre’ye göre daha düzgün uzanmaktadır.

* Ocak ayında Güney Yarım Küre’nin en soğuk yeri Antarktika’dır.