Page 89 - tyt-tum-dersler-konu

BÖLÜM
ÇAĞDAŞ FELSEFE
7

Çağdaş Felsefeyi Hazırlayan Ortama Ɖ Çağdaş felsefe, insandan ve insanın inançlarından
Genel Bakış bağımsız olarak var olan bir nesnel dünyanın varolu-
şunu kabul eden bir felsefedir.
Düşünce Ortamı: Ɖ Çağdaş felsefede tarihsel bir sıra içinde ortaya çıkan
dört ayrı gelenekten söz edilebilir. Bunlar: Metafizik-
EDİTÖR YAYINEVİ
Ɖ Bu dönemlerde pozitif bilimlerde çok önemli gelişme- sel gelenek, analitik gelenek, fenomenojolik gelenek,
ler ve ciddi atılımlar görülmüştür. Bununla birlikte yeni eleştirel ya da yıkıcı gelenektir.
icat ve keşifler meydana gelmiştir. Bu dönemde doğa biliminin gelişmesiyle Hegel’in
Ɖ Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik ve ulusçu- Ɖ idealizmine karşı bir materyalizm doğmuştur. Ortaya
luk akımları sayesinde birçok imparatorluğun yıkıl-
maya başlaması siyasi ve sosyal birçok olaya zemin çıkış noktası gerçek olan şey gözlemleyebileceğimiz
hazırlamıştır. şeydir.

Ɖ İki büyük dünya savaşı meydan gelmiş ve dünya hari- Ɖ Bu dönemde Almanya’da idealist felsefenin, Fran-
tası yeniden şekillenmiştir. Buna bağlı olarak dünya- sa’da sosyalist düşüncenin, İngiltere’de iktisat teorisi-
nın çeşitli yerlerinde bağımsız devletler ortaya çık- nin gelişip güçlendiği zamanlardır.
mıştır.
Ɖ Bu dönem felsefesinde romantik düşünce, idealizm,
Ɖ Sanayinin gelişmesiyle yeni bir kültür ve yeni bir sınıf- materyalizm, realizm, pozitivizm vb. gibi birçok akım
sal düzen ortaya çıkmıştır. veya düşünce sistemi kendini göstermeye başlamış-
Ý Örneğin; işçi, işveren vb. tır.

Ɖ Bu gelişmeler sayesinde Dünya’nın birçok yeri keşfe- Ɖ Bu dönem felsefesi, siyasal ideolojilerin öne çık-
dilmiş ve Dünya’nın detaylı bir haritası ortaya konul- tığı bir dönem olmuştur. Sosyalizm ve liberalizm bu
muştur. dönemde önem kazanmıştır.
Ɖ İnsanın öneminin artmasıyla birlikte insan haklarında Ɖ İletişim, ulaşım, tıp, uzay teknolojisi ve fizik alanındaki
önemli gelişmeler yaşanmıştır. Örneğin; insan hak- gelişmeler insan yaşamını kolaylaştıran yanlarıyla
ları sözleşmesi, köleliğin kaldırılması, kadın hakları, olumlu etki yaparken, kitlesel üretimin yol açtığı çevre
çocuk hakları vb. sorunları, ısınma, çevre kirliliği, büyük nükleer kaza-
Ɖ 20.yüzyıla kadar ekonomik ve askeri açıdan dünyaya lar da yeni sorunlar olarak ortaya çıkmıştır.
egemen olan Avrupa ülkeleri dünyanın ekonomik ve
askeri liderliğini ABD’ye kaptırdılar. Ayrıca Asya kıta- Ɖ Bu dönem felsefesinin önemli bir özelliği de ayrım-
sındaki ülkelerde ekonomik ve askeri alanda önemli laşma ve uzmanlaşmayı beraberinde getirmiş olması-
ilerlemeler sağlanmıştır. dır. Eskiden felsefe sistemleri tüm alanları kuşatırken,

Ɖ Bu dönemde Birleşmiş Milletler Avrupa Topluluğu gibi bu alanlar bağımsız hâle gelmiştir.
birçok uluslararası kuruluş ortaya çıkmaya başlamış- Ɖ Metafiziğin her türlüsüne karşıdır. Mantık, bilgi kuramı
tır. ve bilim felsefesi konuları ön plana çıkmıştır.
Ɖ Bilgiye ulaşma ve iletişim alanında çok önemli geliş- Ɖ Bu dönemde felsefelerinin çoğu Kant’la hesaplaşarak
meler yaşanmıştır. Örneğin; telefon, televizyon, inter- yola çıkarlar. Özellikle İngiliz ve Amerikan deneyciliği-
net vb.
nin etkili olduğu görülür.
ÇAĞDAŞ FELSEFEYE GENEL BAKIŞ Çağdaş Felsefe Döneminde Etkili Olan
Felsefi Akımlar
Çağdaş Felsefenin Karakteristik Özellikleri
Pozitivizm (Olguculuk): Doğru bilgiye olayların ince-
Ɖ Çağdaş felsefeyi karakterize eden özellik onun ortaya lenmesiyle ulaşılabileceğini ayrıca bu bilgilerin deney-
çıkan kimi temel durum ve oluşumlardan yoğun bir sel yöntem ve bilimlerle sağlayacağını savunan akımdır.
biçimde etkilenmiş olmasıdır. Örneğin çağdaş fel- Metafiziği kabul etmez.
sefe; toplumun bilim karşısındaki yanlı tavrından, dile
yönelik ilgiden, dünya savaşlarının yarattığı umutsuz- Materyalizm (Maddecilik): Her şeyin maddeden oluş-
luktan, toplumsal koşulların meydana getirdiği güven tuğuna madde ve maddenin değişiminin dışında hiçbir
bunalımı ve yabancılaşmadan etkilenmiştir. şeyin olmadığını öne süren görüştür.