Page 99 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 99

IKINCI DERECEDEN BIR BILINMEYENLI DENKLEMLERIN KÖKLERINI VEREN BAĞINTIKINCI DERECEDEN BIR BILINMEYENLI DENKLEMLERIN KÖKLERINI VEREN BAĞINTI
            I                                                                               4. ÜNITE    99
              2
            ax  + bx + c = 0 Biçimindeki Denklemlerin Diskriminant Yardımıyla Genel Çözümü:
                                                               2
            •   a ≠ 0 için ax  + bx + c = 0 denkleminin kökleri  x,  =  −  b  2a − ∓ b  4ac   formülü ile bulunabilir.
                         2
                                                     12
            •   b  - 4ac ifadesine denklemin diskriminantı denir ve ∆ (Delta) ile gösterilir.
                2

                   2
            •  ∆ = b −  4ac⇒  x , =  −  b ∓  ∆   formülü ile bulunur.
                           12
                                 2a
            ̛    Örnek: Aşağıda verilen denklemlerin köklerini diskriminant kullanarak bulalım.


                                                   a 2, b=  =  1 ve c = − 5'dir.
                      2İTÖR YAYINLARI
               2
             2x  + x - 5 = 0 denkleminin köklerini bulalım.   ∆  =  b −  2  4ac 1=  2  −  4 2( 5) 41⋅  −  =
                                                        1
                                                       −+  41          −−  41
                                                                        1
                                                   x =          ve x =        olur.
                                                    1
                                                         4          2    4
                                                   a = 1, b = -8   ve c = 16'dır.
              2
                                                      2
             x  - 8x + 16 = 0 denkleminin köklerini bula-  ∆ = b − 4ac = ( 8)−  2  −  4 1 16⋅ ⋅  =  0
             lım.                                       −  b ∓  ∆  8 ∓  0
                                                   x 1,2  =  2a  =  2  =  4 olur.
                                                   a 1, b=  =  2 ve c =  4'tür.
                                                       2
                                                   ∆ =  b −  4ac 2=  2  − 4 1 4 4 16⋅ ⋅ = −  = − 12 olur.
              2
             x  + 2x + 4 = 0 denkleminin köklerini bulalım.  ∆  =  -12  <  0  olduğundan  ñ∆ bir gerçek sayı olmadığından
                                                        −  b ∓  ∆
                                                   x  =         düşünüldüğünde x  ve x  gerçek sayıları buluna-
                                                    1,2
                                                          2a                   1    2
                                                   maz. Gerçek sayılarda çözüm kümesi boş kümedir.
                                                   a = 1, b = 6   ve c = 0'dır.
                                                      2
                                                   ∆ = b − 4ac =  36 4 1 0− ⋅ ⋅ =  36⇒ x 1,2  =  − 6 ∓  36
              2
             x  + 6x = 0 denkleminin köklerini bulalım.   Çözüm kümesi = {0, -6} olur�   = − 6 olur.  2
                                                        6 6
                                                       −+
                                                                       66
                                                                      −−
                                                   x =
                                                            =
                                                             0 ve x =
                                                                   2
                                                    1
       ED       ∆ > 0 ise denklemin birbirinden farklı iki gerçek kökü vardır. Bu kökler,  x 1,2  =  −  b ∓  ∆  dir.
                                                                        2
                                                        2
            İkinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemlerde Köklerin Varlığı:
                                                2
            a ≠ 0 için ax  + bx + c = 0 denkleminde ∆ = b  - 4ac olmak üzere,
            •
                                                                               2a
            •
                                                                       1
                                                                           2
                                                                              2a
            •   ∆ = 0 ise denklemin eşit iki kökü veya iki katlı kökü vardır.  Bu kökler,  x =  x =  − b dir.
               ∆ < 0 ise denklemin gerçek kökü yoktur. Yani bu denklemin gerçek sayılarda çözüm kümesi boş kümedir.
            ̛    Örnek: Aşağıda verilen denklemlerin köklerinin varlığını inceleyelim.
                                                   .
                                     2
                                               2
                                ∆ = b  - 4ac = (-3)  - 4   4 (-1) = 25'tir.
                  2
                4x  - 3x - 1 = 0
                                                  2
                                25 > 0 olduğundan 4x  - 3x - 1 = 0 denkleminin birbirinden farklı iki gerçek kökü vardır.
                                                    .
                                                                                   2
                                                2
                                     2
                 2
                x  - 2x + 3 = 0  ∆ = b  - 4ac = (-2)  - 4   1 �  (3) = 4 - 12 = - 8 < 0 olduğundan x  - 2x + 3 = 0  denkleminin
                                gerçek kökü yoktur.
                                                    . .
                                                2
                                     2
                                                                       2
                 2
                x  - 6x + 9 = 0  ∆ = b - 4ac = (-6)  - 4   1   9 = 0 olduğundan x  + 6x + 9 = 0 denkleminin birbirine eşit iki
                                kökü vardır.
   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104