Page 38 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 18 PARÇADA ANLAM

5 Ana fikri yansıtan temel cümle yargı belirtir ve genel- 7 I. METİN
likle paragrafın başında bulunur. Bu durumda, genelden
özele bir anlatım yolu izlenir. Ana düşünce genel bir Bir duygu, düşünce, izlenim, olay veya durumu anlam
yargı biçiminde verildiği için ondan sonra gelen cüm- bütünlüğü içinde ifade eden cümleler topluluğuna
leler, bu yargıyı açıklayıcı nitelikte olur. Bazen de ana paragraf denir. Paragrafta yazarın vermek istediği
fikri yansıtan temel cümle, paragrafın sonunda verilir. mesaj, paragrafın yazılma amacı, okura kazandırılmak
………………………………. Önce konuyla ilgili açıklama istenen temel düşünce paragrafın ana fikrini ortaya
yapılır, daha sonra anlatılanlar, paragrafın sonunda bir koyar. Her paragrafta mutlaka bir ana fikir vardır ve
yargıya bağlanır. Bu yargı da ana fikri oluşturur. paragraf bu ana fikri destekleyen cümlelerden oluşur.
Bir parçada ana düşünce; giriş, gelişme ya da sonuç
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdaki bölümünde açıkça verilebilir. Bazen de parçanın tama-
cümlelerden hangisinin getirilmesi uygundur?
mına yayılmış hâlde verilir.
A) Ana düşüncenin parçanın tamamına yayıldığı yapılar II. METİN
da vardır.
Bir şiirdeki okura hissettirilmek istenen duyguya “ana
B) Bilgilendirici metinlerde asıl anlatılmak istenen ana
fikir ile, şiirlerde asıl hissettirilmek istenen ana duygu duygu” adı verilir. Ana duygu kavramı, temel amacı
ile ifade edilir. okura bir duygu hissettirmek olan metinlere özgüdür.
Bir metnin ana duygusu “sevgi, özlem, hasret, karam-
C) Böyle kurulan paragraflarda ise özelden genele bir sarlık, kıskançlık” gibi duygu bildiren sözcüklerle ifade
anlatım yolu izlenir. edilir. Ana duygu, genellikle bir sözcük ya da sözcük
D) Paragraflar, belli bir fikir etrafında belli kurallara göre grubu hâlinde ifade edilir.
bir araya getirilmiş cümle birlikleridir.
Yukarıdaki parçalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?

A) I. metinde bahsedilen kavramın parçadaki yeri açık-
lanmışken II. metindeki kavramın yerine değinilme-
miştir.
B) Her iki metinde de farklı türlerde de olsa metinlerin
yazılmasındaki temel amacı ifade eden kavramlar
açıklanmıştır.
6 Konu; üzerinde söz söylenen, yazı yazılan nesne veya C) II. metinde açıklanan kavramın ifadesinde cümle kur-
olaydır. Gözlenen, düşünülen, hayal edilen her şey bir mak gereklilik olarak görülmemişken I. metinde bu bir
konudur. İnsanların ilgi alanına giren bu olay, nesne ve zorunluluk olarak belirtilmiştir.
durumlar, aynı zamanda bir yazma konusudur. Konu,
öğretim kurumlarında ya öğretmen tarafından verilir ya D) I. ve II. metinde açıklanan kavramların temel farkla-
da serbest olarak öğrenci tarafından bulunur. Öz itibarıyla rından biri farklı metin türlerine özgü olmalarıdır.
benzer ya da farklı özellikler taşıyan konular; kişinin kendi
yaşam ve gözlemleriyle, içinde bulunduğumuz toplumla, 8 Paragrafta ana düşünceyi çeşitli yönlerden destekleyen,
bilim ve sanatın herhangi bir dalıyla ilgili olabilir. Bunlar- açıklayan ve daha belirgin hâle getiren düşüncelere yar-
dan biri üzerinde yazmak veya konuşmak, insanı dağınık dımcı düşünce denir. Her paragrafta bir tane ana düşünce
olmaktan kurtarır. Konu; düşünceleri, görüşleri bir yön, bir varken birden fazla yardımcı düşünce vardır. Ancak yar-
fikir etrafında toplar. dımcı düşüncelerin hepsi aynı ana fikri yansıtır ve anlam
bakımından uyum içindedir. (I) Yardımcı düşünceler parçayı
Yukarıdaki parça aşağıdaki sorulardan hangisine tam olarak kapsamaz. (II) Bir parçada genellikle birden fazla
cevap olarak yazılmıştır? bulunur. (III) Ayrıntılar, örnekler birer yardımcı düşünceler

A) Konu nedir ve ne işe yarar? olabilir. (IV) Parçanın farklı kısımlarında yer alabilir.
B) Konuyu belirlemenin okura ne gibi faydaları olur? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinin
C) Konunun tespiti nasıl yapılır? parçadan çıkarılması anlamda bir daralmaya neden
D) Konunun sınırları iyi belirlenmezse yazar ne gibi so- olmaz?
runlarla karşı karşıya kalabilir? A) I B) II C) III D) IV

38 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI