Page 80 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
80 DOĞAL SİSTEMLER
80
* Ekliptike paralel gelen ışık demetleri, Ekvator çevresine dik açılarla düşerken, kutuplara doğru
gittikçe daha dar açılarla yeryüzüne düşer.

Güneş ışınlarının Güneş ışınlarının Güneşlenen
geliş açısı atmosferde aldığı yol yüzey
10°

40°

75°
EDİTÖR YAYINEVİ
Ekvator
90°

* Güneş ışınlarının geliş açısının değişimine bağlı olarak, aynı güçte enerji taşıyan ışık demetleri
Ekvator çevresini daha fazla ısıtıp aydınlatırken, kutuplar çevresinde daha geniş alanları ısıtıp
aydınlatır. Böylece birim alana düşen enerji miktarı Ekvator’dan kutuplara doğru gittikçe azalır
ve buna bağlı olarak sıcaklık değerleri düşer. Buna enlem etkisi de denir.

Yıllık Hareket ve Eksen Eğikliğinin Sıcaklığı Etkisi:
* Eksen eğikliğinden dolayı Güneş ışınlarının düşme açısı Eksen
yıl boyunca değişir. Bu değişim Ekvator’a yakın yer-
lerde az olduğundan, buralarda yıllık sıcaklık farkı
ο
azdır. 66 33' Yörünge Düzlemi
ο
23 27'
* Ekvator’dan uzaklaştıkça değişim artar ve yıllık sıcak- Ekvator Düzlemi
lık farkı da artar.
* Güneş ışınlarının düşme açısında meydana gelen deği-
şimden dolayı Kuzey Yarım Küre’de en sıcak aylar ; temmuz ve ağustostur. Güney Yarım Küre’de
ise en sıcak aylar ocak ve şubattır.

Dünya'nın Günlük (Eksen) Haretinin Sıcaklığı Etkisi:

* Güneş ışınlarının düşme açısı (En sıcak) 12.00
günün saatine göre değişir. Sabah 14.00
ve akşam saatlerinde güneş ışın-
ları geniş açı ile gelir ve atmos-
ferde daha uzun yol (tutulma Akşam Sabah
fazla) alırlar. Bu yüzden bu saat- 18.00 06.00
lerde sıcaklık azdır. (En soğuk)