Page 46 - 8. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 22 DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI

4 Metinde işlenen konu hakkında uygun eşleşmeler üze- 6 Metinde işlenen konunun uygun olması durumunda
rinden karşılaştırmalar yapma da düşünceyi geliştirme sayılarla desteklenmiş ifadeler; paragrafta öne sürülen
yollarından biridir. Karşılaştırmalar neticesinde paragrafta görüşlerin, anlatılmak istenen düşüncelerin veya üretilen
işlenen ana fikir veya yardımcı unsurlara dair çıkarsama- bilginin daha güçlü olmasına imkân verir. Sayısal veri-
larda bulunulur. Karşılaştırma, metinde somutlaştırmayı ler birtakım istatistiklere dayandığı gibi kesin rakamlarla
sağlayan bir yoldur. Ele alınan kavramı, diğer kavramlarla tespit edilmiş sayısal değerler veya araştırma, anket gibi
karşılaştırarak okur tarafından onun belirgin özelliklerinin çalışmalardan elde edilmiş bilgiler de olabilir. Sayısal
daha iyi anlaşılmasını sağlamak için karşılaştırmadan verilerin kullanımı, düşüncelerin savunulmasında, iddi-
yararlanılmaktadır. Karşılaştırma cümleleri kurulurken aların ispatında ikna edici unsur olarak paragrafta ileri
genellikle “daha, kadar, en” gibi kıyas bildiren kelimeler sürülen görüşlere sağlam dayanaklar teşkil eder; daha
kullanılır. Karşılaştırmada birden fazla amaç güdülebilir. inandırıcı ifadelerin zeminini oluşturur. Yazarın düşün-
Karşılaştırmalar benzerlik, farklılık veya derecelendirme celerini sayısal verilerle desteklemesi, okur karşısında
durumlarına göre yapılabilir. Karşılaştırma yapma, ortaya güvenilirliğini artırır. Kaynağı güvenilir bir kişi veya kurum
konan bilgi veya fikirlerin zihinlerde kalıcı olmasına katkı olan sayısal veriler, anlatımda düşünceyi inandırıcı kıl-
sağlar. manın önemli bir yoludur. Bu düşünceyi geliştirme yolu
genellikle istatistiki verilere dayandığından bilgilendirici
Yukarıdaki parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin
cevabı yoktur? metinlerde kullanılır.
Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi
A) Karşılaştırma en çok hangi anlatım biçimleriyle bir-
likte kullanılır? söylenemez?
B) Karşılaştırma yapmadaki temel amaç nedir? A) Sayısal ifadeler her parçada kullanılamaz.
C) Karşılaştırma nedir? B) Yazıda sayısal verilerden yararlanırken dikkat edil-
D) Karşılaştırmadan yararlanmanın metne ne gibi kat- mesi gereken en önemli nokta, bu verilerin bir bütün-
kıları vardır? deki oranını bildirme zorunluluğudur.
C) Sayısal verilerin metinlerde kullanımı inandırıcılığı
artırır.
D) İşlevi doğrultusunda daha çok okura bilgi aktaran
5 Benzetmeler şiirde çok sık kullanılan söz sanatlarındandır. metinlerde kullanılır.
Paragrafta düşünceyi geliştirme yöntemi olarak da yay-
gın olarak kullanılan benzetme, duygu, bilgi ve fikirlerin
olumlu ve olumsuz yönlerden işlenmesine, geliştirilmesine
yardımcı olur. Benzetmelerde yaygın olarak “gibi, sanki, 7 Anlatım sırasında kurulan paragrafl arda söz sanatların-
benzer, benzeri, benziyor, andırıyor” şeklindeki yapıları dan çok; etkili, mantıklı ve makul ifadelerle fikirlerini des-
kullanmak mümkündür. Benzetme anlamı güçlendirir, tekleyici, güçlendirici, geliştirici anlatım yolları kullanılır.
anlatımı zenginleştirir. Kuramsal düzeydeki tartışmala- Bir yazıda ileri sürülen görüş ve düşüncenin inandırıcılı-
rın somut örneklendirmelerle anlaşılır olmasını sağlar. ğını sağlamak amacıyla yazar tanımlama, örnek verme,
Paragrafın içinde genelde cümle düzeyinde kendine yer karşılaştırma, atıf (tanık gösterme/alıntı yapma), sayısal
bulan benzetme, anlatıma güç katar. Benzetme konunun verilerden yararlanma, benzetme gibi düşünceyi geliş-
durumuna, güdülen hedefe göre olumlu veya olumsuz tirme yollarına başvurabilir.
yönlerden olabilir.
Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden
Yukarıdaki parçada benzetmeyle ilgili aşağıdakiler- hangisi olabilir?
den hangisine değinilmemiştir?
A) Söz sanatlarının düşünceyi geliştirme yollarından
A) Anlama ve anlatıma sağladığı katkılara farklı yönlerini belirtmek
B) Hem söz sanatı hem de düşünce geliştirme yolu ola- B) Anlatımda söz sanatları kullanmanın yararlarından
rak kullanıldığına bahsetmek
C) Yalnızca belli başlı kelimelerle kullanımının mümkün C) Düşünceyi geliştirme yollarının kullanım alanına göre
olduğuna ayrımını yapmak
D) Parçada ele alınan duruma göre anlamsal olarak ni- D) Anlatımda düşünceyi geliştirme yollarının neden kul-
teliğinin değişebileceğine lanıldığını açıklamak

46 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI