Page 9 - okbs-basogretmen-ozet-ders-notlari

ÖĞRENME VE ÖĞRETME SÜREÇLERİ 19

K
Kavram Geliştirme Süreçleri (Yağbasan, Gülçiçek, 2003)avram Geliştirme Süreçleri (Yağbasan, Gülçiçek, 2003)

Genelleme Ayrım Tümevarım Tanımlama Tümdengelim

Var olan özel- Örneklerden
liklerden yola Benzemeyen Genele ulaşma, Kavramların yola çıkarak
çıkarak bir genel özelliklerin vur- çıkarım yapma özelliklerini genel hâlin
ilkeye ulaşma gulanmasıdır. sürecidir. açıklamadır. açıklanma
sürecidir. Örnek: Turunç, sürecidir.
Örnek: Çocuk portakal, man- Örnek: Ayşe Örnek: Pengu- Örnek: Balık-
birçok kuşu göz- dalina gibi mey- henüz yeni enleri dışarıda ların hepsi
ledikten sonra velerin ortak doğmuş bir bırakan kuş denizde yaşar.
onların ortak niteliklerinden bebektir. O tanımı dar Hamsi bir
özelliklerinden genellemeyle olduğu için balıktır. Bu doğ-
yola çıkarsa turunçgil kavra- yüzden Ayşe rultuda hamsi
zihninde kuş mına ulaşılır. yürüyemez. hatalıdır. denizde yaşar.
kavramı oluşur.
KAVRAM ÖĞRENMEDE ÖĞRENME KURAM VE YAKLAŞIMLARI

Bilişsel Yaklaşım Yapılandırmacı Yaklaşım
Biliş; bilmek, anlamak, algılamak, farkında
olmak manalarına gelir. Öğrenmeyi şema- Yapılandırmacılık, bireyin nasıl anladığını
lar ile ifade eden Jean Piaget; özümseme, ve öğrendiğini açıklayan bir anlayıştır. Bu
uyumsama ve dengesizlik süreçlerini ifade öğrenme yaklaşımında bireyin buluş yoluyla
etmiştir. Bu süreçlerde gelen bilgiler, var olan örnekler üzerinden bir bütüne varmasını
mevcut yapıya entegre edilir ya da var olan Bruner, yapmış olduğu çalışmalarda ifade
bilişsel yapı yeni bilgilerle değişime uğrar. etmiştir. Bu yaklaşımın tersine, tümdenge-
Gelen bilgi mevcut yapıda bir bilişsel çatış- lim olarak bilinen ve anlamlı sunuş yoluyla
maya neden olursa bu dengesizlik belirli bir öğrenmeyi David Ausubel’in araştırmala-
süre devam ettikten sonra nihayete erer. rında görmekteyiz.
Kavram yanılgısı: Öğrencilerin anlamada güçlük çektikleri kavramları kendi anlayışlarına
göre uygun bir şekilde yorumlamaları ve bilimsel kavramlara bakış açılarının bilim adamları
tarafından kabul edilmiş olanlardan farklı olmasıdır. Örnek: Kütle – ağırlık, madde –cisim ve
ısı-sıcaklık kavramlarının aynı anlama geldiğini düşünme.
Kavram Yanılgılarının Çeşitli Nedenleri

Ɖ Sınıf ve laboratuvarlarda verilen eğitim sürecince yanılgıların yeterince ele alınmaması,
Ɖ Analoji gibi öğretim materyallerinin öğretilmesi istenen kavram yerine geçerek genelleme-
lerin yapılması,

Ɖ Öğretim materyali olarak ders kitaplarındaki eksik ifadeler,
Ɖ Yazılı ve görsel medya
Ɖ Günlük hayatta kullanılan dil

Var Olan Yapıdaki Kavramların Değiştirilebilmesi İçin Sağlanması Gereken Koşullar
Ɖ Mevcut kavramda hoşnutsuzluk olmalıdır. Ɖ Yeni kavram mantıklı olmalıdır.
Ɖ Yeni kavramın anlaşılır olması gereklidir. Ɖ Yeni kavram işe yarar olmalıdır.
Markaj Yayınları